Türk­me­nis­tan hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ryn­da Bi­ta­rap­lyk we «Açyk ga­py­lar» sy­ýa­sa­ty­na da­ýan­ýan, da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­sy­nyň esa­sy­ny düz­ýän bin­ýat­lyk ýö­rel­ge­ler­den ugur al­ýar. Bu ýö­rel­ge­ler ýur­du­my­zyň uzak möh­let­li mil­li bäh­bit­le­ri­ni go­ra­mak­dan, döw­le­ti­mi­ziň dün­ýä bi­le­le­şi­gi­ne has ys­ny­şyk­ly go­şul­ma­gy­ny üp­jün et­mek­den, äh­lu­mu­my de­re­je­de äh­mi­ýet­li me­se­le­le­riň çö­zül­me­gi­ne ýar­dam ber­mek­den hem-de dur­nuk­ly­ly­gy we howp­suz­ly­gy go­rap sak­la­ma­ga go­şant goş­mak­dan yba­rat­dyr.

Ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty iki ugurda, ýag­ny iki­ta­rap­la­ýyn we köp­ta­rap­la­ýyn gat­na­şyk­lar hem-de hal­ka­ra gu­ra­ma­lar bi­len hyz­mat­daş­lyk gör­nü­şin­de al­nyp ba­ryl­ýar. Şun­dan ugur alyp, dün­ýä­niň dür­li ýurt­la­ry bi­len sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik, söw­da-yk­dy­sa­dy hem-de me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­la­ry we hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beý­läk-de ös­dür­mekde de­giş­li iş­ler ge­çi­ril­ýär.
Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy Türk­me­nis­ta­nyň yg­ty­bar­ly we stra­te­gik hyz­mat­daş­la­ry­nyň bi­ri bo­lup, iki­ta­rap­la­ýyn gat­na­şyk­lar Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da anyk tas­la­ma­la­ryň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de, be­lent sep­git­le­re çyk­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, HHR bi­len köp­ta­rap­la­ýyn gat­na­şyk­la­ry mun­dan beý­läk-de ös­dür­mek we gi­ňelt­mek bo­ýun­ça de­giş­li çä­re­ler al­nyp ba­ryl­ýar.
2022-nji ýyl­da Türk­me­nis­tan bi­len Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň ara­syn­da dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ryň ýo­la go­ýul­ma­gy­nyň 30 ýyl­ly­gy bel­le­nil­di. Türk­me­nis­tan bi­len Hy­ta­ýyň ara­syn­da­ky gat­na­şyk­la­ryň köp­ýyl­lyk ta­ry­hy bar. Şol dö­wür­le­riň do­wa­myn­da iki hal­kyň ara­syn­da bi­rek-bi­re­ge dü­şün­mek, me­de­ni­ýet­le­riň, däp-des­sur­la­ryň we dün­ýä­ga­ra­ýyş­la­ryň öza­ra alyş­ma­sy ýa­ly peý­da­ly ösüş­ler bo­lup geç­di. Bir­wagt­lar ýurt­la­ry­my­zy bir­leş­di­ren Be­ýik Ýü­pek ýo­ly di­ňe bir öza­ra bäh­bit­li söw­da alyş-çal­şy­gy däl-de, eý­sem, giň si­wi­li­za­si­on gat­na­şyk­lar üçin hem köp­ri bol­dy.
Hy­taý ýur­du­my­zyň iri söw­da hyz­mat­da­şy­ bolup, ne­bit­gaz ul­ga­my hyz­mat­daş­ly­gyň esa­sy ugur­la­ry­nyň bi­ri­dir. Bu ul­gam­da eý­ýäm bir­nä­çe iri tas­la­ma­ ama­la aşy­ryl­dy. 2009-njy ýy­lyň ahy­ryn­da Türk­me­nis­tan – Hy­taý stra­te­gik gaz ge­çi­ri­ji­si­niň ulan­ma­ga be­rildi. Bu tas­la­ma­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi deň­hu­kuk­ly­ly­ga, öza­ra ar­tyk­maç­lyk­la­ra dü­şün­mä­ge, gaz ge­çi­ri­ji­niň işe baş­la­ma­gy bi­len açy­lan gel­je­gi we müm­kin­çi­lik­le­ri giň­den gör­mä­ge esas­la­nan ha­ky­ky hyz­mat­daş­ly­gyň ny­şa­ny bol­dy. Hä­zir­ki wagt­da bu gaz ge­çi­ri­ji HHR-e türk­men «ma­wy ýan­gy­jy­nyň» uzak möh­let­le­ýin esas­da ibe­ril­me­gi­ni üp­jün ed­ýär.
Türk­me­nis­tan­da dür­li ul­gam­lar­da ýur­du­my­zyň hü­när­men­le­ri bi­len bi­le­lik­de HHR-iň iri kom­pa­ni­ýa­la­ry iş­le­ýär­ler. Hy­taý işe­wür­le­ri Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let ha­ryt-çig mal bir­ža­syn­da pag­ta, ýod, brom, ne­bit önüm­le­ri­ni we beý­le­ki ha­ryt­la­ry­ sa­tyn al­ýar­lar. Ulag, lo­gis­ti­ka, ara­gat­na­şyk, san­ly teh­no­lo­gi­ýa ul­gam­la­rynda hem gat­na­şyk­lar gi­ňel­dil­ýär. Şeý­le-de ýur­du­myz söw­da-yk­dy­sa­dy we me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­la­ry ös­dür­me­gi, hu­su­san-da, ylym, bi­lim, me­de­ni­ýet, sag­ly­gy go­ra­ýyş, sport, sy­ýa­hat­çy­lyk ugur­ly hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­me­gi mak­sat edin­ýär. Söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­ny kes­git­le­mä­ge hem-de has ýa­kyn­dan hyz­mat­daş­lyk üçin amat­ly şert­le­ri dö­ret­mä­ge gö­nük­di­ri­len Hyz­mat­daş­lyk bo­ýun­ça türk­men-hy­taý ko­mi­te­ti­niň işi iki­ta­rap­la­ýyn öza­ra gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­mä­ge ýar­dam ber­ýär.
Türk­me­nis­tan Hy­taý bi­len di­ňe bir iki­ta­rap­la­ýyn esas­da däl, köp­ta­rap­la­ýyn esas­da – iri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň hem-de ab­raý­ly se­bit dü­züm­le­ri­niň ug­ry bo­ýun­ça, «Mer­ke­zi Azi­ýa – Hy­taý» gör­nü­şin­de hem üs­tün­lik­li hyz­mat­daş­lyk ed­ýär. Bu ýurt­la­ryň halk­la­ry­ny türk­men hal­ky bi­len kö­pa­syr­lyk dost­luk gat­na­şyk­la­ry, me­de­ni we ru­hy däp­le­riň umu­my­ly­gy bir­leş­dir­ýär.
Türk­me­nis­tan we Hy­taý ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň, il­kin­ji no­bat­da, BMG-niň çäk­le­rin­de äh­lu­mu­my howp­suz­ly­gy, dur­nuk­ly­ly­gy we üz­nük­siz ösü­şi üp­jün et­mek bo­ýun­ça hyz­mat­daş­lyk et­mek ýö­rel­ge­si­ne yg­rar­ly­dyr. Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy mil­li Li­de­ri­mi­ziň öňe sür­ýän hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry­ny gol­da­ýar, ýur­du­my­zyň oňyn Bi­ta­rap­lyk de­re­je­si­ne esas­la­nyp, da­şa­ry sy­ýa­sat bo­ýun­ça ýö­red­ýän ug­ru­na hor­mat bi­len ga­ra­ýar.
Türk­men-hy­taý gat­na­şyk­la­ry­nyň stra­te­gik ug­ry ha­sap­lan­ýan ylym-bi­lim we me­de­ni ul­gam­lar­da iki­ta­rap­la­ýyn oňyn gat­na­şyk­lar ne­ti­je­li al­nyp ba­ryl­ýar.

Bä­gül ATA­ÝE­WA,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА