Hormatly Prezidentimiziň Hytaý Halk Respublikasyna amala aşyran ilkinji döwlet sapary örän netijeliligi bilen tapawutlanyp, şol bir wagtda möhüm seneleri hem öz içine aldy. Bu ilkinji döwlet saparynyň Türkmenistan bilen Hytaýyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlan senesinde amala aşyrylmagy hem özboluşlylygy bilen tapawutlandy.
Mälim bolşy ýaly, Hytaý Halk Respublikasy ýurdumyzyň strategik hyzmatdaşydyr. 2013-nji ýylda iki ýurduň arasyndaky döwletara gatnaşyklaryna strategik häsiýet berildi we bu ugurda möhüm resminama gol çekildi. Umuman, Türkmenistan özüniň Garaşsyzlygyny gazanan ilkinji günlerinden bäri Hytaý Halk Respublikasy bilen netijeli döwletara gatnaşyklaryny ýola goýdy.
Häzirki wagtda türkmen-hytaý gatnaşyklary has belent sepgitlere ýetirildi. Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen iki doganlyk ýurduň arasyndaky gatnaşyklar hil taýdan täze derejelere çykdy, syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlarda köp sanly taslamalar durmuşa geçirildi.
Türkmen-hytaý gatnaşyklarynda täze öňegidişlikleri gazanmak, ilkinji nobatda, iki ýurduň Liderleriniň strategik ýolbaşçylygy bilen baglanyşyklydyr. 2022-nji ýylyň başynda Hytaýyň we Türkmenistanyň Baştutanlary diplomatik gatnaşyklaryň 30 ýyllygyna bagyşlanyp, onlaýn usulda geçirilen «Merkezi Aziýa – Hytaý» sammitine gatnaşdylar, Pekinde guralan gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasynyň, şeýle-de Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Samarkantda geçirilen sammitiniň çäklerinde ýüzbe-ýüz görnüşde duşuşdylar. Olar yzygiderli strategik gatnaşyklary saklamak bilen, türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň ugurlaryny kesgitleýärler, dürli ulgamlarda özara hereketleri ösdürmäge kuwwatly itergi berýärler.
Hytaý köp ýyllardan bäri Türkmenistanyň iri söwda hyzmatdaşy bolmagynda galýar. Birek-biregi hormatlamak, özara bähbitlilik ýörelgelerine eýerip, Hytaýyň «Bir guşak, bir ýol» başlangyjy we Türkmenistanyň «Beýik Ýüpek ýolunyň täzeden galkynyşy» strategiýasy has içgin utgaşdyrylyp, täze hyzmatdaşlyk ugurlary kesgitlenýär. Energetika, has takygy, tebigy gaz ulgamynda hyzmatdaşlyk türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň özeni hasaplanýar. Türkmenistan häzire çenli Hytaýa 350 milliard kubmetrden gowrak tebigy gazy eksport etdi.
Hormatly Prezidentimiziň Hytaýa döwlet saparynyň çäklerinde iki ýurduň Liderleriniň gatnaşmagynda «ýaşyl» ösüş, sanly ykdysadyýet, saglygy goraýyş, medeniýet, sport, ulag, maglumat we köpçülikleýin habar beriş serişdeleri, şeýle-de gaz ulgamynda hyzmatdaşlyk boýunça resminamalaryň birnäçesine gol çekildi we olar netijeli häsiýete eýedir.
Hormatly Prezidentimiziň Hytaý Halk Respublikasyna döwlet sapary halkara media giňişliginde uly gyzyklanma döretdi. Bu saparyň öňüsyrasynda hormatly Prezidentimiziň «Ženmin Žibao» gazetinde «Strategik hyzmatdaşlygyň ygtybarly binýady» atly makalasynyň çap edilmegi we onda türkmen-hytaý gatnaşyklaryna giňişleýin syn berilmegi dostlukly gatnaşyklaryň ösüşli menzillerini giňden beýan edýär.
Ulag we kommunikasiýalar ulgamynyň ösdürilmegine Hytaý bilen hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugry hökmünde garalýar. Ählumumy goşulyşmak şertlerinde ulag gatnawlarynyň kämilleşdirilmegi, üstaşyr geçelgeleriň döredilmegi barha uly ähmiýete eýe bolup, ol dünýä ykdysadyýetiniň ösüşiniň möhüm şerti hökmünde çykyş edýär. Häzirki wagtda Türkmenistanyň we Hytaýyň bilelikdäki ulag strategiýasyny kemala getirmek üçin ähli mümkinçilikler hem-de şertler bar. Bilelikdäki geografik, serişde, ykdysady kuwwatyň, harytlary ýerlemegiň täze ugurlaryna çykmak üçin artykmaçlyklaryň peýdalanylmagy bu strategiýanyň esasyny düzýär. Hytaý Türkmenistana ulag-logistika ulgamy boýunça ýardam bermäge taýýar. «Hytaý tarapy ulag üpjünçilik ulgamlarynyň gurluşygyny çaltlandyrmakda we häzirki zaman ulag-logistika ulgamyny döretmekde Türkmenistana ýardam bermäge taýýardygyny beýan edýär» diýlip, Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň Bilelikdäki Beýannamasynda aýdyldy.
Kadyr BAÝRAMOW,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň mugallymy.