Dün­ýä­de eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly ýag­daý­la­ra gar­şy dur­mak, gyz­la­ra bi­lim ber­mek, kli­ma­ty go­ra­mak bo­ýun­ça tä­ze usul­la­ry iş­läp düz­mek 3-nji maý­dan 5-nji maý ara­ly­gyn­da Lon­don­da ge­çi­ri­len G7 to­pa­ry­na ag­za ýurt­la­ryň da­şa­ry iş­ler mi­nistr­le­ri­niň ýüz­be-ýüz mas­la­ha­ty­nyň esa­sy mow­zu­gy bol­dy. Şu ýyl dün­ýä­niň yk­dy­sa­dy taý­dan ösen ýe­di ýur­du­nyň hal­ka­ra bi­le­le­şi­gi­ne Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň hö­kü­me­ti ýol­baş­çy­lyk ed­ýär.
Bu mas­la­ha­ta Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň, Ger­ma­ni­ýa­nyň, Ita­li­ýa­nyň, Ka­na­da­nyň, ABŞ-nyň, Fran­si­ýa­nyň we Ýa­po­ni­ýa­nyň da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ryn­dan baş­ga-da Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň da­şa­ry gat­na­şyk­lar we howp­suz­lyk sy­ýa­sa­ty bo­ýun­ça ýo­ka­ry wezipeli we­ki­li Jo­zep Bor­rel, Awst­ra­li­ýa, Hin­dis­tan, Ko­re­ýa Respublikasy we Gü­nor­ta Af­ri­ka ýa­ly ýurt­la­ryň we­kil­le­ri we Gü­nor­ta-Gün­do­gar Azi­ýa ýurt­la­ry bir­le­şi­gi­niň (ASEAN) baş sek­re­ta­ry Lim Jok Hoý hem gat­naş­dy.
– G7 to­pa­ry­nyň hä­zir­ki mas­la­ha­ty­nyň do­wa­myn­da dün­ýä­niň iň uly yk­dy­sa­dy­ýet­le­ri­niň umu­my kyn­çy­lyk­la­ry­ny çöz­mek mak­sa­dy bi­len bir­nä­çe mö­hüm me­se­le­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Bü­tin dün­ýä­de san­jym­la­ryň deň paý­lan­ma­gy­ny üp­jün et­mek, gyz­la­ryň bi­lim al­ma­gy üçin glo­bal mak­sat­lary kes­git­le­mek, kli­ma­ty go­ra­mak bo­ýun­ça ze­rur çä­re­ler ba­ra­da yla­laş­mak ýaly meseleler mas­la­ha­tyň esa­sy öze­ni­ni düz­di – di­ýip, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri Do­mi­nik Ra­ab aýt­dy.
Mas­la­hat­da G7 to­pa­ry­nyň ös­ýän ýurt­lar­da gyz­la­ryň bi­lim al­ma­gy­na gol­daw ber­mek üçin ýa­kyn iki ýyl­da 15 mil­liard dol­lar ber­me­gi me­ýil­leş­dir­ýän­di­gi mä­lim edil­di. G7 to­pa­ry­na ag­za ýurt­la­ryň da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry bö­lü­nip ber­len pul se­riş­de­le­ri ar­ka­ly pes gir­de­ji­li ýurt­lar­da 40 mil­li­on­dan gow­rak gy­zyň 2026-njy ýy­la çen­li mek­de­be gat­nap bil­jek­di­gi­ne we 20 mil­lio­ny­nyň bol­sa 10 ýy­la çen­li oka­ma­gy öw­ren­jek­di­gi­ne umyt ed­ýär­ler. 15 mil­liard dol­lar, G7 to­pa­ry­ny düz­ýän ýurt­lar ta­ra­pyn­dan 2018-nji ýyl­da ösü­şi ma­li­ýe­leş­dir­mek maksady bilen esas­lan­dy­ry­lan «2X Chal­len­ge» mak­sat­na­ma­sy­nyň çäk­le­rin­de paý­la­nmagyna ga­ra­şyl­ýar.

1 mil­liard funt­luk şert­na­ma­lar
Be­ýik Bri­ta­ni­ýa we Hin­dis­tan G7 to­pa­ry­na ag­za ýurt­la­ryň da­şa­ry iş­ler mi­nistr­le­ri­niň Lon­don­da ge­çi­ri­len mas­la­ha­ty­nyň çäk­le­rin­de 1 mil­liard funtluk söw­da we ma­ýa go­ýum şert­na­ma­sy­ny bag­laş­dy­lar. Bu ma­ýa go­ýum­lar Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­da sag­ly­gy go­ra­ýy­şa, teh­no­lo­gi­ýa bo­ýun­ça 6,5 müň­den gow­rak iş ýer­le­ri­niň dö­re­dil­me­gi­ne, şeý­le hem 240 mil­li­on funt ster­ling «Coda­ge­nix INC» bi­len hyz­mat­daş­lyk­da san­jym ön­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­ler.
Bri­tan kom­pa­ni­ýa­la­ry Hin­dis­tan bi­len Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­da yk­dy­sa­dy ösü­şe iter­gi ber­ýän ba­ha­sy 446 mil­li­on funt ster­ling­den gow­rak bo­lan tä­ze eks­port şert­na­ma­la­ry­ny bag­laş­dy­lar. Be­ýik Bri­ta­ni­ýa bi­len Hin­dis­ta­nyň ara­syn­da­ky söw­da do­la­ny­şy­gy ýyl­da 23 mil­liard funt ster­ling tö­we­re­gi bo­lup, ýa­rym mil­li­on­dan gow­rak iş ýer­le­ri­ni dö­red­ýär. Tä­ze şert­na­ma 2030-njy ýy­la çen­li ýurt­la­ryň ara­syn­da­ky söw­da­nyň möç­be­ri­ni iki es­se art­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rer.