Ýew­ro­pa­nyň iň aras­sa şä­her­le­ri

Mer­ke­zi eda­ra­sy Lon­don şä­he­rin­de ýer­leş­ýän «Hou­seF­resh» kom­pa­ni­ýa­sy ýurt­la­ryň we şä­her­le­riň ho­wa­sy­nyň aras­sa­ly­gy ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin mag­lu­mat taý­ýar­la­dy. Hü­när­men­ler şä­her­le­riň ho­wa­sy­nyň dü­zü­min­dä­ki ow­nu­jak bö­le­jik­le­riň muk­da­ry­na gö­rä sa­naw taý­ýar­la­dy­lar. Kom­pa­ni­ýa­nyň hü­när­men­le­ri Şweý­sa­ri­ýa­nyň ho­wa­nyň hi­li­ni öl­çe­ýän «IQAir» at­ly teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­sy­nyň mag­lu­mat­laryn­dan peý­da­la­nyp­dyrlar.
Ýew­ro­pa Daş­ky Gur­şaw Agent­li­gi­niň (EEA) mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, ho­wa­nyň ha­pa­lan­ma­gy­na se­bäp bol­ýan ow­nuk bö­le­jik­ler ýü­rek-da­mar we dem alyş ýol­la­ry­na ze­per ýe­ti­rip bil­ýär. Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy ho­wa­nyň dü­zü­min­dä­ki maý­da bö­le­jik­le­riň 10 μg/m3–den (mikrogram/kubmetr) pes bol­ma­ly­dy­gy­ny bel­le­ýär.
Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­ny öz içi­ne al­ýan bar­lag­la­ra gö­rä, ho­wa­sy iň aras­sa şä­her hökmünde Finl­ýan­di­ýa­nyň Muo­nio şä­he­ri saý­lan­dy. Şä­her­de ho­wa­nyň dü­zü­min­dä­ki mad­da­laryň 2,8 μg/m3-dy­gy bel­le­nil­ýär. Şä­he­riň daş-tö­we­re­gi­ni Pal­las-Ýull­ýas­tun­tu­ri mil­li se­ýil­gä­hi gur­şap al­ýar. Şeý­le hem şä­he­riň bir ta­ra­pyn­dan Muo­nioel­wen der­ýa­sy akyp geç­ýär.
Ikin­ji ýe­ri Nor­we­gi­ýa­nyň Bo­do (3,4 μg/m3), üçün­ji­li­gi Bel­gi­ýa­nyň Wýel­salm (4,2 μg/m3) şä­he­ri eýe­le­di. Bo­do şä­he­ri de­ňiz ke­na­ryn­da, da­gyň ete­gin­de gur­lup­dyr. Dag we de­ňiz ho­wa­sy şä­he­riň aras­sa bol­ma­gy­ny üp­jün ed­ýär. Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, Nor­we­gi­ýa dün­ýä­de ila­ty ha­sa­ba al­nan­da iň köp elekt­rou­lag ula­nyl­ýan ýurt ha­sap­lan­ýar. Ne­bit ýa­tak­la­ry­na baý­dy­gy­na ga­ra­maz­dan, ýurt­da di­ňe ýe­ňil ulag­lar däl, eý­sem, uly göw­rüm­li ýük ulag­la­ry­nyň we gur­lu­şyk teh­ni­ka­la­ry­nyň hem elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len iş­le­ýän­le­ri az däl. Bel­gi­ýa­nyň Lýuk­sem­burg we­la­ýa­ty­nyň Wýel­salm şä­he­ri gö­zel te­bi­ga­ty bi­len sy­ýa­hat­çy­la­ry özü­ne çek­ýär. Dag de­pe­le­ri­niň ara­syn­da­ky şä­he­riň go­la­ýyn­da­ky köl suw sport­la­ry­ny ge­çir­mek üçin iň amat­ly şert­le­ri hö­dür­le­ýär.
Por­tu­ga­li­ýa­nyň Ser­ra-da-Eşt­re­la hem-de Ser­ra-da-Mal­ka­ta te­bi­gy go­rag­ha­na­la­ry­nyň ara­syn­da ýer­leş­ýän Fun­dan şä­he­ri (4,2 μg/m3) sa­naw­da dör­dün­ji bo­lup­dyr. Sa­na­wyň bä­şin­ji or­nu­ny Şot­lan­di­ýa­nyň Kriff (4,3 μg/m3) hem-de De­mir­ga­zyk Ir­lan­di­ýa­nyň En­nis­kil­len (4,3 μg/m3) şä­her­le­ri paý­laş­ýar. Bu iki şä­her Bir­le­şen Pa­ty­şa­ly­gyň iň aras­sa şä­her­le­ri ha­sap­lan­ýar. Soň­ky sa­naw­da 6-njy or­na dü­şen hem bol­sa, Şwe­si­ýa­nyň de­mir­ga­zy­gyn­da­ky iň uly şä­he­ri bo­lan Umea (4,3 μg/m3) 2019-njy ýyl­da­ky mag­lu­mat­da Ýew­ro­pa­nyň iň aras­sa şä­he­ri saý­la­nyp­dy.
Is­pa­ni­ýa­nyň de­ňiz ke­na­ryn­da­ky Al­me­ri­ýa şä­he­ri (4,4 μg/m3) ýe­din­ji bo­lup­dyr. Gü­neş­li şä­her ýur­duň ta­ry­hy An­du­lu­si­ýa se­bi­tin­de be­ýik­li-pes­li de­pe­le­riň ara­syn­da ýer­leş­ýär. Sa­naw­da se­ki­zin­ji ýe­ri eýe­le­ýän Şweý­sa­ri­ýa­nyň Newşatel (4,5 μg/m3) şä­he­ri ady­bir kö­lüň ke­na­ryn­da ýer­leş­ýär. Or­ta asyr­lar­da esas­lan­dy­ry­lan şä­he­riň daş-tö­we­re­gi­ni dag ge­riş­le­ri gur­şap al­ýar.
Fran­si­ýa­nyň Kor­te şä­he­ri (4,6 μg/m3) do­ku­zyn­jy or­ny eýe­läp­dir. Or­ta­ýer deň­zin­dä­ki Kor­si­ka ada­sy­nyň dag­lyk bö­le­gin­dä­ki şä­he­riň için­den Res­to­ni­ka der­ýa­sy­nyň şa­ha­la­ry ke­sip geç­ýär.
Lit­wa­nyň Şak­ýaý şä­he­ri (5,0 μg/m3) il­kin­ji on­lu­gyň soň­ky bas­gan­ça­gy­ny eýe­läp­dir. Rus­si­ýa­nyň gu­ry ýer­den ser­he­di bol­ma­dyk Ka­li­ning­rad şä­he­ri­ne ýa­kyn bo­lan bu şä­her Lit­wa­nyň iň aras­sa se­bit­le­ri­niň bi­rin­de ýer­leş­ýär. Şä­her­de 7 mil­li se­ýil­gäh bar.