27-28-nji oktýabrda Söwda-senagat edarasynda «Türkmenistanyň nebiti we gazy – 2021» atly XXVI halkara maslahat geçirildi. Maslahat «Türkmengaz», «Türkmennebit» döwlet konsernleri we «Türkmengeologiýa» korporasiýasy tarapyndan hem-de «GaffneyCline» britan kompaniýasynyň ýardam bermeginde «Türkmen Forum» hojalyk jemgyýeti bilen hyzmatdaşlykda guraldy.

Ener­ge­ti­ka pu­da­gyn­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga we ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len bu ab­raý­ly mas­la­hat di­ňe bir ada­ty gör­nüş­de ge­çi­ril­män, eý­sem, Aş­ga­bat­dan on­laýn usul­da dün­ýä­niň on­lar­ça ýur­du­na gör­ke­zil­ýär. Oňa Hö­kü­met dü­züm­le­ri­niň, de­giş­li mi­nistr­lik­le­riň, pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry­nyň, ab­raý­ly gu­ra­ma­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry hem-de da­şa­ry ýurt­la­ryň Türk­me­nis­tan­da iş­le­ýän köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri­niň we­kil­le­ri gat­naş­ýar­lar.
30-dan gow­rak döw­let­den 100-den gow­rak kom­pa­ni­ýa­nyň, iri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň we bank­la­ryň we­kil­le­ri san­ly ul­gam ar­ka­ly mas­la­ha­ta go­şul­dy.
«Türk­me­nis­ta­nyň ne­bi­ti we ga­zy – 2021» fo­ru­my­nyň açy­lyş da­ba­ra­syn­da hor­mat­ly Prezidentimiziň mas­la­ha­ta gat­na­şy­jy­la­ra ibe­ren Gut­la­gy uly üns bi­len diň­le­nil­di. «Ýur­du­my­zyň ne­bit­gaz se­na­ga­ty­nyň ga­za­nan­la­ry bi­len dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­ni giň­den ta­nyş­dyr­mak we bu ugur­da da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar bi­len tej­ri­be alyş­mak üçin her ýyl ge­çi­ril­ýän hal­ka­ra mas­la­ha­tyň ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­ni göz­läp tap­mak­da, öz­leş­dir­mek­de we pu­da­gyň işi­niň hal­ka­ra ül­ňü­le­re la­ýyk gel­me­gin­de äh­mi­ýe­ti ulu­dyr» diý­lip, mil­li Li­de­ri­mi­ziň Gut­la­gyn­da bel­le­nil­ýär.
Mas­la­ha­tyň umu­my mej­li­si äh­lu­mu­my ener­gi­ýa ul­ga­my­nyň hä­zir­ki ýag­da­ýy­na we gel­jek­ki ösü­şi­ne ba­gyş­lan­dy.

Türk­men ta­ra­pyn­dan çy­kyş eden­le­riň nyg­taý­şy ýa­ly, ýur­du­myz bu stra­te­gik ul­gam­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­ga äh­lu­mu­my aba­dan­çy­ly­gy, ro­waç­ly­gy we gül­läp ösü­şi kes­git­le­ýän ýag­daý­la­ryň bi­ri hök­mün­de ga­ra­ýar. Türk­me­nis­tan öz ägirt uly se­riş­de kuw­wa­ty­ny tu­tuş adam­za­dyň hyz­ma­ty­na goý­ma­ga çal­şyp, dün­ýä­niň kuw­wat­ly ener­ge­ti­ka döw­let­le­ri­niň bi­ri hök­mün­de äh­lu­mu­my ener­ge­ti­ka ul­ga­my­nyň tä­ze gur­lu­şy­ny ke­ma­la ge­tir­mä­ge yzy­gi­der­li go­şant goş­ýar, ony iş ýü­zün­de dur­mu­şa ge­çir­mek bo­ýun­ça anyk çä­re­le­ri gör­ýär.
Bu ugur­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän mö­hüm iş­le­riň ha­ta­ryn­da 2021-2025-nji ýyl­lar üçin Türk­me­nis­ta­nyň ener­ge­ti­ka dip­lo­ma­ti­ýa­sy­ny ös­dür­me­giň mak­sat­na­ma­sy­nyň tas­la­ma­sy­nyň iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­ma­gy bar. Bu res­mi­na­ma BMG-niň ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­la­ry, Hal­ka­ra ener­ge­ti­ka agent­li­gi, Ener­ge­ti­ka Har­ti­ýa­sy­nyň sek­re­ta­ria­ty hem-de beý­le­ki ugur­daş dü­züm­ler bi­len hyz­mat­daş­lyk et­me­giň esa­sy ugur­la­ry­ny kes­git­le­ýär.
San­ly ul­gam ar­ka­ly çy­kyş eden Ne­bi­ti eks­port edi­ji ýurt­la­ryň gu­ra­ma­sy­nyň (OPEC) Baş sek­re­ta­ry Mo­ham­med Sa­nu­si Bar­kin­do pur­sat­dan peý­da­la­nyp, türk­men hal­ky­ny we hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­zi şan­ly se­ne – döw­let Ga­raş­syz­ly­gy­nyň 30 ýyl­ly­gy bi­len gut­la­dy.
Türk­me­nis­tan Ga­raş­syz­ly­gy­na eýe bo­lan döw­rün­den bä­ri yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň ok­gun­ly ös­me­gi bi­len ýo­ka­ry ne­ti­je­le­ri ga­zan­dy, şun­da ne­bit­gaz se­na­ga­ty, hal­ka­ra ne­bit­gaz kom­pa­ni­ýa­la­ry bi­len hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry­nyň ös­dü­ril­me­gi mö­hüm or­ny eýe­le­di. OPEC-iň ýol­baş­çy­sy Ne­bi­ti eks­port edi­ji ýurt­la­ryň gu­ra­ma­sy­nyň bir­nä­çe ugur­lar, hu­su­san-da, hal­ka­ra ne­bit ba­za­ryn­da dur­nuk­ly­ly­gy üp­jün et­mek bo­ýun­ça ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ber­kit­me­gi mak­sat edin­ýän­di­gi­ni tas­syk­la­dy.
Da­şa­ry ýurt­ly gat­na­şy­jy­la­ryň çy­kyş­la­ryn­da ne­bit­gaz pu­da­gyn­da hyz­mat­daş­lyk et­me­giň eko­lo­gik ugur­la­ry­na aý­ra­tyn üns çe­kil­di. Teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň we yl­myň ösen döw­rün­de ne­bit çig ma­ly­nyň hem-de ne­bit önüm­le­ri­niň sarp edi­li­şi art­ýar, ne­bit­hi­mi­ýa pu­da­gy­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne aý­ra­tyn üns be­ril­ýär.
Mas­la­ha­tyň işi dür­li ugur­lar dowam etdi. «Ne­bit­gaz pu­da­gy­nyň ma­ýa go­ýum müm­kin­çi­lik­le­ri: gu­ry ýer­dä­ki ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­na syn» ba­ra­da­ky me­se­lä ba­gyş­la­nyp, ne­bit­gaz se­na­ga­tyn­da geo­lo­gik göz­leg­ler, TNGIZT-niň önüm­çi­lik kuw­wat­lyk­la­ry­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak bo­ýun­ça tä­ze tas­la­ma­lar, «Gal­ky­nyş» gaz kä­ni­ni öz­leş­dir­me­giň tej­ri­be­si we gel­je­gi, onuň geo­lo­gi­ýa nus­ga­sy­nyň soň­ky tä­ze­le­ni­şi, şeý­le hem pes ug­le­rod­ly ener­gi­ýa bo­lan el­ýe­ter­li­li­giň mö­hüm­li­gi, Türk­me­nis­ta­nyň te­bi­gy ga­zy­nyň eks­por­ty­nyň gel­je­gi ýa­ly ýur­du­myz üçin wa­jyp me­se­le­le­ri özün­de jem­le­di.
Çy­kyş­lar­da «Türk­me­nis­ta­nyň ne­bit­gaz se­na­ga­ty­ny ös­dür­me­giň 2030-njy ýy­la çen­li dö­wür üçin Mak­sat­na­ma­sy­nyň» çäk­le­rin­de ge­çi­ril­ýän iş­le­re aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­di.
Mö­hüm res­mi­na­ma­lara gol çe­kil­di
Mas­la­ha­tyň do­wa­myn­da res­mi­na­ma­la­ryň bir­nä­çe­si­ne gol çe­kil­di. Hu­su­san-da, «Türk­men­gaz» döw­let kon­ser­ni bi­len Da­ni­ýa Pa­ty­şa­ly­gy­nyň «Hal­dor Top­soe A/S» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň ara­syn­da Te­bi­gy ga­zy mo­ne­ti­za­si­ýa et­mek ar­ka­ly am­mi­ak we me­ta­nol önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça Öza­ra dü­şü­niş­mek ha­kyn­da­ky Äht­na­ma; Gün­ba­tar Türk­me­nis­ta­nyň Bal­kan­ýa­ka zo­la­gy­nyň Go­tur­de­pe ne­bit­gaz­ly ýa­ta­gy­nyň gün­do­gar bö­le­gin­de we Gü­nor­ta Bu­run kün­je­gin­de 3D we 2D öl­çeg­li göz­leg-bar­lag iş­le­ri­ni ge­çir­mek mak­sa­dy bi­len, «Türk­men­geo­lo­gi­ýa» döw­let kor­po­ra­si­ýa­sy bi­len Sin­ga­pur Res­pub­li­ka­sy­nyň «Ýug-Nef­te­gaz Private Li­mi­ted» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň ara­syn­da Şert­na­ma; Türk­men­ba­şy­da­ky ne­bi­ti gaý­ta­dan iş­le­ýän za­wod­lar top­lu­my bi­len Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň «Pet­ro Gas LLP» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň ara­syn­da TNGIZT-niň Ke­nar top­laý­jy-ýük­leý­ji ne­bit kär­ha­na­syn­da ne­bit we ne­bit önüm­le­ri gu­ýul­ýan 3-nji gä­mi du­ral­ga­sy­nyň tas­la­ma­sy­ny düz­mek we ony gur­mak bo­ýun­ça Şert­na­ma gol çe­kil­di.
Mas­la­ha­tyň ikin­ji gü­nün­de «Ne­bit­gaz pu­da­gy­nyň ma­ýa go­ýum müm­kin­çi­lik­le­ri: gu­ry ýer­dä­ki we Ha­zar deň­zi­niň türk­men bö­le­gin­dä­ki ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­na syn», «Ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek­de hä­zir­ki döw­rüň ýag­daý­la­ry», «Te­bi­gy gaz we al­ter­na­tiw ener­gi­ýa çeş­me­le­ri – pes ug­le­rod­ly gel­je­ge geç­me­giň aça­ry», «Yl­my bar­lag­lar we iş­läp taý­ýar­la­ma­lar ba­bat­da hä­zir­ki za­man ga­za­ny­lan­lar hem-de nou-hau­lar» ýa­ly ugur­la­ry özün­de jem­le­ýän me­se­le­le­riň giň top­lu­my ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy.
Mas­la­ha­tyň do­wa­myn­da Bir­le­şen Arap Emir­lik­le­ri­niň Du­baý şä­he­rin­de do­wam ed­ýän «EKS­PO – 2020» Bü­tin­dün­ýä ser­gi­sin­dä­ki Türk­me­nis­ta­nyň ser­gi bö­lü­min­den gö­ni al­nyp gör­ke­zi­liş bol­dy. Şol ýer­de Aş­ga­bat­da­ky mas­la­hat bi­len bir­lik­de «Te­bi­gy gaz we al­ter­na­tiw ener­gi­ýa çeş­me­le­ri – pes ug­le­rod­ly gel­je­ge geç­me­giň aça­ry» di­ýen me­se­le bo­ýun­ça mej­lis ge­çi­ril­di.
Iki gün­lük mas­la­ha­tyň çäk­le­rin­de dün­ýä­niň dür­li ne­bit­gaz kom­pa­ni­ýa­la­ry ta­nyş­dy­ryş mag­lu­mat­la­ry bi­len çy­kyş et­di­ler, top­la­nan tej­ri­be­le­ri we tä­ze iş­läp taý­ýar­la­ma­la­ry­ny paý­laş­dy­lar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА