Sa­ud Ara­bys­ta­ny Pa­ty­şa­ly­gy­nyň ýol­baş­çy­ly­gyn­da 21-22-nji no­ýabr­da dün­ýä­niň ösen we ös­ýän yk­dy­sa­dy­ýet­li 20 döw­le­ti­niň Baş­tu­tan­la­ry wir­tu­al ter­tip­de sam­mit ge­çir­di­ler. Sy­ýa­sy çä­rä­niň gün ter­ti­bin­de dün­ýä­de eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly ýag­daý­lar, onuň ne­ti­je­sin­de ýü­ze çy­kan glo­bal me­se­le­le­re gar­şy gö­reş we dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni öňe iler­let­mek bo­ýun­ça çyn­la­kaý çä­re­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Mun­dan baş­ga-da G20 to­pa­ry­nyň li­der­le­ri gel­jek­de dur­nuk­ly ösü­şi ga­zan­mak üçin pes ug­le­rod­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe­di­gi­ni öňe sür­dü­ler.
On­laýn mas­la­hat­da «Uly ýig­ri­mi­li­giň» Li­der­le­ri ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­niň ýa­ra­maz ne­ti­je­le­ri­niň öňü­ni al­mak, ener­gi­ýa ul­gam­la­ry­nyň aras­sa­ly­gy­ny we dur­nuk­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­mak hem-de ener­gi­ýa ba­zar­la­ry­nyň howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek mak­sa­dy bi­len pes ug­le­rod­ly tej­ri­bä­niň top­lum­la­ýyn ula­nyl­ma­gy­nyň ta­rap­da­ry­dy­gy­ny tas­syk­la­dy­lar.
Mas­la­hat­dan soň, G20 to­pa­ry­nyň ýaý­ra­dan be­ýa­na­tyn­da mer­jen rif­le­ri­ni we de­ňiz ekoul­ga­my­ny go­ra­ma­gyň mak­sat edi­nil­ýän­di­gi, top­ra­gyň kem-kem­den ýa­ra­maz­laş­ma­gy, ýa­şa­ý­şa ýa­ram­ly ýer­le­ri­niň ýit­me­gi ýa­ly me­se­le­le­ri çöz­mek üçin anyk çä­re­le­riň gö­rül­jek­di­gi tas­syk­la­nyl­ýar. Be­ýa­nat­da to­pa­ryň daş­ky gur­şaw me­se­le­le­ri bo­ýun­ça yla­la­şy­lan ka­rar­la­ry ka­bul et­mek bi­len giň ge­rim­li, do­wam­ly we de­ňag­ram­ly gel­je­gi gur­mak ug­run­da iş­le­me­gi mak­sat edin­ýän­di­gi be­lle­nil­ýär.
Sa­ud Ara­bys­ta­ny Pa­ty­şa­ly­gy­nyň Pa­ty­şa­sy Sal­man ben Ab­dul-Aziz Al Sa­ud on­laýn mas­la­ha­tyň bar­şyn­da yk­dy­sa­dy we de­mog­ra­fik ösüş­le­riň ne­ti­je­sin­de, ho­wa goý­be­ril­ýän zy­ýan­ly gaz­la­ryň art­ma­gy se­bäp­li Ýer to­ga­la­gy­ny go­ra­ma­gyň mö­hüm­di­gi­ni bel­läp, bu ugur­da G20 to­pa­ry ägirt uly ho­wa mak­sat­la­ry­ny ama­la aşyr­mak üçin dur­nuk­ly, prag­ma­tik we tyg­şyt­ly çe­me­leş­me­le­riň üs­tün­de iş­läp, öň­de­ba­ry­jy bol­ma­gy ni­ýet edin­ýän­di­gi­ni bel­le­di.
Sa­ud Ara­bys­ta­ny Pa­ty­şa­ly­gy­nyň ýol­baş­çy­ly­gyn­da­ky G20 döw­let­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry­nyň iki gün­lük 15-nji sam­mi­t­de ta­rap­lar to­pa­ryň üs­tün­lik­le­ri­niň esa­sy öze­ni bo­lup dur­ýan hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­ny ös­dür­mä­ge taý­ýar­dyk­la­ry­ny tas­syk­la­dy­lar. Sa­ud Ara­bys­ta­ny Pa­ty­şa­ly­gy­nyň Pa­ty­şa­sy Sal­man ben Ab­dul-Aziz Al Sa­ud öz ge­ze­gin­de, şu ýyl G20 to­pa­ry­nyň uly üs­tün­lik ga­za­nan­dy­gy­ny, dün­ýä­de eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly ýag­daý­lar­da adam­la­ryň öm­rü­ni we ýa­şa­ýyş-dur­mu­şy­ny go­ra­mak we ila­tyň iň ejiz to­par­la­ry­ny go­ra­mak mak­sa­dy bi­len bi­le­lik­dä­ki ta­gal­la­la­ry do­wam et­dir­mä­ge taý­ýar­dy­gy­ny mä­lim et­di.
– Biz dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň hem­me­ta­rap­la­ýyn di­kel­dil­me­gi­ni iler­le­dip, dur­nuk­ly ösüş ga­zan­mak üçin ze­rur şert­le­ri dö­ret­mek, şeý­le hem dur­nuk­ly we de­ňag­ram­ly ösü­şi üp­jün et­mek üçin mö­hüm çä­re­le­ri dur­mu­şa ge­çir­dik. Şo­ňa gö­rä, G20 to­pa­ry XXI asyr­da Ýer to­ga­la­gy­ny bi­le­lik­de go­ra­mak we tä­ze göz­ýe­tim­le­ri aç­mak ar­ka­ly bü­tin adam­zat üçin ösüş müm­kin­çi­lik­le­ri­ni dö­ret­me­gi­ni do­wam et­di­rer – di­ýip, Sal­man ben Ab­dul-Aziz Al Sa­ud aýt­dy.
BMG-niň Baş sek­re­ta­ry An­to­nio Gu­ter­reş G20 to­pa­ry­nyň Li­der­le­ri­ni ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­niň ýa­ra­maz ne­ti­je­le­ri­ne gar­şy gö­reş­de ta­gal­la­la­ry­ny bir­leş­dir­mä­ge we hyz­mat­daş­ly­gy­ny güýç­len­dir­mä­ge ça­gyr­dy. BMG-niň Baş sek­re­ta­ry bir­nä­çe ýurt­la­ryň we se­bit gu­ra­ma­la­ry­nyň ýa­ňy-ýa­kyn­da ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­niň ýa­ra­maz ne­ti­je­le­ri ba­ba­tyn­da öz üs­tü­ne alan mö­hüm borç­na­ma­la­ry ba­ra­da du­rup ge­çip, 2050-nji ýy­la çen­li ho­wa goý­be­ril­ýän zy­ýan­ly gaz­la­ryň möçberini azalt­mak üçin glo­bal bi­le­le­şi­giň dö­re­dil­ýän­di­gi­ni aýt­dy. Şeý­le hem G20 to­pa­ry­nyň ag­za­la­ry­ny ug­le­ro­dyň ba­ha­sy­ny kes­git­le­mek, ýan­gyç sub­si­di­ýa­la­ry­ny ýa­tyr­mak, kö­mür bi­len iş­le­ýän tä­ze elekt­rik be­ket­le­ri­niň gur­lu­şy­gy­ny tog­tat­mak ýa­ly çä­re­ler­de çyn­la­kaý ädim ät­mä­ge ça­gyr­dy.
«Uly ýig­ri­mi­li­giň» dü­zü­mi­ne Awst­ra­li­ýa, Ar­gen­ti­na, Bra­zi­li­ýa, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa, Ger­ma­ni­ýa, Hin­dis­tan, In­do­ne­zi­ýa, Ita­li­ýa, Ka­na­da, Hy­taý, Mek­si­ka, Rus­si­ýa, Sa­ud Ara­bys­ta­ny, ABŞ, Tür­ki­ýe, Fran­si­ýa, Gü­nor­ta Ko­re­ýa, Gü­nor­ta Af­ri­ka Res­pub­li­ka­sy, Ýa­po­ni­ýa we Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi ýa­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti has ösen we ös­ýän ýurt­lar gir­ýär. Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­ne Ýew­ro­pa Ko­mis­si­ýa­sy­nyň we Ýew­ro­pa Ge­ňe­şi­niň baş­lyk­la­ry we­kil­çi­lik ed­ýär. Mun­dan baş­ga-da, G20 sam­mi­ti­ne adatça, Ma­li­ýe dur­nuk­ly­ly­gy ge­ňe­şi, Hal­ka­ra pul gaz­na­sy, Bü­tin­dün­ýä söw­da gu­ra­ma­sy, Af­ri­ka Bi­le­le­şi­gi, ASEAN, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy we Bü­tin­dün­ýä Ban­ky ýaly dür­li hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry­nyň we­kil­le­ri gat­naş­ýar. G20 to­pa­ry dün­ýä­niň je­mi içer­ki önü­mi­niň 85 gö­te­ri­mi­ni, dün­ýä söw­da­sy­nyň 75 gö­te­ri­mi­ni, şeý­le hem dün­ýä ila­ty­nyň üç­den iki bö­le­gi­ni eme­le ge­tir­ýär. 1999-njy ýyl­da esas­lan­dy­ry­lan bu Hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň mej­li­sin­de, esa­san, hal­ka­ra ma­li­ýe ul­ga­myn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm me­se­le­le­ri ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА