Her ýyl paý­tag­ty­myz Aş­ga­bat­da hem-de da­şa­ry ýurt­lar­da ge­çi­ril­ýän hal­ka­ra mas­la­hat­lar ýurdumyzyň ener­ge­ti­ka gi­ňiş­li­gi­ne iş­jeň go­şu­lyş­ma­gyn­da mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir.
Go­laý­da Bir­le­şen Arap Emir­lik­le­ri­niň Du­baý şä­he­rin­de ge­çi­ri­len Türk­me­nis­ta­nyň ne­bit­gaz pu­da­gy­na da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­ny çek­mek bo­ýun­ça hal­ka­ra fo­rum dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň we­kil­le­ri­ni jem­le­mek bi­len, ne­bit­gaz pu­da­gy üçin tä­ze hyz­mat­daş­la­ry ýü­ze çy­kar­dy. Fo­rum­da ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­myn­da se­bit we dün­ýä de­re­je­li me­se­le­ler ba­ra­da öza­ra pi­kir al­şyl­dy. Şo­la­ryň ha­ta­ryn­da ug­le­wo­do­rod­la­ry düýp­li gaý­ta­dan iş­le­me­giň tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny giň­den or­naş­dyr­mak, ma­ýa go­ýum­la­ry çek­mek, türk­men ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­niň dün­ýä ba­zar­la­ry­na ug­ra­dyl­ma­gy­ny di­wer­si­fi­ka­si­ýa ýo­ly bi­len ös­dür­mek, ýur­duň eks­port kuw­wa­ty­ny art­dyr­mak
we­zi­pe­le­ri bar.

Fo­ru­myň do­wa­myn­da dün­ýä ener­ge­ti­ka­sy­nyň gel­je­gin­de Türk­me­nis­ta­nyň or­ny, Türk­me­nis­ta­nyň ener­ge­ti­ka pu­da­gy­na ma­ýa go­ýum­la­ry goý­ma­gyň müm­kin­çi­lik­le­ri, ug­le­wo­do­rod ýa­tak­la­ry­ny öz­leş­dir­mek­de daş­ky gur­şa­wy go­ra­ma­gyň ta­lap­la­ry, tä­ze döw­rüň ener­gi­ýa­sy – içer­ki we se­bit­le­ýin ösü­şiň gel­je­gi, Türk­me­nis­tan­da tä­ze ener­gi­ýa çeş­me­le­ri­niň di­wer­si­fi­ka­si­ýa­sy­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek ýa­ly bö­lüm­ler­de te­bi­gy ga­zy, ne­bi­ti we gaz kon­den­sa­ty­ny çy­kar­mak hem-de gaý­ta­dan iş­le­mek, Ha­zar deň­zi­niň türk­men bö­le­gin­de ýer­leş­ýän yg­ty­ýar­lan­dy­ry­lan de­ňiz top­lum­la­ry­ny öz­leş­dir­mek, se­bit üçin mö­hüm äh­mi­ýe­ti bo­lan Türk­me­nis­tan–Ow­ga­nys­tan–Pa­kis­tan–Hin­dis­tan gaz ge­çi­ri­ji­si­niň gur­lu­şy­gy, go­ry bo­ýun­ça dün­ýä­de öň­dä­ki orun­la­ryň bi­ri­ni eýe­le­ýän «Gal­ky­nyş» gaz kä­ni­ni tap­gyr­la­ýyn esas­da öz­leş­dir­mek iş­le­ri­ne ma­ýa go­ýum­la­ry goý­mak müm­kin­çi­lik­le­ri ba­ra­da gy­zyk­ly çy­kyş­lar diň­le­nil­di.
«Türk­men­gaz», «Türk­men­ne­bit» we «Türk­men­hi­mi­ýa» döw­let kon­sern­le­ri, «Türk­men­geo­lo­gi­ýa» döw­let kor­po­ra­si­ýa­sy ta­ra­pyn­dan «Türk­men Fo­rum» ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti bi­len hyz­mat­daş­lyk­da, «Gaff­ney Cli­ne» bri­tan kom­pa­ni­ýa­sy­nyň gol­daw ber­me­gin­de gu­ra­lan göç­me fo­rum ne­bit­gaz ba­za­ryn­da mö­hüm or­ny eýe­le­ýän Türk­me­nis­ta­nyň dün­ýä­niň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka ba­za­ryn­da­ky or­nu­ny has-da ber­kit­di.
Bu fo­rum­da «Gal­ky­nyş» gaz kä­ni­niň äh­mi­ýe­ti ba­ra­da dur­lup ge­çil­di. Bu gaz kä­ni­niň gor­la­ry go­la­ýyn­da­ky «Ýaş­lar» we «Ga­ra­köl» ýa­tak­la­ry bi­len bi­le­lik­de 27,4 tril­li­on kub­metr möç­be­rin­de ba­ha­lan­dy­ryl­ýar. «Gal­ky­nyş» kä­ni­niň üçün­ji tap­gy­ry­nyň öz­leş­di­ril­me­gi bol­sa Türk­me­nis­tan–Ow­ga­nys­tan–Pa­kis­tan–Hin­dis­tan gaz ge­çi­ri­ji­si bo­ýun­ça her ýyl­da ha­ryt­lyk ga­zyň 33 mil­liard kub­met­ri­ni iber­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer. Şeý­le hem bu gaz kä­ni­niň giň­den öz­leş­di­ril­me­gi Türk­me­nis­tan­dan Hy­ta­ýa ibe­ril­ýän te­bi­gy ga­zyň möç­be­ri­ni hem art­dyr­ma­ga giň müm­kin­çi­lik be­rer.
Nyg­ta­ly­şy ýa­ly, Ha­zar deň­zi­niň gü­nor­ta we mer­ke­zi bö­lek­le­ri Türk­me­nis­ta­na de­giş­li bo­lup, ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­niň uly gor­la­ry­ny özün­de jem­le­ýär. Ha­za­ryň türk­men ke­na­ry yg­ty­ýar­lan­dy­ry­lan blok­la­ryň 32-si­ne bö­lü­nip, ýer­li geo­log­la­ryň we da­şa­ry ýurt­ly bi­ler­men­le­riň pi­ki­ri­ne gö­rä, onuň ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­niň umu­my muk­da­ry 18,2 mil­liard ton­na ne­bit ek­wi­wa­len­ti­ne deň­dir. Şo­ňa gö­rä-de, bu ugur­da hem hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin gür­rüň­ler edil­di. Hu­su­san-da, «Dra­gon Oil» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň bu se­bit­de köp möç­ber­de ma­ýa go­ýum­la­ry öz­leş­di­ren­di­gi­ni, ýe­ne-de gel­jek ýyl­lar­da iri ma­ýa go­ýum­lar bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň ge­ri­mi­ni gi­ňelt­me­gi mak­sat edin­ýär.
Ýan­gyç-ener­ge­ti­ka ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­ly­gyň hä­zir­ki dö­wür­de dün­ýä­dä­ki dur­nuk­ly ösü­şiň esa­sy şer­ti bo­lup dur­ýan­dy­gy göz öňün­de tu­tu­lan­da, fo­ru­myň ne­ti­je­le­ri­niň bu mö­hüm ul­gam­da öza­ra bäh­bit­le­riň de­ňag­ram­ly­ly­gy esa­syn­da gu­ral­ýan deň­hu­kuk­ly hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy tä­ze de­re­je­le­re çy­kar­mak­da giň göz­ýe­tim­le­ri aç­jak­dy­gy şüb­he­siz­dir.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz fo­ru­ma gat­na­şy­jy­la­ra ibe­ren Gut­la­gyn­da: «Du­baý şä­he­rin­de ge­çi­ril­ýän bu hal­ka­ra fo­ru­myň Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­niň ägirt uly gor­la­ry­na eýe bo­lan Türk­me­nis­ta­nyň ne­bit­gaz pu­da­gy­na ma­ýa go­ýum­la­ry iş­jeň çek­mä­ge, iri da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goý­ma­ga we ös­dür­mä­ge, önüm­çi­lik­le­re yl­myň soň­ky ga­za­nan­la­ry­ny or­naş­dyr­ma­ga ýar­dam et­jek­di­gi­ne ynan­ýa­ryn» di­ýip bel­leý­şi ýa­ly, ýur­du­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka ba­za­ry­na da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry ta­ra­pyn­dan uly gy­zyk­lan­ma bar.

Ta­wus MU­HAM­MET­DUR­DY­ÝE­WA,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА