Nor­we­gi­ýa­nyň “Nor­ge Mi­ning” kom­pa­ni­ýa­sy dün­ýä­de ba­ta­re­ýa we Gün pa­ne­li­niň önüm­çi­li­gi üçin gel­jek ýüz ýyl­lyk çig ma­lyň ta­py­lan­dy­gy­ny ha­bar ber­di. Ýur­duň gü­nor­ta-gün­ba­ta­ryn­da ti­tan we wa­na­diý ýa­ly mag­dan go­ru­nyň bo­lup bil­jek­di­gi mä­lim edil­di. Mun­dan baş­ga-da, 70 mil­liard ton­na go­laý ener­gi­ýa go­ru­nyň hem bo­lup bil­jek­di­gi çak­la­nyl­ýar. Bu ýer­dä­ki fos­fat ga­ýa­lyk­la­ryn­da ýo­ka­ry dy­kyz­lyk­da fos­fo­ryň bar­dy­gy anyk­lan­dy. Fos­for “ýa­şyl” teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň kä­mil­leş­di­ril­me­gin­de peý­da­la­ny­lyp, gyt ha­ryt­la­ryň ha­ta­ryn­da dur­ýar. Bu hi­mi­ki ele­men­ti il­kin­ji ge­zek 1669-njy ýyl­da ne­mes aly­my Hen­nig Brand tap­ýar. Şol dö­wür­ler bu mad­da­nyň ada­ty me­tal­la­ry al­ty­na öw­rüp bil­ýän­di­gi ba­ra­da ýal­ňyş pi­kir bar eken. Mu­nuň nä­dog­ru­dy­gy has öň su­but edi­len hem bol­sa, fos­for hä­zir­ki wagt­da elekt­rou­lag­la­ra otur­dyl­ýan li­tiý-de­mir fos­fat ba­ta­re­ýa­la­ryň, Gün pa­nel­le­ri­niň we komp­ýu­ter çip­le­ri­niň önüm­çi­li­gin­de ula­nyl­ýar.
Fos­fat ga­ýa­lyk­la­ry Rus­si­ýa, Hy­taý, Si­ri­ýa we Yrak ýa­ly ýurt­lar­da has köp ga­bat gel­ýär.
Ýurt­da il­kin­ji fos­for şah­ta­sy­nyň 2028-nji ýyl­da işe gi­ri­zil­me­gi göz öňün­de tu­tul­ýar.
Mag­dan ga­ýa­la­ry­nyň 4 müň 500 metr çuň­luk­da­dy­gy ha­bar be­ril­di.