Zäh­me­tiň na­ny süý­ji,
ýal­ta­nyň – ja­ny

Dur­mu­şy maz­mun­da be­ýan edi­len bu na­kyl­da, ada­ma iň esa­sy ge­rek bo­lan zat – zäh­met ter­bi­ýe­si ha­kyn­da aý­dyl­ýar. Zäh­met ada­my tap­la­ýan, kyn­çy­lyk­la­ry ýe­ňip geç­mek­de kö­mek ed­ýän te­bi­gy en­dik­dir. Zäh­met­siz ýe­ti­len za­dyň ga­dyr­syz bol­şy ýa­ly, zäh­met çe­kip, maň­laý de­ri­ňi dö­küp gün gör­me­giň, öz zäh­me­ti­ňe gö­rä ýa­şa­ma­gyň hö­zi­ri hem süý­jü­dir. Na­kyl­da be­ýan edi­len «nan» sö­zi gün-gü­ze­ran üçin ge­rek bo­lan mad­dy zat­la­ry aň­lad­ýar. «Süý­ji» sö­zi zäh­met çe­kip ga­za­ny­lan zat­lar­dan gö­rül­ýän hö­zir­dir. Öz zäh­me­tiň bi­len ýyg­na­lan is­len­dik zat gö­zü­ňe ys­sy gö­rün­ýär, ony aýap sak­la­ýar­syň, ha­ýyr­ly gün­ler­de ulan­ýar­syň. Na­ky­lyň bi­rin­ji bö­le­gi­ne ugur­daş na­kyl­la­ra göz aý­la­lyň:

Zäh­met so­ňy – reh­net
Çek­seň zäh­met, ýa­gar reh­net

Na­ky­lyň ikin­ji bö­le­gin­de «ýal­ta» sö­zi ge­ti­ril­ýär. Türk­men di­li­niň söz­lü­gin­de: «Ýal­ta – zäh­met çek­me­gi ha­la­ma­ýan, tem­mel, iş ýak­maz» diý­lip dü­şün­di­riş be­ril­ýär. Ýal­ta ow­nuk-uşak zat­la­ra güý­me­nip, gü­nü­ni bi­kär­çi­lik­de ge­çir­ýär. Zäh­met çek­me­gi, özü­ne döz ge­lip iş­le­me­gi ha­la­ma­ýar. Bu ýer­de «jan» sö­zi gö­ni ma­ny­da bol­man, ýal­ta­nyň zäh­met­den ga­çyp, özi üçin göz­le­ýän oňaý­ly şert­le­ri­dir (me­se­lem, ýa­typ dynç al­mak, kö­le­ge­li sal­kyn ho­wa, taý­ýar na­har we ş.m.). Ýag­ny, je­pa­syz dur­muş­dyr. Şu ýer­de bir­nä­çe na­kyl­la­ra ün­si çe­ke­liň:

Ýaz kö­le­ge hoş, gyş çu­wal boş
To­mus de­pe­si gaý­na­ma­dy­gyň,
gyş ga­za­ny gaý­na­maz
Iş aşa çe­ker, ýal­ta­lyk – ba­şa

Na­ky­ly jem­lä­ni­miz­de, zäh­met çek­mek adam sag­ly­gy üçi­nem, mad­dy ýag­da­ýy üçin hem örän peý­da­ly en­dik­dir. Zäh­met çe­ki­lip ga­za­ny­lan za­dyň ga­dy­ry hem baş­ga­ça bol­ýar. Ýal­ta­lyk dur­muş­da ha­lan­ma­ýan en­dik bo­lup, onuň so­ňy has­sa­lyk we ýok­sul­lyk­dyr.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА