Bu pähim ählimize tanyş bolsa gerek. Onuň döreýiş taryhy barada şeýleräk rowaýat bar:
«Ir dö­wür­ler­de iki sa­ny gurp­ly goň­şy söw­da mak­sa­dy bi­len uzak ýo­la şaý­lan­ýar. Ýol ha­ra­ja­ty­ny tu­tan­la­ryn­da ola­ryň bi­ri az-ow­lak suw we iý­mit alyp, goş­hal­ta­sy­ny al­tyn teň­ňe­ler­den dol­dur­ýar. Beý­le­ki­si bol­sa al­tyn teň­ňe­le­ri­ni ýe­ter­lik alyp, su­wu­ny, iý­mi­ti­ni bol edin­ýär. Ýo­la dü­şen­le­rin­de häl­ki tyl­la­dan ýük­le­nen adam ýol­bo­ýy özü­niň pu­ly we baý­ly­gy bi­len öw­nüp, su­wu­ny, iý­mi­ti­ni bi­sar­pa harç­la­ýar. Onuň ýe­ri­ne goň­şu­sy tyg­şyt­ly­ly­gy el­den ber­me­ýär. Her bir iýen-içe­ni­ni ýol­bo­ýy ha­sap­lap gi­di­ber­ýär. Şol bar­ma­na ola­ryň ýo­ly bir ym­gyr çö­lüň üs­tün­den düş­ýär. Al­tyn teň­ňe­ler­den ýük­le­ne­niň iý­mi­ti hem, su­wy hem der­rew gu­tar­ýar. Tyg­şyt­ly goň­şu­sy bol­sa hiç hi­li kö­senç­lik çek­me­ýär. Köp wagt geç­män­kä al­tyn­dan ýük­le­nen adam suw­suz­ly­ga çy­dam edip bil­me­ýär we goň­şu­sy­nyň her dam­ja su­wu­na bir al­tyn teň­ňe tö­le­mä­ge baş­la­ýar. Bu­lar bar­ma­ly men­zi­li­ne ýe­ten­le­rin­de häl­ki goň­şu­lar goş­la­ry­ny gör­se­ler, bar­jam­ly ada­myň baý­ly­gyn­dan nam-ny­şan gal­man­dyr. Onuň de­re­gi­ne goň­şu­sy­nyň baý­ly­gy has hem ar­typ­dyr.»
Şon­dan bä­ri hem il ara­syn­da «Suw dam­ja­sy – al­tyn dä­ne­si» di­ýen söz ýör­gün­li bo­lup ga­lyp­dyr.
Suw hiç wagt öz gym­ma­ty­ny ýi­tir­me­ýär. Onuň sag­ly­ga peý­da­sy ba­ra­da hä­zi­re çen­li en­çe­me yl­my iş­ler, ede­bi eser­ler ýa­zyl­dy. Alym­la­ryň bel­le­me­gi­ne gö­rä, adam be­de­nin­de beý­ni­niň 85 gö­te­ri­mi, ga­nyň 80 gö­te­ri­mi, myş­sa­la­ryň 70 gö­te­ri­mi suw­dan yba­rat. Gü­nüň do­wa­myn­da adam be­de­nin­de der­le­mek, dem al­mak, gep­le­mek we pe­şew ýo­ly ar­ka­ly 2 lit­re go­laý suw ýi­ti­ril­ýär. Be­de­niň ýit­gi­si­niň öwe­zi­ni dol­mak üçin her gün 2 litr­den gow­rak aras­sa suw iç­mek mas­la­hat be­ril­ýär. Çün­ki suw – ýa­şaý­şyň çeş­me­si.
Su­wuň be­de­ne ýe­tir­ýän tä­sir­le­ri­niň bir­nä­çe­si­ni sa­nap ge­çe­liň! Suw de­ri­ni nem­len­dir­ýär; be­den tem­pe­ra­tu­ra­sy­ny saz­la­ýar; zy­ýan­ly mad­da­la­ry be­den­den da­şy­na çy­kar­ma­ga ýar­dam ed­ýär; ga­nyň üs­ti bi­len be­de­niň äh­li ýe­ri­ne kis­lo­rod paý­la­ýar; myş­sa­la­ry iş­jeň­leş­dir­ýär; böw­rek­de daş ýyg­nan­ma­gy­nyň öňü­ni al­ýar; iý­mit siň­di­riş ul­ga­my­nyň işi­ni saz­la­ýar we gö­reç­le­ri nem­len­dir­ýär.
Ýolaman ÝOLAMANOW,
Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň talyby.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА