Ýi­ti res­pi­ra­tor ke­se­li diý­lip ada­myň ýo­kar­ky dem alyş ag­za­la­ry­nyň so­wuk­la­ma­sy­na aý­dyl­ýar. Wi­rus­la­ryň dö­red­ýän bu ke­se­li, esa­san, pa­syl çal­şy­gyn­da dö­räp, ýy­lyň äh­li möw­sü­min­de hem ýü­ze çy­kyp bil­ýär.
Onuň il­kin­ji ala­mat­la­ry, bur­nuň­dan dem al­ma­gyň kyn­laş­ma­gy ýa-da bur­nuň ak­ma­gy, be­de­niň gyz­gy­ny­nyň ýo­kar­lan­ma­gy, kel­la­gy­ry, ys­gyn­syz­lyk, umu­my gow­şak­lyk ýa­ly ala­mat­lar bo­lup, ýi­ti res­pi­ra­tor ke­se­li bi­len ke­sel­län­le­r, daş-tö­we­re­gin­dä­ki adam­la­ra ke­se­liň geç­mez­li­gi, ýo­kuş­maz­ly­gy üçin be­de­niň ke­se­le gar­şy gö­reş uky­by­nyň ýo­ka­ry bol­ma­gy­ny ga­zan­ma­ly, mu­nuň üçin sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ne eýer­ip, be­den­ter­bi­ýe bi­len meş­gul­lan­ma­ly, be­de­ni he­mi­şe tap­la­ma­ly. Mu­nuň üçin maşk­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek, her gün ýö­re­mek peý­da­ly­dyr.
Şeý­le-de, işe, mek­de­be, oku­wa gi­di­len­de, öý­den çy­kyl­man­ka ça­ga­la­ry­my­zyň we özü­mi­ziň bur­nu­my­za ok­so­lin mel­he­mi­ni ça­lmaly, bu bol­sa jem­gy­ýet­çi­lik ulag­la­ryn­da, köp­çü­lik ýer­le­rin­de, ke­sel­li adam­la­ryň ke­se­li­niň geç­mez­li­gi­niň öňü­ni al­ýar. Bu­lar­dan baş­ga-da, da­şa­ry ýy­ly ýa­ly gö­rün­se-de pas­la gö­rä ge­ýin­me­li, baş­gap geý­me­li.
Şeý­le-de, as­kor­bin tur­şu­sy­na baý önüm­le­ri, bal we li­mon ga­ry­lan gök ça­ýy, it­bu­run dem­le­me­si­ni, mi­we şi­re­le­ri­ni, ke­lem, kä­şir we beý­le­ki bak­ja önüm­le­rini köp­räk iýip-iç­me­li. Ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi bi­len möw­süm­le­ýin ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak üçin mil­li ta­ga­my­myz bo­lan gy­zyl burç go­şu­lan una­şy hem iý­me­li. Bur­çuň dü­zü­min­dä­ki fi­ton­sid­ler, peý­da­ly mad­da­lar ada­myň be­de­ni­niň ke­se­le gar­şy gö­reş uky­by­ny ýo­kar­lan­dyr­­ýar. Möw­süm­le­ýin ke­sel­ler ýü­ze çy­kan­da maş­ga­la luk­ma­ny­na ýüz tu­tup, ge­rek­li mas­la­hat­la­ry, be­jer­gi­le­ri al­ma­ly. Der­man se­riş­de­le­ri­ni luk­man bi­len mas­la­hat­laş­man ulan­ma­ly däl. Ola­ry öz­baş­dak ulan­mak­lyk bir­nä­çe gaý­raü­zül­me­le­re ge­ti­rip bi­ler we be­de­niň ke­sel bi­len öw­re­niş­me­gi­ne, dur­nuk­ly­ly­gy­na ge­ti­rer.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň «Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri» at­ly köp jiltli, yl­my-en­sik­lo­pe­dik ki­ta­byn­da be­ýan edil­ýän it­bu­run, ço­pan­tel­pek, bu­ýa­nyň kö­ki ýa­ly der­man­lyk ösüm­lik­ler­den taý­ýar­la­nan mel­hem çaý­la­ry­ny iç­me­li. Möw­süm­de ýü­ze çy­kyp bi­läý­jek ýi­ti res­pi­ra­tor ýo­kanç ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak üçin her bir adam da­şa­ryk çy­kan­da hök­man agyz-bu­run ör­tü­gi­ni da­kyn­ma­ly we 2 metr­den az bol­ma­dyk howp­suz ara­çä­gi sak­la­ma­ly. Şah­sy aras­sa­çy­lyk ta­lap­la­ry­ny berk ber­jaý edip, el­le­ri­ňizi sa­byn bi­len ýy­gy-ýy­gy­dan ýuw­ma­ly we zy­ýan­syz­lan­dy­ry­jy se­riş­de­le­ri­ ulan­ma­ly. Bu düz­gün­le­ri ça­ga­la­ry­ňyza hem ýat­la­dyp dur­ma­ly.

Jen­net Ha­jy­ýe­wa,
On­ko­lo­gi­ýa yl­my-kli­ni­ki mer­ke­zi­niň uly yl­my iş­gä­ri.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА