«Türk­me­nis­tan – pa­ra­hat­çy­ly­gyň we yna­nyş­ma­gyň Wa­ta­ny» ýy­lyn­da hal­ky­myz mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 30 ýyl­lyk şan­ly se­ne­si­ni şat­lyk-şa­ga­la­ňa we uly da­ba­ra­la­ra bes­le­ýär. Şan­ly Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 30 ýyl­lyk to­ýu­nyň uly buý­san­ja we joş­gu­na bes­le­nip toý­lan­ýan 2021-nji ýy­l­da ýur­du­myz uly ösüş­le­re eýe bol­dy.

Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 73-nji ses­si­ýa­syn­da äh­li ag­za döw­let­ler ta­ra­pyn­dan Türk­me­nis­ta­nyň öňe sü­ren «2021-nji ýyl – Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly» at­ly Ka­rar­na­ma­nyň bi­ra­gyz­dan ka­bul edil­me­gi hor­mat­ly Pre­zidentimiziň bu baş­lan­gy­jy­nyň ägirt uly gy­zyk­lan­ma dö­red­ýän­di­gi­niň su­but­na­ma­sy­dyr.
2018-nji ýyl­dan bä­ri 3-nji iýun Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­ni hök­mün­de giň­den bel­le­ni­lip ge­çil­ýär. Bu gü­ne ba­gyş­la­nyp dün­ýä­niň bel­li şä­her­le­rin­de welo­si­ped ýö­riş­le­ri gu­ral­ýar. Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­nü­niň hem ýur­du­my­zyň tek­li­bi bi­len ka­bul edi­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek.
Pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak adam­zat üçin iň ze­rur dü­şün­je­ler­dir, hä­zir­ki wagt­da bi­ri-bi­ri bi­len aý­ryl­maz bag­la­ny­şyk­ly bu ýö­rel­ge­ler hyz­mat­daş­ly­gyň we ösü­şiň baş şer­ti­ne öw­rül­ýär. Dün­ýä­niň äh­li halk­la­ry üçin äh­lu­mu­my howp­suz­lyk hem-de aba­dan­çy­lyk, ösüş we yn­san­per­wer­lik, ru­hy kä­mil­lik we dost­luk, bu­la­ryň äh­li­si bi­ta­rap da­şa­ry sy­ýa­sat de­re­je­si­ne eýe bo­lan Ga­raş­syz döw­le­tiň Baş­tu­ta­ny hök­mün­de çy­kyş eden türk­men Li­de­ri­niň öňe sü­ren tag­ly­ma­tyn­da öz be­ýa­ny­ny tap­dy.
Türk­me­nis­tan 1995-nji ýyl­da Bi­ta­rap­lyk hu­kuk de­re­je­si­ne eýe bo­lan döw­rün­den bä­ri BMG-niň de­giş­li Ka­rar­na­ma­sy­nyň äh­li ka­da­la­ry­ny üýt­gew­siz dur­mu­şa ge­çir­ýär. Se­bit­dä­ki ýag­da­ýyň ka­da­laş­dy­ryl­ma­gy bo­ýun­ça anyk çä­re­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýär, Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi­niň tag­lym­la­ry­ny we ýö­rel­ge­le­ri­ni Mer­ke­zi Azi­ýa­da or­naş­dyr­ma­gyň yg­ty­bar­ly hyz­mat­da­şy bo­lup çy­kyş ed­ýär.
2007-nji ýyl­da Aş­ga­bat­da BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa üçin öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi­niň açyl­ma­gy Türk­me­nis­tan bi­len BMG-niň ara­syn­da bar­ha ös­ýän ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk­da tä­ze eý­ýa­my aç­dy. Bu Mer­ke­ziň alyp bar­ýan iş­le­ri ne­ti­je­sin­de, se­bit gi­ňiş­li­gin­de hyz­mat­daş­ly­gyň ber­ki­dil­me­gi­ne hem-de dur­nuk­ly ösü­şiň ýo­la go­ýul­ma­gy­na oňyn müm­kin­çi­lik­ler eme­le gel­di.
BMG bi­len ýa­kyn hyz­mat­daş­lyk Türk­me­nis­ta­na öz Bi­ta­rap­lyk de­re­je­si­ni se­bit­de dur­nuk­ly­ly­gyň we howp­suz­ly­gyň mö­hüm şer­ti hök­mün­de ama­la aşyr­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär, 2021-nji ýy­ly «Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly» di­ýip yg­lan et­mek ba­ra­da Ka­rar­na­ma­nyň ka­bul edil­me­gi bol­sa, bu ugur­da bi­ziň ýur­du­my­zyň tej­ri­be­si­ni has giň­den ýaý­rat­mak üçin peý­da­ly di­ýip yk­rar edil­me­gi­niň ýe­ne bir tas­syk­na­ma­sy­dyr.
Mun­dan baş­ga-da, hä­zir­ki za­ma­nyň has äh­mi­ýet­li me­se­le­le­ri bo­ýun­ça Türk­me­nis­tan dür­li gör­nüş­ler­dä­ki gep­le­şik­le­riň umu­my yk­rar edi­len meý­dan­ça­sy­na öw­rül­di.
Ga­raş­syz Türk­me­nis­tan hor­mat­ly Prezidentimiziň ba­şy­ny baş­lan «Açyk ga­py­lar» we giň hal­ka­ra hyz­mat­daş­lyk sy­ýa­sa­ty­na pug­ta eýer­mek bi­len, se­bit hem-de äh­lu­mu­my ösü­şiň wa­jyp me­se­le­le­ri­ni çöz­mek­de has iş­jeň or­ny eýe­le­ýär. Aw­gust aýyn­da bo­lup ge­çen du­şu­şyk­lar, iki­ta­rap­la­ýyn we köp­ta­rap­la­ýyn gep­le­şik­ler, fo­rum­lar mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr.
Aw­gust aýy­nyň ba­şyn­da BMG-niň Nýu-Ýork­da ýer­leş­ýän ştab-kwar­ti­ra­syn­dan hoş ha­bar ge­lip go­wuş­dy. BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 75-nji ses­si­ýa­sy­nyň 96-njy umu­my mej­li­sin­de mil­li Li­de­ri­mi­ziň baş­lan­gy­jy bi­len öňe sür­len «Ko­ro­na­wi­rus ke­se­li­niň (COVID-19) pan­de­mi­ýa­sy we on­dan soň­ky dö­wür­de dur­nuk­ly ösüş üçin üz­nük­siz we yg­ty­bar­ly hal­ka­ra ýük da­şa­ma­la­ry üp­jün et­mek mak­sa­dy bi­len, ula­gyň äh­li gör­nüş­le­ri­niň ara­bag­la­ny­şy­gy­ny ber­kit­mek» at­ly Ka­rar­na­ma bi­ra­gyz­dan ka­bul edil­di. Bu Ka­rar­na­ma­nyň dö­re­di­ji­le­ri bo­lup, dün­ýä­niň 48 döw­le­ti çy­kyş et­di. Tu­tuş dün­ýä­de ko­ro­na­wi­rus pan­de­mi­ýa­sy­na gar­şy gö­reş­mek işi­ne sal­dam­ly go­şant goş­ma­ga gö­nük­di­ri­len bu Ka­rar­na­ma ýur­du­my­zyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça 2014-nji, 2015-nji hem-de 2017-nji ýyl­lar­da BMG ta­ra­pyn­dan ulag­la­ryň äh­li gör­nüş­le­ri­niň ara­syn­da gat­na­şyk­la­ry üp­jün et­mek ba­bat­da ka­bul edi­len res­mi­na­ma­la­ryň üs­tü­ni ýe­tir­di.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miziň nyg­taý­şy ýa­ly, ýur­du­myz uzak möh­let­li gel­je­gi na­za­ra al­mak bi­len, mun­dan beý­läk-de Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi bi­len ne­ti­je­li we giň ge­rim­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­me­gi göz öňün­de tut­ýar.

Türk­me­nis­tan BMG-niň dür­li gu­ra­ma­la­ry­nyň dü­zü­min­de
Ga­raş­syz, Bi­ta­rap Wa­ta­ny­my­zyň be­lent hal­ka­ra ab­ra­ýy Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň stra­te­gik hä­si­ýe­ti­niň no­bat­da­ky su­but­na­ma­sy­na öw­rül­di. 2021-nji ýy­lyň 20-nji ap­re­lin­de BMG-niň Yk­dy­sa­dy we Dur­muş ge­ňe­şi­niň (ECO­SOS) no­bat­da­ky mej­li­si­niň do­wa­myn­da Türk­me­nis­tan 2022-2024-nji ýyl­lar döw­ri üçin BMG-niň Gen­der deň­li­gi hem-de ze­nan­la­ryň hu­kuk­la­ry­ny we müm­kin­çi­lik­le­ri­ni gi­ňelt­mek me­se­le­le­ri bo­ýun­ça dü­zü­mi­niň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ge­ňe­şi­niň (BMG – Ze­nan­lar) ag­za­ly­gy­na saý­la­nyl­dy. Mun­dan baş­ga-da, 21-nji ap­rel­de Şweý­sa­ri­ýa Kon­fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Že­ne­wa şä­he­rin­de ge­çi­ri­len BMG-niň Ýew­ro­pa yk­dy­sa­dy ko­mis­si­ýa­sy­nyň (ÝYK) 69-njy mej­li­si­niň do­wa­myn­da Türk­me­nis­tan bu gu­ra­ma­nyň 2021-2023-nji ýyl­lar döw­ri üçin wi­se-baş­lyk­ly­gy­na bi­ra­gyz­dan saý­la­nyl­dy.
Türk­me­nis­ta­nyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 75-nji ýu­bi­leý mej­li­si­niň baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry­dy­gy­ny, bu hor­mat­ly we­zi­pä al­tyn­jy ge­zek saý­la­nan­dy­gy­ny, BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 58-nji, 62-nji, 64-nji, 68-nji hem-de 71-nji mej­lis­le­ri­niň işi­ne hem wi­se-baş­lyk hök­mün­de gat­na­şan­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, Türk­me­nis­tan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ab­raý­ly dü­züm­le­ri­niň we yk­dy­sa­dy eda­ra­la­ry­nyň dü­zü­mi­ne eý­ýäm bir­nä­çe ge­zek saý­la­nyl­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bel­leý­şi ýa­ly, Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan BMG-niň yg­ty­bar­ly hem-de jo­gap­kär­li hyz­mat­da­şy hök­mün­de ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy has-da pug­ta­lan­dyr­ma­gy we gi­ňelt­me­gi ugur edin­ýär. Üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän bi­le­lik­dä­ki mak­sat­na­ma­lar, me­ýil­na­ma­lar hem-de mil­li we umu­my bäh­bit­le­re ky­bap gel­ýän ugur­daş tas­la­ma­lar şol kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­ly­gyň ne­ti­je­si­dir.

BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy ses­si­ýa­syn­da Türk­me­nis­ta­nyň
ile­ri tut­ýan ga­ra­ýyş­la­ry
BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy ses­si­ýa­sy 14-nji sent­ýabr­da Nýu-Ýork­da res­mi taý­dan öz işi­ne baş­la­dy we 21-27-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da ýo­ka­ry de­re­je­li hep­de­lik bi­len jem­le­ner. Iri hal­ka­ra gu­ra­ma­sy bi­len ýa­kyn­dan hyz­mat­daş­lyk ed­ýän ýur­du­myz mun­dan ozal hem bir­nä­çe tek­lip­le­ri hö­dür­läp, olar dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi ta­ra­pyn­dan gol­daw tap­dy. Türk­me­nis­tan BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy ses­si­ýa­syn­da hem tä­ze tek­lip­le­ri­ni hö­dür­ledi.
Yl­my dip­lo­ma­ti­ýa ug­ry bo­ýun­ça hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy iş­jeň­leş­dir­mek, pnew­mo­ni­ýa bi­len gö­reş­de BSGG-niň köp­ta­rap­la­ýyn me­ha­niz­mi­ni ýo­la goý­mak, ko­ro­na­wi­rus ýo­kanç­ly­gy­nyň gen­le­ri­ni öw­ren­mek üçin, BSGG-niň ýö­ri­te mak­sat­na­ma­sy­ny iş­läp düz­mek, BSGG-niň be­je­riş usu­ly­ýet mer­ke­zi­ni dö­ret­mek we ýi­ti ýo­kanç ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak, şeý­le hem Mer­ke­zi Azi­ýa­da­ky epi­de­mio­lo­gi­ýa, wi­rusologiýa we bak­te­rio­lo­gi­ýa mer­ke­zi­ni dö­ret­mek şol tek­lip­le­riň kä­bi­ri­dir.
Mun­dan baş­ga-da, BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy mej­li­sin­de Türk­me­nis­ta­nyň Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ýet­mek, ter­ror­çy­ly­ga gar­şy gö­reş, ener­gi­ýa çeş­me­le­ri­ne äh­lu­mu­my el­ýe­ter­li­li­gi, pes ug­le­rod­ly ener­ge­ti­ka­ny ös­dür­me­giň stra­te­gi­ýa­sy, Hal­ka­ra yn­san­per­wer hyz­mat­daş­ly­gy­ny gi­ňelt­mek we beý­le­ki ugur­lar­da bir­nä­çe baş­lan­gyç­la­ry­ny be­ýan etdi.

Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gy­nyň jem­le­ri bo­ýun­ça ka­bul edi­len res­mi­na­ma­lar BMG-niň BA-synyň 75-nji ses­si­ýa­sy­nyň
res­mi­na­ma­sy hök­mün­de be­ýan edil­di
2021-nji ýy­lyň 6-njy aw­gus­tyn­da Ha­za­ryň türk­men ke­na­ryn­da ýer­leş­ýän «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň no­bat­da­ky kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gy ge­çi­ril­di. Bu ýo­ka­ry de­re­je­li du­şu­şyk bi­len bir wagt­da Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň Ze­nan­la­ry­nyň dia­lo­gy­nyň bi­rin­ji fo­ru­my, Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň yk­dy­sa­dy fo­ru­my, Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň hal­ka­ra ser­gi­si, Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň halk­la­ry­nyň ta­gam­la­ry­nyň ser­gi­si, Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň me­de­ni­ýet we sun­gat us­sat­la­ry­nyň baý­ram­çy­lyk kon­ser­ti ge­çi­ril­di.
Döw­let Baş­tu­tan­la­ry gep­le­şik­le­riň ne­ti­je­le­ri­ni na­zar­da tu­tup, Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gy­nyň jem­le­ri bo­ýun­ça Bi­le­lik­dä­ki Be­ýan­na­ma­ny ka­bul et­di­ler. Ze­nan­la­ryň dia­lo­gy­nyň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň Ze­nan­la­ry­nyň dia­lo­gy­nyň Jar­na­ma­sy ka­bul edil­di.
Şun­luk­da, Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gy­nyň jem­le­ri bo­ýun­ça ka­bul edi­len Bi­le­lik­dä­ki Be­ýan­na­ma hem-de Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň Ze­nan­la­ry­nyň dia­lo­gy­nyň Jar­na­ma­sy BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 75-nji ses­si­ýa­sy­nyň res­mi­na­ma­sy hök­mün­de be­ýan edil­di we BMG-niň äh­li res­mi dil­le­rin­de çap edil­di hem-de ag­za ýurt­la­ryň ara­syn­da ýaý­ra­dyl­dy. Bu bol­sa se­bit­le­ýin ösü­şiň iler­le­dil­me­gin­de Mer­ke­zi Azi­ýa plat­for­ma­sy­nyň der­wa­ýys­ly­gy­nyň aý­dyň su­but­na­ma­sydyr.

BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy BMG bi­len YHG-niň Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy
bo­ýun­ça hyz­mat­daş­ly­gy ba­ra­da ka­rar ka­bul et­di

Türk­me­nis­ta­nyň tek­li­bi bo­ýun­ça BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 75-nji mej­li­si­niň 102-nji umu­my ýyg­na­gyn­da «BMG bi­len Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­lyk ba­ra­da» ka­rar bi­ra­gyz­dan ka­bul edil­di. Şu gu­ra­ma gir­ýän döw­let­le­riň baş­tu­tan­la­ry­nyň 15-nji sam­mi­ti­niň şu ýy­lyň 28-nji no­ýab­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň YHG-niň baş­lyk­ly­gy­nyň çäk­le­rin­de Aş­ga­bat­da ge­çi­ril­jek­di­gi ha­bar­ beril­ýär.
Ýur­du­myz iri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry­nyň, şol san­da YHG-niň gat­naş­ma­gyn­da peý­da­ly ne­ti­je ber­ýän uzak möh­let­li gat­na­şyk­lar üçin berk bin­ýat dö­red­ýän mö­hüm baş­lan­gyç­la­ry we tas­la­ma­la­ry yzy­gi­der­li öňe sür­ýär.

Ýo­ka­ry de­re­je­li hal­ka­ra mas­la­hat ge­çi­ri­ler

BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň Ka­rar­na­ma­sy esa­syn­da 2021-nji ýy­lyň «Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly» diý­lip yg­lan edil­me­gi my­na­sy­bet­li «Pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak sy­ýa­sa­ty – hal­ka­ra howp­suz­ly­gyň, dur­nuk­ly­ly­gyň we ösü­şiň bin­ýa­dy» at­ly hal­ka­ra mas­la­ha­ty­ ýo­ka­ry de­re­je­de ge­çir­mä­ge taý­ýar­lyk gö­rül­ýär.

 

 

ЭТО МОЖЕТ БЫТЬ ИНТЕРЕСНОЕЩЕ ОТ АВТОРА