Bilermenler şu ýylda kosmosy has ýakyndan öwrenmekde öňegidişlikleriň boljakdygyny belleýärler. Aýy, Marsy we beýleki asman jisimlerini öwrenmek üçin täze taslamalar durmuşa geçiriler. ABŞ-nyň Aerokosmos edarasynyň wekili Tomas Zurbuçen 2021-nji ýylda ozal düýpli öwrenilmän galan açyşlaryň çuňlaşdyrylyp öwreniljekdigini, şol sebäpli bu ýyly ylmy açyşlaryň ýyly diýip atlandyryp boljakdygyny belleýär.
Geçen ýyl Mars planetasyna degişli täze açyşlar edilipdi. 2020-nji ýylda Hytaýyň “Tianwen-1”, Birleşen Arap Emirleriň “Hope” we NASA-nyň “Perservarance” maksatnamalarynyň çäklerinde Gyzyl planeta kosmos enjamlary iberildi. Bu uçuşlaryň bir-birlerine ýakyn wagtda bolmagynyň esasy sebäbi Ýeriň we Marsyň Günüň daşyndaky aýlawy sebäpli planetalaryň bir-birlerine golaýlaşýan wagtyna gabat gelmegidir. Adatça, Marsa uçurylan islendik enjam ýedi aý töweregi wagtda baryp ýetýär. Bu üç ýurduň uçuran kosmos enjamlary indiki aý Marsa baryp ýeter.
Kosmosy öwrenmekde garaşylýan ýene bir üstünlik Gün ulgamy bilen bagly bolar. NASA-nyň iri maksatnamalarynyň biri bolan “James Webb” teleskopy oktýabr aýynyň ahyrynda ulanmaga berler. Kosmos giňişliginde hereket edýän teleskop asman jisimlerine has golaý baryp, olary ýakyndan öwrenmäge mümkinçilik berer.
Şu ýyl “Vera C. Rubin” obserwatoriýasy tarapyndan surata alnan ilkinji şekiller köpçülige hödürlener. Bu äpet obserwatoriýanyň 3200 megapiksele barabar surata düşürýän linzalary 22 kilometr uzakdaky golf topuna barabar jisimi dury görmäge mümkinçilik berýär. Bu teleskop 2023-nji ýylda dolulygyna ulanylyp başlanjak hem bolsa, şu ýyl ilkinji suratlary alyp başlar.
Aýda ilkinji zenan
Adamzadyň Aýa aýak basanyna ýarym asyrdan gowrak wagt geçdi. “Artemis” maksatnamasynyň çäklerinde Ýeriň hemrasyna syýahatyň gaýtadan ýola goýulmagy göz öňünde tutulýar. Bu maksatnamanyň çäklerinde Aýa adamly uçuşlaryň 2024-nji ýylda ýola goýulmagy maksat edinilýän hem bolsa, şu ýyl taslamanyň tizleşdirilmegi göz öňünde tutulýar. Taslama degişli işler şowly dowam eden ýagdaýynda ýene-de üç ýyldan Aýa ilkinji zenan aýak basar.
