Me­deni ösüm­lik­le­ri adam­lar ös­dü­rip ýe­tiş­dir­ýän hem bol­sa, ýa­ba­ny ösüm­lik­ler to­hum­la­ry ýa-da kök­le­ri ar­ka­ly te­bi­gy usul­da kö­pel­ýär­ler. Bu usul­la­ryň kä­bi­ri ga­ty ýö­ne­keý hem bol­sa, kä­bi­ri tä­sin we çyl­şy­rym­ly. Ge­liň, bu usul­lar ba­ra­daky gys­ga­jyk mag­lu­ma­tlar bilen tanyş bolalyň!
Ýe­riň dar­tyş güý­ji. Köp ösüm­li­giň to­hu­my wag­ty ge­lip, bi­şen­den soň­ra ýe­re gaç­ýar. Ýe­re ga­çan to­hum dür­li ho­wa şert­le­ri se­bäp­li top­ra­ga ga­ryl­ýar. Gyş pas­ly ta­mam­la­nan­dan soň, ho­wa maý­lan­da gö­ge­rip çyk­ýar.
Ýel. Köp ösüm­li­giň to­hu­my ýe­ňil toz­ga­jyk­da ýa-da ga­by­gyň için­de ýer­leş­ýär. Bi­şen to­hum­lar şe­ma­lyň ug­ru­na uzak ara­ly­ga gid­ýär. Sa­ýa­wan şe­kil­li toz­ga­la­ry bo­lan bu ösüm­lik­le­riň to­hu­my şe­ma­lyň güý­ji bi­len uzak ara­ly­ga uçup gid­ýär. To­raň­ňy­nyň to­hum­la­ry hem şeý­le usul bi­len kö­pel­ýär. Kä­bir ösüm­lik­le­riň to­hu­my­nyň da­şyn­da ýe­ňil gat­lak bol­ýar. Bu to­hum­lar şa­ha­dan go­pan­dan soň­ra pyr­la­nyp, ha­ýal­lyk bi­len ýe­re gaç­ýar. Şeý­le bo­lan­soň, to­hum ho­wa­da has köp dur­ýar. Bu bol­sa, to­hu­myň ýel ar­ka­ly agaç­dan bi­raz uza­ga düş­me­gi­ne se­bäp bol­ýar. Şeý­le usul ar­ka­ly kö­pel­ýän ösüm­lik­le­riň köp muk­dar­da to­hu­my bol­ýar.
Guş. Ösüm­lik­le­riň kö­pel­me­gi­ne guş­lar hem ýar­dam ed­ýär. Guş­lar köp ösüm­li­giň to­hu­my­ny iýip, soň­ra ony baş­ga ýer­de taş­la­ýar. Kä­bir ösüm­lik­le­riň to­hum­la­ry bol­sa, guş­la­ryň aýak­la­ry­na, per­le­ri­ne ýa­py­şyp, baş­ga ýer­de ga­çyp gal­ýar. Edil ary­la­ryň ösüm­lik­le­ri toz­ga­lan­dy­ry­şy ýa­ly bu ösüm­lik­ler hem guş­lar ar­ka­ly ýaý­ra­ýar.
Ýa­ryl­mak. Kä­bir ösüm­lik­le­riň mi­we­si ýa-da kö­sü­gi bi­şen­den soň­ra ýa­ryl­ýar. Ýa­ry­lan mi­wä­niň için­dä­ki to­hum­lar uzak ara­ly­ga aty­lyp gid­ýär.
Suw. Köp ýer­de der­ýa­dyr ýap­la­ryň bo­ýun­da ösüp otu­ran ösüm­lik­le­riň to­hu­my su­wa dü­şüp, uzak ara­ly­ga gid­ýär we ol ýer­de düýp tut­ýar. Kä­bir ýer­ler­de bol­sa, köp muk­dar­da möw­süm­le­ýin ýag­şyň ýag­ma­gy ne­ti­je­sin­de wagt­la­ýyn akar suw­lar eme­le gel­ýär. Bu suw aky­my­na ga­çan to­hum suw çe­ki­len­den soň­ra top­ra­ga ga­ryl­ýar we gö­ge­rip çyk­ýar. Tä­sin ýe­ri, uly to­hu­my bo­lan ko­kos­lar hem şeý­le usul ar­ka­ly kö­pe­lip bil­ýär. Ga­ty ga­by­gy bo­lan ko­kos to­hu­my de­ňiz ar­ka­ly has uzak ara­ly­ga gi­dip, haý­sy­dyr bir ada­nyň ke­na­ryn­da şi­ne­läp, ösüp çyk­ýar.
Unu­dy­lan iý­miş­ler. Kä­bir to­kaý jan­dar­la­ry to­hum­la­ry soň­ra iý­mek üçin ýe­re gö­müp goý­ýar­lar. Kä­ha­lat­da olar to­hu­my ni­rä gö­men­dik­le­ri­ni unud­ýar­lar. Ne­ti­je­de, gel­jek ýyl ol ýer­de tä­ze na­hal peý­da bol­ýar.
Py­ta­nak­lar. Kä­bir ösüm­lik­le­riň to­hu­my­nyň da­şyn­da ti­ken­ler bol­ýar. Bu ti­ken­ler haý­sy­dyr bir jan­da­ryň ýü­ňü­ne ýa­pyş­ýar. Soň­ra bol­sa, ol baş­ga ýer­de ga­çyp gal­ýar. Şeý­le­lik­de, bu ösüm­li­giň to­hum­la­ry uzak ara­ly­ga gid­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА