Ýer ýü­zün­de guş­la­ryň 11 müň­den gow­rak gör­nü­şi duş gelýär. Guş­lar te­bi­gat üçin örän mö­hüm­dir. Bu ga­nat­ly jan­dar­lar dür­li şert­ler­de ýa­şap, ösüm­lik­le­riň to­zan­lan­ma­gy­na, mör-mö­jek­le­riň we gem­ri­ji­le­riň aşa kö­pel­me­gi­niň öňü­ni al­ma­ga ýar­dam ed­ýär. Ir­ki dö­wür­ler­den bä­ri adam­lar ga­nat­ly uçu­jy­lar bi­len gy­zyk­la­nyp gel­ýär­ler. Her ýyl guş­la­ryň tä­ze gör­nüş­le­ri ýü­ze çy­ka­ry­lyp, yl­my esas­da öw­re­nil­ýär. Şeý­le guş­la­ryň ha­ta­ryn­da daş­ky gör­nü­şi bi­len gö­ren­le­ri geň gal­dyr­ýan gran­da­la­ny gör­kez­mek bo­lar. «Tur­di­dae» maş­ga­la­sy­na de­giş­li bo­lan bu guş­lar gran­da­la uru­gy­nyň ýe­ke-täk gör­nü­şi­dir. Gran­da­la giň çäk­de – Hin­di sub­kon­ti­nen­tal se­bit­le­rin­de, Gi­ma­laý dag­la­ry­nyň aşak we or­ta be­lent­lik­le­rin­de ýa­şa­ýar. Bu tä­sin guş­lar Bu­tan­da, Hin­dis­tan­da, Mýan­ma­da, Ne­pal­da, Ti­bet­de we Hy­ta­ýyň kä­bir se­bit­le­rin­de duş gel­ýär. Il­kin­ji ge­zek guş­la­ryň bu gör­nü­şi 1843-nji ýyl­da ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Gran­da­la go­ra­lyp sak­lan­ýan guş­la­ryň ha­ta­ry­na gir­ýär.
Gran­da­la­nyň be­de­ni­niň uzyn­ly­gy 20-23 san­ti­met­re, ag­ra­my 35-52 gra­ma ýet­ýär. Bu guş­la­ryň iý­mi­ti, esa­san, mör-mö­jek­ler bo­lup, kä­te mi­we­ler bi­len hem iý­mit­len­ýär. Adatça ýabany guş­la­ryň ho­ra­zy­nyň we mä­ki­ýa­ny­nyň meň­zeş­li­gi se­bäp­li, ola­ry saý­gar­mak kyn bolýar. Ýö­ne bu ýag­daý gran­da­la­lar­da beý­le däl. Gran­da­la­nyň beý­le­ki guş­lar­dan ta­pa­wut­ly aý­ra­tyn­ly­gy ho­ra­zy­nyň gö­güm­til-ga­ra, mä­ki­ýa­ny­nyň goň­rum­tyl-çal reňk­de bol­ma­gy­dyr. Bu guş­la­ryň ho­ra­zy­nyň ga­nat­la­ry­nyň ujun­da we guý­ru­gyn­da ga­ra ýe­lek­le­ri, mä­ki­ýa­ny­nyň dö­şün­de ça­lym­tyl me­nek­le­ri bar. Gök­le­riň we go­ňur­la­ryň ga­ry­şyp ýa­şa­ma­gy edil iki gör­nüş­li guş­lar ýa­ly gö­rün­ýär. Gran­da­la­lar iki ýu­murt­ga go­ýup, maý-iýun aý­la­ryn­da jüý­je­le­ýär­ler. Bu­lar to­par bo­lup ýa­şap, her to­par­da 150 tö­we­re­gi guş bol­ýar. Gran­da­la­lar köp­lenç «çyg-e-e» di­ýip ses­len­mek ar­ka­ly bi­r-bi­ri bi­len ha­bar­laş­ýar­lar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА