Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň milli mirasyny gorap saklamak hem-de wagyz etmek işine aýratyn ähmiýet berilýär. Türkmen halkynyň milli gymmatlyklaryny dünýä ýaýmakda halkara hyzmatdaşlygy netijeli ösdürilýär. Bu babatda Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça ýöriteleşdirilen edarasy bolan ÝUNESKO aýratyn orun degişlidir.
Türkmenistan 1993-nji ýyldan bäri ÝUNESKO-nyň doly hukukly agzasydyr. Bu abraýly gurama medeni ýadygärlikleri we tebigy gözelligi gorap saklamak boýunça halkara işlerde ilkinji derejeli orny eýeleýär, ählumumy gymmatlyklara we her bir halkyň mertebesine hormat goýmaga esaslanan açyk gatnaşyklar üçin şertleri döretmegiň üstünde işleýär.
Şu hyzmatdaşlygyň netijesinde ýurdumyzyň milli gymmatlyklary ÝUNESKO-nyň medeni mirasynyň sanawynda mynasyp ornuny alýar. Golaýda bu halkara guramadan hoş habar gelip gowuşdy. ÝUNESKO-nyň Maddy däl medeni mirasy goramak boýunça Hökümetara komiteti Türkmenistanyň milli dutar ýasamak senetçiligini hem-de dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatyny Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizdi. Bu çözgüt Guramanyň Hökümetara komitetiniň 13-18-nji dekabry aralygynda onlaýn görnüşinde geçirilen 16-njy mejlisiniň barşynda biragyzdan kabul edildi.
Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan berlen hödürnama gutarnykly seljermeden geçdi we bütindünýä medeni gymmatlyklarynyň sanawyny artdyrdy.
Hormatly Prezidentimiz «Parahatçylyk sazy, dostluk, doganlyk sazy» atly kitabynda şeýle belleýär: «Eli dutarly we kalby aýdym-sazly halkymyzyň bahasyna ýetip bolmajak sungat eserleriniň gahrymanlary hakyky gözelligiň nusgalary bolup durýar. Diňe hakyky duýgy bolanda, aýdylan söz adamyň ýüregine baryp biler. Türkmen döwletiniň Bitaraplyk syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylmagyny biz halkyň paýhasy bilen baglanyşdyrýarys, ol sungatymyzda öz beýanyny tapýar».
Mälim bolşy ýaly, tutuş adamzat üçin gymmatly bolan dessurlar we özboluşly aýratynlyklaryň görnüşleri Maddy däl medeni mirasyň bütindünýä sanawyna girizilýär. Dutar ençeme asyr bäri türkmen medeniýetiniň aýrylmaz bölegi bolmak bilen, ol türkmen aýdym-sazynyň esasy žanrlarynyň ählisinde ulanylýar.
Ýurdumyz Bütindünýä medeni we tebigy mirasy goramak boýunça ÝUNESKO-nyň Konwensiýasyna goşulmak bilen, dünýä siwilizasiýasynyň aýrylmaz bölegi bolup durýan taryhy-medeni we tebigy gymmatlyklary geljekki nesillere ýetirmek üçin gorap saklamak babatda giň gerimli işleri yzygiderli geçirýär.
Häzirki wagtda özbaşyna iri medeni hem-de taryhy gymmatlyklaryň hataryna girýän üç sany iri taryhy-medeni goraghanalar – gadymy Merw, Köneürgenjiň ýadygärlikleri, Nusaýyň parfiýa eýýamynyň galalary ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizildi. Şeýle-de, «Görogly» şadessany, küştdepdi aýdym we tans dessury, türkmen milli halyçylyk sungaty ÝUNESKO-nyň Maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizildi. Milli gymmatlyklarymyzyň ençeme desgalaryny bu sanawa girizmek üçin hem badalga berildi.
ÝUNESKO-nyň esasy maksatlarynyň arasynda bilim, ylym we medeniýet ulgamynda ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky hyzmatdaşlygyň giňeldilmegi arkaly parahatçylygyň we howpsuzlygyň ösdürilmegi esasy orun alýar.
Gandym ÇETIÝEW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.