Baş­lan­gyç synp­lar­da öw­re­dil­ýän kö­pelt­mek tab­li­sa­sy­ny ýat­dan bil­mek diňe matematika dersinde däl, eýsem, ta­kyk bi­lim­le­r öw­re­nilen­de hem örän ze­rur­dyr. Şol se­bäp­li ony ki­çi ýaş­da öw­ren­mek­ beý­le­ki ders­le­ri­mi­ze hem oňat dü­şün­mä­ge ýar­dam edýär. Köpeltmek tablisasyny ýatdan bilmek okuw derslerinde, gündelik durmuşda haýsydyr bir zady hasaplamaly bolanda, bir zat satyn almak üçin pul tölenende hem işimizi ýeňilleşdirýär. Eýsem, köpeltmek tablisasyny nähili ýat tutmaly?
Kö­pelt­mek tab­li­sa­sy­ny ýat tutmagyň aň­sat usuly
Tablisany ýat tutmak üçin kä­bir aň­sat ýol­lar bar. Onuň iň ýe­ňi­li ýa­zyp hem-de okap öw­ren­mek­dir. Bir­lik san­dan baş­lap, do­ku­za çen­li ýe­ňil ýat tu­t­ma­ly. Il­ki bir­lik sa­n is­len­dik san bi­len kö­pel­di­len­de hem şol sa­nyň çyk­ýan­dy­gyny bi­l­me­li. Il­ki ki­çi san­lar öw­re­ni­lip, tap­gyr­la­ýyn ýat­la­nyl­sa, aň­sat bol­ýar. Hem­me san­lar öw­re­ni­len­den soň­ra ola­ryň je­mi bir ­wagt­da gaý­ta­dan ýa­zy­lyp, dil bi­len gaý­ta­la­nylan­da ýat­da go­wy gal­ýar. Soň­ky tap­gyr­da bol­sa, ga­ry­şyk ýag­daý­da, ýag­ny is­len­dik sa­nyň kö­pel­dil­me­gi­ni öw­re­nip-öw­ren­män­di­gi­ňi­zi synap gö­rüň! Eger-de, bu ýag­daý­da kyn­çy­lyk çek­se­ňiz özü­ňiz­den ulu­lar­dan kö­mek so­ra­ma­gy unut­maň!
Adat­ça kö­pelt­mek tab­li­sa­sy 10×10 bo­lup, 10×100-e çenli gör­nüş­le­ri hem bar. Ta­ry­hy mag­lu­mat­la­ra gö­rä, 4 müň ýyl mun­dan ozal ga­dy­my wa­wi­lon­ly­la­r kö­pelt­mek tab­li­sasy­ny oý­lap tapypdyrlar. Hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­niň dür­li kün­je­gin­de ze­hin­li ça­ga­la­ryň ara­syn­da kö­pelt­mek tab­li­sas­yny ýat­dan çalt­lyk bi­len aýt­mak, san­la­ry ha­sap­la­mak ýa­ly ýa­ryş­lar ge­çi­ril­ýär. Tab­li­sa­ny ýat tut­mak bi­len bir­lik­de, esa­sy zat san­la­ryň ara­syn­da­ky gat­na­şy­gy, kö­pelt­me­giň lo­gi­ka­sy­ny bil­mek­dir. Bu ýag­da­ýa ma­za­ly dü­şün­mek si­ziň işi­ňi­zi ýe­ňil­leş­di­rer.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА