31-nji okt­ýabr­da Türk­me­nis­ta­nyň Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gi­niň bi­na­syn­da Ýew­ro­pa­da Howp­suz­lyk we Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry­nyň we Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry­nyň mej­li­si ge­çi­ril­di. On­da se­bit­le­ýin howp­suz­ly­gyň, ösü­şiň we dur­nuk­ly­ly­gyň iň mö­hüm te­ma­la­ry bo­ýun­ça düýp­li pi­kir al­şyl­dy. Du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar ser­het howp­suz­ly­gy, ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi we eko­lo­gi­ýa, şeý­le hem ulag ara­gat­na­şyk­la­ry me­se­le­le­ri­ne aý­ra­tyn üns ber­di­ler.
Du­şu­şyk­da çy­kyş eden ÝHHG-niň Baş sek­re­ta­ry Hel­ga Şmid bu fo­ru­myň ýo­kar­da ag­za­lan öl­çeg­le­riň her bi­ri bo­ýun­ça se­bit­dä­ki mö­hüm me­se­le­le­ri çöz­mek­de öza­ra gat­na­şyk­la­ry gi­ňelt­mä­ge we ber­kit­mä­ge gö­nük­di­ri­len­di­gi­ni aýt­dy. Şu nuk­daý­na­zar­dan, Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň we de­giş­li hal­ka­ra dü­züm­le­ri­niň bi­le­lik­dä­ki iş­le­ri­niň ze­rur­ly­gy nyg­tal­dy. Şol bir wag­tyň özün­de, bu ugur­da­ky tas­la­ma­la­ry we çä­re­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­mek­de ÝHHG-niň mö­hüm or­ny be­ýan edil­di.
Du­şu­şy­gyň do­wa­myn­da mi­nistr­ler hyz­mat­daş­ly­gyň anyk me­se­le­le­ri we we­zi­pe­le­ri ba­ra­da pi­kir alyş­dy­lar, Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň her­si­niň bu ugur­lar­da äd­ýän ädim­le­ri­ni be­ýan et­di­ler, şeý­le hem se­bi­ti howp­suz­lyk we dur­nuk­ly­lyk bi­len üp­jün et­mek ug­run­da­ky ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ri­len bir­nä­çe mö­hüm pi­kir­le­ri we tek­lip­le­ri öňe sür­dü­ler.
Türk­me­nis­ta­nyň Da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri R.Me­re­dow öz çy­ky­şyn­da yg­ty­bar­ly ser­het howp­suz­ly­gy­nyň se­bit­de pa­ra­hat­çy­ly­gy we aba­dan­çy­ly­gy sak­la­mak üçin esas bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny bel­le­di.
Ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi we eko­lo­gi­ýa me­se­le­le­ri­ni ara alyp mas­la­hat­laş­ma­gyň çä­gin­de du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar bu ugur­da öza­ra hyz­mat­daş­lyk üçin bi­le­lik­dä­ki çä­re­le­ri ama­la aşyr­ma­gyň ze­rur­ly­gy ba­ra­da umu­my pi­ki­ri be­ýan et­di­ler.
Türk­men ta­ra­py, eko­lo­gi­ýa howp­suz­ly­gy­nyň döw­le­ti­mi­ziň hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ile­ri tu­tul­ýan ug­ry bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny, il­kin­ji no­bat­da, daş­ky gur­şa­wy we suw çeş­me­le­ri­ni tyg­şyt­ly do­lan­dyr­mak bo­ýun­ça tas­la­ma­la­ýyn çä­re­le­ri­ne de­giş­li­di­gi­ni aýt­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, R.Me­re­dow Türk­men ta­ra­py­nyň ÝHHG-niň bi­te­wi daş­ky gur­şaw mak­sat­na­ma­sy­nyň tas­la­ma­sy­ny iş­läp düz­mek ba­ra­da­ky tek­li­bi­niň iş ýü­zün­de dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­niň mö­hüm­di­gi­ni bel­läp, mej­li­se gat­na­şy­jy­la­ry bu baş­lan­gy­jy gol­da­ma­ga ça­gyr­dy.
Şeý­le hem mi­nistr du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň ýö­ri­te­leş­di­ri­len gur­luş bo­lup dur­ýan Se­bi­tiň ho­wa teh­no­lo­gi­ýa­la­ry mer­ke­zi dö­ret­mek pi­ki­ri­ni gol­da­ma­ga ça­gyr­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi bi­len bag­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bo­ýun­ça ÝHHG-niň fo­ru­my­ny ge­çir­mek tek­lip edil­di.
Şeý­le hem, Türk­me­nis­tan ÝHHG-niň Baş sek­re­ta­ry­nyň Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň Daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak mi­nistr­le­ri bi­len yzy­gi­der­li du­şu­şyk­lar ge­çir­mek ba­ra­da­ky baş­lan­gy­jy­ny gol­da­ýar. Mä­lim bol­şy ýa­ly, şu ýy­lyň iýul aýyn­da Ho­wa mas­la­ha­ty­nyň çä­gin­de ge­çi­ri­len il­kin­ji du­şu­şyk bu for­ma­tyň öz wag­tyn­da­ly­gy­ny we gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýän­di­gi­ni gör­kez­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, türk­men ta­ra­py bu for­ma­tyň no­bat­da­ky du­şu­şy­gy­ny 2024-nji ýyl­da Türk­me­nis­tan­da ge­çir­mä­ge taý­ýar­dy­gy­ny mä­lim et­di.
Gün ter­ti­bin­dä­ki ýe­ne bir mö­hüm me­se­le, äh­lu­mu­my ösü­şiň esa­sy ugu­run­da – dur­nuk­ly ulag­da hyz­mat­daş­ly­gy güýç­len­dir­mek bo­lup dur­ýar. Du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar bu ugur­da je­bis­leş­di­ri­len he­re­ket­ler üçin giň müm­kin­çi­lik­le­riň bar­dy­gy­ny bel­le­di­ler, il­kin­ji no­bat­da, bu Gün­do­gar-Gün­ba­tar ugur­la­ry bo­ýun­ça ulag ara­gat­na­şyk­la­ry­ny iş­jeň­leş­dir­mek me­se­le­le­ri­ne de­giş­li­dir.
Türk­men ta­ra­py, gat­na­şy­jy­la­ryň ün­sü­ni şu ýy­lyň sent­ýabr aýyn­da Du­şen­be şä­he­rin­de ge­çi­ri­len Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry­nyň bä­şin­ji Kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gyn­da öňe sü­rü­len Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň ulag we lo­gis­ti­ka plat­for­ma­sy­ny dö­ret­mek ba­ra­da­ky baş­lan­gy­jy­na aý­ra­tyn ün­si çek­di. Bu plat­for­ma ugur­la­ry we pro­se­du­ra­la­ry ýe­ňil­leş­dir­mä­ge, ha­ryt­la­ryň we ýo­lag­çy­la­ryň da­şal­ma­gy­ny çalt­laş­dyr­ma­ga ýar­dam eder. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, tu­tuş se­bit üçin umyt dö­red­ýän bu pi­ki­ri dur­mu­şa ge­çir­mek­de ÝHHG-niň müm­kin­çi­lik­le­rin­den peý­da­lan­mak tek­lip edil­ýär.
Du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar se­bit­de dur­nuk­ly we howp­suz ösü­şi üp­jün et­mek me­se­le­le­ri bo­ýun­ça iş­jeň hem-de ne­ti­je­li gep­le­şik­le­ri do­wam et­dir­mä­ge taý­ýar­dyk­la­ry­ny mä­lim et­di­ler.