Bir gün dostum bilen Nýu-Ýorka iş bilen geldik. Biz taksiden düşenimizde dostum sürüjä ýüzlendi:
– Getireniňiz üçin sag boluň, siz üýtgeşik ulag sürýän ekeniňiz.
Şol pursat taksiçi doňan ýaly bolup galdy, soňra şeýle jogap berdi:
– Sen näme meni ýaňsa alýaňmy, akylly oglan?
– Ýok, dostum, oýun edip aýdamok. Seniň şunça ulaglaryň akymynda nädip sowukganlylygyňy saklap bilýänligiňe haýran galýan.
– Bä, täsin – diýip, ol başyny ýaýkap, ugrap gitdi.
– Ýeri bu nämäni aňladýar? – diýip, men dostumdan soradym.
– Men şäheriň köçelerine bolan söýgini has-da artdyrjak bolýaryn – diýip, ol aýtdy. Meniň pikirimçe, bu şähere bolan söýgini artdyrmagyň ýeke-täk ýoly.
– Eýsem, diňe bir adam şähere bolan söýgini artdyryp bilermi?
– Men ýeke däl. Men taksi sürüjisiniň uzakly gün göwnüni göterenligime ynanýaryn. Goý, ol günüň dowamynda 20 ýolagçyny äkidipdir diýip, çak edeli. Taksiçi olara mähirli ýüzlener, çünki oňa kimdir biri mähirli çemeleşdi. Bu ýolagçylar bolsa, öz gezeginde, öz işgärlerine, ýa-da satyjylaryna, ýa-da restoranlardaky ofisiantlaryna, ýa-da öz ýakynlaryna mylakatly bolarlar. Netijede, iň azyndan müňlerçe adam ýeke-täk hoşamaýlykdan haýyr taparlar.
– Onda taksiçiniň seniň hoşamaýlylygyňy beýlekilere geçirjekdigine bil baglaýmak galýar.
– Beýle hem däl – diýip, dostum närazylyk bildirdi. – Meniň usulymyň hemişe birkemsiz ýerine düşmejegini bilýärin, ýöne eger-de men günde, aýdaly, onlarça dürli adam bilen gürleşsem, iň bolmanda, olaryň ondan üçüsini bagtly etsem, netijede, ýene-de üç müň adamyň göwnüniň göterilmegine sebäp bolýan.
– Hemme zat sözde ap-aňsat görünýär, ýöne munuň tejribede işlejekdigine onçakly ynamym ýok – diýip, men tassykladym.
– Hatda şeýle bolaýanda hem hiç bir zat ýitirilenok. Adamy zähmeti üçin taryplamaga köp wagt gerek däl ahyryn. Munuň bilen onuň çaý pulunyň ölçegi artmaz ýa-da azalmaz. Eger-de meniň sözlerim onuň aňyna ýetmese, näme etmeli? Ertir onuň ýerine başga taksiçi geler, men ýene-de öz güýjümi synap görerin.
– Görnüşine görä, sen gaty hoza çalym edýärsiň – diýdim.
– Bu diňe seniň nädip ýüzüň galyň bolanlygyny görkezmeýärmi eýsem?! Men eýýäm gerekli barlaglary geçirdim. Siziň pikiriňizçe, biziň poçta gullukçylarymyza elbetde, puly hasaplamanyňda, esasan, näme ýetenok?
– Poçta gelip, ol ýerde işleýänlere öz üstüne alan borçlaryny birkemsiz ýerine ýetirişleri barada hiç kim hiç zat aýtmaýar.
– Meniň pikirimçe, olara bu işe hötde geläýmek aňsat däl. Eger-de olar muny başarmaýan bolsalar, onda olaryň ähli tagallalarynyň görünmän galýanlygy üçin şeýle bolýar. Näme üçin kimdir biri, juda bolmasa, bir ýagşy söz bilen olary sylaglamaly däl?!
Biz gurluşygy alnyp barylýan jaýyň deňinden geçip barýarkak, ertirlik edinip oturan dört-bäş işçä gabat geldik. Dostum aýak çekip:
– Oglanlar, örän oňat iş. Bu agyr we howply iş bolmaga çemeli!
Işçiler dostuma näme üçindir şübheli seretdiler.
– Eýsem, bu jaýyň gurluşygy haçan tamamlanýar?
– Iýunda – diýip, birisi gaharly hüňürdedi.
– Görüň, bu nähili üýtgeşik. Siziň baryňyzyň muňa buýsanmaga hakyňyz bar.
Biz ýene-de ýolumyzy dowam etdirdik.
Men “La-Mançaly adama” tomaşa eden ýaly şu mahala çenli beýle ýagdaýa gabat gelmändim.
– Haçan-da, adamlar meniň sözlerim barada pikir edip başlanlarynda, olar megerem, özlerini oňat duýup ugraýarlar. Nähili-de bolsa, olaryň keýpikökligi şähere diňe peýda getirer.
– Ýöne siz kömekçisiz üstünlik gazanyp bilmeseňiz gerek! – diýip, men jogap berdim. Sebäbi sen ýeke!
– Iň esasy zat bolsa, umydyňy üzmeli däl. Elbetde, uly şäheriň adamlaryny gowy etmek ýeňil iş däl, eger-de men öz kampaniýama başgalary hem çekip başarsam…
Terjime eden Sumbar Alyşirow,
Magtymguly adyndaky TDU-nyň talyby.