Meş­hur alym, Mü­sü­riň öň­ki ar­heo­lo­gi­ýa mi­nist­ri Za­hi Ha­was­syň ýol­baş­çy­ly­gyn­da­ky Mü­sü­riň ar­heo­lo­gik to­pa­ry Lýuk­so­ryň go­la­ýyn­da­ky Nil der­ýa­sy­nyň gün­ba­tar ke­na­ryn­da­ky çä­ge­ler­de ýi­ti­ri­len Al­tyn şä­he­ri – iň uly ga­dy­my otu­rym­ly ýe­ri ýü­ze çy­kar­dy. Bu ba­ra­da ýur­duň Sy­ýa­hat­çy­lyk mi­nistr­li­gi ha­bar ber­di. Şä­her Amen­ho­tep III döw­rün­de – bi­ziň eý­ýa­my­myz­dan öň, 1391-nji ýyl­dan 1353-nji ýy­la çen­li hö­küm sü­ren XVIII ne­be­rä­niň do­ku­zyn­jy fa­rao­ny­nyň döw­rün­de gur­lup­dyr. Al­tyn şä­her fa­ra­on­lar Amen­ho­tep IV (Eh­na­ton), Tu­tan­ha­mon we onuň orun­tu­ta­ry fa­ra­on Eýe döw­rün­de bel­li bo­lup, öz döw­rü­niň iň uly do­lan­dy­ryş we yk­dy­sa­dy mer­ke­zi ha­sap­lan­ýar.
– Da­şa­ry ýurt­la­ryň ar­heo­lo­gik to­par­la­ry­nyň kö­pü­si bu şä­he­riň göz­le­gin­de bo­lup­dy­lar – di­ýip, Ha­wass aýt­dy.
Bal­ti­mor­da (ABŞ) Jon Hop­kins uni­wer­si­te­ti­niň Mü­sü­ri öw­re­nmek bo­ýun­ça pro­fes­so­ry Bet­si Bra­ýa­nyň pi­ki­ri­çe, ýi­ti­ri­len şä­he­riň ta­pyl­ma­gy Tu­tan­ha­mo­nyň aram­gä­hin­den soň ikin­ji uly ar­heo­lo­gik açyş­dyr. Tä­ze ýü­ze çy­ka­ry­lan şä­her Nil der­ýa­sy­nyň gün­ba­tar ke­na­ryn­da­ky im­pe­ri­ýa­nyň gül­läp ösen döw­rün­de ga­dy­my mü­sür­li­le­riň dur­mu­şy­nyň dür­li ta­rap­la­ry­ny açyp gör­kez­ýär.
Bet­si Bra­ýa­nyň pi­ki­ri­çe, bu açyş baş­ga bir sy­ry – Eh­na­to­nyň we aýa­ly Ne­fer­ti­ti­niň nä­me üçin Amar­na se­bi­ti­ne göç­me­gi saý­lan­dyk­la­ry­ny anyk­la­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rer. Mü­sür­li ar­heo­log­lar 2020-nji ýy­lyň sent­ýabr aýyn­da Tu­tan­ha­mo­nyň yba­dat­ha­na­sy­ny tap­mak umy­dy bi­len Me­di­nat-Abu şä­he­rin­dä­ki Ram­ses III we Amen­ho­tep III yba­dat­ha­na­la­ry­nyň ara­syn­da ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­ne baş­la­dy­lar we ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­niň il­kin­ji hep­de­le­rin­de köp san­ly ker­piç bö­lek­le­ri­ni ýü­ze çy­kar­dy­lar. To­ýun gap-gaç­lar­da­ky ie­rog­lif ýaz­gy­lar ta­pyn­dy­la­ryň se­ne­si­ni anyk­la­ma­ga kö­mek et­di. Se­ne­si­ni anyk­la­ma­ga ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­niň ge­çi­ril­ýän ýe­rin­dä­ki beý­le­ki açyş­lar – hal­ka­lar, heý­kel­ler, reňk­li to­ýun­dan ýa­sa­lan önüm­ler we Amen­ho­tep III mö­hür­le­ri bi­len daş­dan ýa­sa­lan önüm­ler ýar­dam ber­di. Şä­he­riň çä­gin­de, ta­ry­hy su­but­na­ma­la­ra gö­rä, Amen­ho­te­piň üç köş­gi, do­lan­dy­ryş we se­na­gat mer­kez­le­ri bol­ma­ly. Ýe­di aý­lap ge­çi­ri­len ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­rin­den soň, to­par köp san­ly des­ga­la­ry ýü­ze çy­kar­dy.