Ça­ga­la­ryň ösü­şin­de te­le­wi­zo­ryň uly tä­si­ri bar. 1920-nji ýyl­lar­da oý­la­nyp ta­py­lan «güý­men­je gu­tu­sy» soň­ky ýyl­lar­da teh­no­lo­gik amal­lar bi­len kä­mil­leş­di­ri­lip, te­le­wi­zo­ryň ýo­ka­ry du­ru­lyk­ly dür­li gör­nüş­le­ri dö­re­dil­di. Uly ek­ran­ly, ýo­ka­ry du­ru­lyk­ly te­le­wi­zor­lar kör­pe­je­le­ri has-da özü­ne çek­ýär. Ça­ga­la­ryň bi­lim­le­ri­ni art­dyr­mak­da, dün­ýä­ga­raý­şy­ny gi­ňelt­mek­de we tä­ze zat­la­ry öw­ren­mek­de te­le­wi­zor gör­me­giň äh­mi­ýe­ti­niň bar­dy­gy­na ga­ra­maz­dan, uzak wagt­lap bu en­ja­myň gar­şy­syn­da otur­ma­gyň zy­ýa­ny hem bar. Di­ňe bir te­le­wi­zor däl, eý­sem, te­le­fon, plan­şet, komp­ýu­ter ýa­ly beý­le­ki en­jam­la­ryň ek­ra­ny­na uzak wagt­lap se­ret­mek ça­ga­la­ryň ösü­şi­ne oňaý­syz tä­sir ed­ýär. Ýaý­ly­ma hö­dür­len­ýän gep­le­şik­ler­den bi­li­me, dil we tä­ze zat­la­ry öw­ren­mä­ge de­giş­li gep­le­şik­ler ça­ga­la­ryň sag­dyn we aň-dü­şün­je­li ösü­şi üçin äh­mi­ýet­li­dir. Ýaý­ly­ma goý­be­ril­ýän ani­ma­si­ýa­lar­dan gys­ga wagt­lyk, öw­re­di­ji­lik äh­mi­ýe­ti bo­lan mult­film­le­re to­ma­şa et­mek ça­ga­la­ryň göz­ýe­ti­mi­ni gi­ňelt­mek­de, tä­ze zat­la­ry öw­ret­mek­de peý­da­ly­dyr. Uzak wagt­lyk gep­le­şik­ler ýa-da mult­film­ler ça­ga­la­ryň oka­ma­gy­na, öw­ren­me­gi­ne, okuw çä­re­le­ri­ne, maşk et­me­gi­ne ýaramaz tä­sir edip bi­ler. Hat­da kör­pe­je­ler te­le­wi­zo­ra güý­me­nip, wagt­ly-wag­tyn­da na­har­lan­mak­dan we uk­la­mak­dan hem ýüz öw­rüp bi­ler­ler.

Bi­ler­men­ler ata-ene­le­re kör­pe­je­le­riň iň ýa­kyn dos­tu­na öw­rü­len te­le­wi­zo­ra to­ma­şa et­me­giň wag­ty­na gö­zeg­çi­lik et­me­gi mas­la­hat ber­ýär­ler.

2 ýa­şa­ma­dyk ça­ga­la­ra te­le­wi­zor gör­kez­mek hiç hi­li mas­la­hat be­ril­me­ýär. 2 ýaş­dan uly ça­ga­lar üçin te­le­wi­zo­ra se­ret­me­giň wag­ty her gün 1-2 sa­gat­dan köp bol­ma­ly däl.
Ça­ga­ňy­za na­har iýil­ýän wag­ty ýa-da ýat­maz­dan öň te­le­wi­zor gör­mä­ge rug­sat ber­mäň! Şeý­le hem ýa­tyl­ýan otag­da te­le­wi­zor ýa-da komp­ýu­ter bol­ma­ly däl.
Ça­ga­ňy­zyň ýaý­lym­da­ky haý­sy gep­le­şi­gi gö­rüp bil­jek­di­gi­ni me­ýil­leş­di­riň! Ça­ga­ňy­zyň to­ma­şa et­jek gep­le­şi­gi­ni ýa-da mult­fil­mi­ni özü­ňiz saý­laň! Oý­lap ta­pyş­la­r, tä­ze açyş­la­r, okuw we ta­ryh bi­len bag­ly gep­le­şik­le­ri saý­la­mak ça­ga­ňy­zyň ösü­şi üçin äh­mi­ýet­li­dir. Ça­ga­la­ryň bir gün­de gör­me­li gep­le­şik­le­ri iki­den köp bol­ma­ly däl.
Gep­le­şi­ge ça­ga­ňyz bi­len bi­le­lik­de to­ma­şa ediň! Soň­ra gep­le­şik­de aý­dy­lan ýa-da bo­lup ge­çen zat­lar ba­ra­da ça­ga­ňyz bi­len gür­rüň ediň! Nä­me­le­ri öw­re­nen­di­gini, gep­le­şi­giň tä­si­rini we dü­şün­me­ýän zat­la­ry­ny so­raň! Gep­le­şik­le­re bi­le­lik­de to­ma­şa et­mek hem-de so­rag-jo­gap alyş­mak ça­ga­la­ryň ösü­şi üçin örän äh­mi­ýet­li­dir.
Ça­ga­ňy­zyň gü­nüň do­wa­myn­da gör­ke­zil­ýän mult­film­le­riň hem­me­si­ne to­ma­şa et­me­gi­ne rug­sat ber­mäň! Ýö­ne­keý we bi­ziň me­de­ni­ýe­ti­mi­ze ky­bap gel­ýän mult­film­ler ça­ga­la­ra has ýa­kyn bo­lup, ta­ryh, däp-des­sur, mil­li­lik bi­len bag­ly bir­nä­çe zat­la­ry öw­re­nip bi­ler­ler.
Ek­ra­nyň ba­şyn­da uzak wagt­lap otur­mak he­re­ket­siz­li­ge we ýal­ta­ly­ga ge­tir­ýär. Şeý­le hem ça­ga­lar­da ün­si jem­le­mek­de kyn­çy­lyk­lar ýü­ze çyk­ýar. Bi­ler­men­ler uzak wagt­lap te­le­wi­zo­ra se­red­ýän ça­ga­lar­da uk­lap bil­mez­lik, se­miz­lik, stres ýa­ly ala­mat­la­ryň has ýy­gy duş gel­ýän­di­gi­ni bel­le­ýär­ler.
Ça­ga­la­ryň ulu­lar­dan gö­rel­de al­ýan­dyk­la­ry­ny na­za­ra al­mak bi­len, özü­ňiz hem te­le­wi­zo­ra to­ma­şa et­me­giň, ek­ran­ly en­jam­la­ra güý­men­me­giň wag­ty­ny çäk­len­di­riň! Mu­ňa de­rek ça­ga­la­ry­ňyz bi­len öý­de ýa-da da­şar­da oý­na­ma­ga, maşk et­mä­ge hem-de ge­ze­lenç et­mä­ge wagt aý­ryň!

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА