30-njy iýun­da tä­ze Ar­ka­dag şä­he­ri­niň açyl­ma­gy my­na­sy­bet­li Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy (TÜRK­SOÝ) ta­ra­pyn­dan “Tür­ki dün­ýä­niň me­de­ni paý­tag­ty” diý­lip yg­lan edi­len şä­her­le­riň hä­kim­le­ri­niň du­şu­şy­gy ge­çi­ril­di.
Baý­ram­çy­lyk fo­ru­my­na Ar­ka­dag şä­he­riň açy­lyş da­ba­ra­syn­da bo­lan köp san­ly myh­man­lar gat­naş­dy­lar. Şo­la­ryň ha­ta­ryn­da Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry, “Tür­ki dün­ýä­niň me­de­ni paý­tag­ty” diý­lip yg­lan edi­len şä­her­le­riň do­lan­dy­ryş dü­züm­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry bar.
Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry Sul­tan Ra­ýew öz çy­ky­şyn­da Ar­ka­dag şä­he­ri­niň açy­lan ba­dy­na onuň tür­ki dün­ýä­niň we­kil­le­ri­niň du­şuş­ýan ýe­ri­ne öw­rü­len­di­gi­ne ün­si çe­kip, bu şä­he­riň uly üs­tün­li­giň ny­şa­ny­dy­gy­ny we “asy­ryň şä­he­ri” diý­lip at­lan­dy­ryl­ma­ga my­na­syp­dy­gy­ny bel­le­di. Şu gün­ler TÜRK­SOÝ-nyň dö­re­dil­me­gi­niň 30 ýyl­ly­gy bel­le­nil­ýär. Gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­mak üçin tä­ze sa­hy­pa­ny aç­mak, gu­ra­ma­nyň ag­za­la­ry­nyň ara­syn­da hyz­mat­daş­ly­gy has-da ös­dü­rip, XXI asyr­da yz gal­dyr­mak ba­bat­da bi­ziň üs­tü­mi­ze ta­ry­hy jo­gap­kär­çi­lik ýük­len­ýär di­ýip, Sul­tan Ra­ýew aýt­dy.
Çy­kyş eden­ler dö­wür bi­len deň ga­dam ur­mak üçin hök­ma­ny şert­ler ba­ra­da aý­dyp, eko­lo­gi­ýa, dur­muş we yk­dy­sa­dy dur­nuk­ly­ly­gyň wa­jyp­dy­gy­na üns ber­di­ler. Ar­ka­dag şä­he­ri­niň “ÝHHG-niň se­bi­tin­de dur­nuk­ly, “ýa­şyl”, ho­wa üçin oňaý­ly we in­no­wa­si­on çöz­güt­li şä­her­le­ri ös­dür­mek” tas­la­ma­sy­na gi­ri­zil­me­gi şä­her­de al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň äh­li­si­niň hal­ka­ra yk­rar­na­ma eýe bo­lan­dy­gy­na şa­ýat­lyk ed­ýär.
Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, uly gel­je­gi bo­lan tä­sin şä­her eko­lo­gik nuk­daý­na­zar­dan ila­tyň sag­ly­gy we onuň dur­mu­şy­nyň hi­li­ni ýo­kar­lan­dyr­mak bi­len gö­nü­den-gö­ni bag­ly­dyr. “Akyl­ly” şä­her kon­sep­si­ýa­sy Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy­nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da­ky “Sag­dyn şä­her­ler” at­ly äh­lu­mu­my he­re­ke­tiň ýö­rel­ge­le­ri­ne do­ly la­ýyk gel­ýär. Türk­me­nis­tan­da­ky il­kin­ji “akyl­ly” şä­her tas­la­ma­sy şä­her me­de­ni­ýe­ti ba­bat­da nus­ga­lyk­dyr. Da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar ta­ra­pyn­dan şä­he­riň gur­lu­şyk, bi­na­gär­lik, be­zeg, lo­gis­ti­ka, teh­no­lo­gik çöz­güt­le­ri­ne, dur­muş de­re­je­si­ne ýo­ka­ry ba­ha be­ril­di. Şol çöz­güt­ler şä­he­riň tas­la­ma­la­ry iş­le­nip taý­ýar­la­ny­lan­da we gur­lu­şyk iş­le­ri ama­la aşy­ry­lan­da giň­den ula­nyl­dy. Du­şu­şyk­da çy­kyş eden­ler hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­tan­da ama­la aşy­ryl­ýan, türk­men hal­ky­nyň şöh­rat­ly ta­ry­hy­ny we baý me­de­ni­ýe­ti­ni öw­ren­mä­ge, onuň mad­dy, ru­hy mi­ra­sy­ny aýaw­ly sak­la­ma­ga hem-de wa­gyz et­mä­ge ýar­dam ed­ýän giň ge­rim­li öz­gert­me­le­riň oňyn or­nu­ny nyg­ta­dy­lar.
Du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar “Tür­ki dün­ýä­niň me­de­ni paý­tag­ty” de­re­je­si­niň in­di­ki ýyl­da Änew şä­he­ri­ne geç­ýän­di­gi­ni bel­läp, türk­men döw­le­ti hem-de onuň baý ta­ry­hy-me­de­ni mi­ra­sa eýe bo­lan hal­ky ba­ra­da ýa­kym­ly söz­le­ri aý­dyp, äh­li de­re­je­ler­de, şol san­da ýo­ka­ry de­re­je­de eme­le ge­len gat­na­şyk­la­ryň ha­ky­ky dost­luk, yna­nyş­mak hä­si­ýe­ti­ne eýe­di­gi­ne aý­ra­tyn üns ber­di­ler.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, 2022-nji ýyl­da Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň he­mi­şe­lik ge­ňe­şi­niň no­bat­da­ky mej­li­sin­de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň 300 ýyl­ly­gy­nyň hor­ma­ty­na 2024-nji ýyl “Tür­ki dün­ýä­niň be­ýik şa­hy­ry we akyl­da­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy ýy­ly”, ga­dy­my türk­men şä­he­ri Änew bol­sa 2024-nji ýyl­da “Tür­ki dün­ýä­niň me­de­ni paý­tag­ty” diý­lip yg­lan edil­di. Çy­kyş­lar­da bel­le­ni­li­şi ýa­ly, da­şa­ry ýurt­la­ryň dö­re­di­ji­lik to­par­la­ry­nyň we we­ki­li­ýet­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da gel­jek ýyl Änew­de ge­çi­ril­jek me­de­ni çä­re­le­riň me­ýil­na­ma­sy­ny taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça iş­ler ut­ga­şyk­ly al­nyp ba­ryl­ýar. Hu­su­san-da, yl­my mas­la­hat­la­ryň, ýaş­la­ryň du­şu­şyk­la­ry­ny we me­dia­fo­rum­la­ry, meş­hur est­ra­da, halk ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji­le­ri­niň kon­sert­le­ri­ni, şe­kil­len­di­riş, ama­ly-ha­şam sun­ga­ty­nyň eser­le­ri­niň ser­gi­le­ri­ni, fo­to­ser­gi­le­ri, ýur­du­my­zyň ta­ry­hy-me­de­ni ýa­dy­gär­lik­le­ri bo­ýun­ça ge­ze­lenç­le­ri we beý­le­ki köp san­ly çä­re­le­ri gu­ra­mak göz öňün­de tu­tul­ýar. Şeý­le hem Änew­de TÜRK­SOÝ-nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da däp bo­lan dö­re­di­ji­lik çä­re­si ge­çi­ri­ler.
Du­şu­şyk­da şeý­le wa­ka­la­ryň TÜRK­SOÝ-nyň çäk­le­rin­dä­ki hyz­mat­daş­ly­gy iş­jeň­leş­dir­mä­ge tä­ze iter­gi ber­jek­di­gi­ne ynam bil­di­ril­di. Mu­nuň özi baý tür­ki me­de­ni­ýe­tiň mun­dan beý­läk-de ös­dü­ril­me­gi­ne ýar­dam eder.