Ýa­kym­ly ysy bi­len bark ur­ýan dat­ly ga­wun­lar türk­men top­ra­gy­nyň nyg­mat­la­ry­nyň bi­ri­dir. To­mus pas­ly­nyň gel­me­gi bi­len bu bak­ja önüm­i türk­men sa­ça­gy­nyň be­ze­gi­ne öw­rül­ýär. Ga­wu­nyň 40-a go­laý gör­nü­şi bolup, şo­la­ryň ara­syn­da wa­har­man, gür­bek, gü­la­by, tar­ta­ry öz­bo­luş­ly ta­ga­my bi­len saý­lan­ýar. Bu bak­ja önü­mi­niň düzümi, esa­san, suw­dan ybaratdyr. Ga­wu­nyň dü­zü­mi sü­ýü­me baý bo­lup, adam sag­ly­gy üçin peý­da­ly A, C, B1, B2, B5 wi­ta­min­le­ri, ug­le­wod­la­ry hem-de ka­liý, nat­riý, kal­siý, mag­niý, fos­fat ýa­ly mad­da­la­ry özün­de jem­le­ýär. Ga­wu­n sag­lyk üçin örän peý­dalydyr.
Im­mu­ni­te­ti güýç­len­dir­ýär. Ga­wu­nyň dü­zü­min­dä­ki ka­liý we C wi­ta­mi­ni im­mu­ni­te­ti güýç­len­di­rip, be­de­niň ke­se­le gar­şy du­ru­jy­lyk uky­by­ny üp­jün ed­ýär.
Ýü­rek-da­mar ul­ga­my üçin peý­da­ly. Ga­wun ýü­re­ga­gy­ry how­pu­ny pe­sel­dip, gan ba­sy­şy­ny ka­da­laş­dyr­ýar. Ga­naz­lyk­dan ejir çek­ýän­le­re ga­wun iý­mek mas­la­hat be­ril­ýär.
Daş­la­ry azald­ýar. Ga­wun böw­rek­de we beý­le­ki be­den ag­za­la­ryn­da top­lan­ýan daş bö­le­jik­le­ri­dir çä­gä­ni azalt­ma­ga kö­mek ed­ýär.
Nerw ul­ga­my­nyň işini sazlaýar. Ga­wun nerw ul­ga­my­nyň işi­ni saz­la­ýar. Uku­syz­lyk­dan ejir çek­ýän­le­re ga­wun iý­mek mas­la­hat be­ril­ýär.
Içe­ge­ler üçin peýdaly. Ga­wun­da sak­lan­ýan sü­ýüm mad­da­la­ry içe­ge ul­ga­my üçin örän peý­da­ly bo­lup, sag­dyn içe­ge bak­te­ri­ýa­la­ry­nyň ös­me­gi­ne ýar­dam ed­ýär.
De­ri­ni nem­len­dir­ýär. Ga­wu­n de­ri­niň nem­len­me­gi­ni we tä­ze­len­me­gi­ni üp­jün ed­ýär. Şeý­le hem E wi­ta­mi­ni be­de­ni Gün şöh­le­sin­den go­ra­ýar. Mun­dan baş­ga-da, bo­gun­lar­da­ky agy­ry­la­ry aýyr­mak­da ga­wunyň peý­da­sy örän ulu­dyr.
Hor­lan­ma­ga kö­mek ed­ýär. Bi­ler­men­le­r hor­lan­mak is­le­ýän­le­re ga­wun iý­me­gi mas­la­hat ber­ýär­ler. Ga­wun aş­ga­zan­da go­wy öz­leş­ýän önüm­le­riň bi­ri bo­lup, me­to­bo­lizm alyş-çal­şy­gy ha­ýal bo­lan adam­la­ra iýmek mas­la­hat be­ril­ýär.
Ga­wu­nyň go­wu­sy­ny nä­dip saý­la­ma­ly?
Ga­wun sa­tyn al­nan­da kä­bir ala­mat­la­ry göz öňün­de tut­ma­ly. Il­ki bi­len ga­wu­nyň da­şy şa­ha-şa­ha tor­la­­ny­ny saý­la­ma­ly. Ga­wu­nyň ysy bark ur­ýan bol­sa, bu onuň süý­jü­di­gi­niň ala­ma­ty­dyr. «Ga­wu­nyň – agy­ry, gar­py­zyň – ýe­ňi­li» diý­li­şi ýa­ly, ga­wu­nyň agyr­ra­gy­ny saý­la­ma­ly. Se­bä­bi bi­şen ga­wu­nyň eti suw­ly hem-de dy­kyz bol­ýar. Gör­nü­şi­ne gö­rä ga­wu­ny sal­kyn ho­wa­da bir­nä­çe wagt­lap sak­la­mak müm­kin. Ga­wu­ny aşa köp bol­ma­sa-da, is­len­dik na­har­dan soň iýip bol­ýar. Al­ler­gi­ýa­sy ýa-da süý­jü­li dia­be­ti bo­lan­la­ra ga­wun iý­mek mas­la­hat be­ril­me­ýär.