Ene her bir ça­ga­nyň il­kin­ji aýd­ýan sö­zü­dir. Her bir adam üçin iň mäh­ri­ban, mu­kad­des sö­züň ene­ler­den, ýag­ny ýa­şa­ýyş­dan – top­rak­dan, suw­dan, ho­wa­dan göz­baş al­ýan­dy­gy ýö­ne ýe­re däl­dir. Şo­nuň üçin hem ene söý­gü­si­niň, ene mu­kad­des­li­gi­niň wasp edil­me­dik döw­ri ýok bol­sa ge­rek. Söh­be­di­mi­ziň şu ýe­rin­de ata-ba­ba­la­ry­my­zyň ir dö­wür­ler­den bä­ri dil­le­rin­den dü­şür­män gel­ýän tym­sal­la­ry­nyň bi­ri­ne ýüz­le­ne­liň.
Bag­dat med­re­se­le­ri­niň bi­rin­de mü­der­ris ta­lyp­la­ry­nyň üşü­gi­ni, ze­hi­ni­ni, ylym-bi­lim de­re­je­si­ni bar­lap gör­mek is­läp­dir. 0l ta­lyp­la­ry­ny ýa­ny­na ça­gy­ryp: «Ze­mi­niň bir kün­jün­de jen­net top­ra­gy bar, şon­dan bir gy­sym alyp ge­liň!» di­ýip­dir. Her ta­lyp okan, öw­re­nen za­dy­ny tä­ze­den gaý­ta­lap­dyr, kü­ti-kü­ti ki­tap­la­ry dör­je­le­mä­ge baş­lap­dyr. En­çe­me ägirt­le­riň eser­le­ri­ni hem sa­hy­pa­ma-sa­hy­pa ag­da­ryp­dyr­lar. Jen­net top­ra­gy­nyň ni­re­de ýer­leş­ýän­di­gi­niň haý­sy ki­tap­da ýa­zy­lan­dy­gy­ny bil­mek üçin yh­las edip­dir­ler. Şol gün­le­riň bi­rin­de al-Mer­we­zi at­ly bir şä­gir­diň mü­der­ris­den rug­sat alyp, Mer­we gi­den­di­gi­ni ta­lyp­lar bi­lip gal­ýar­lar. Olar öz ara­la­ryn­da py­şyr­da­şyp: «Diý­mek, jen­net top­ra­gy Merw­de bol­ma­ly. Öň­ki alym­la­ram Mer­wi jen­ne­tiň nus­ga­sy­na ýö­ne­li­ge de­ňän däl­dir­ler, şol ýer­de bir mu­kad­des ýer bar­dyr, ony hem şu ýol­da­şy­myz bil­ýän­dir. Bi­ziň bu zat­la­ry bil­meý­şi­mi­zi diý­se­ne» diý­şip­dir­ler. Bir­nä­çe gün­den soň al-Mer­we­zi bir gy­sym top­ra­gy mü­der­ri­siň öňün­de go­ýup­dyr-da: «Tag­syr, yn­ha si­ze jen­net­den bir gy­sym top­rak ge­tir­dim» di­ýip­dir. Mü­der­ris hiç zat bol­ma­dyk ýa­ly dü­wün­çe­gi ka­bul edip­dir we ony äh­li ta­ly­byň öňün­de açyp gör­ke­zip­dir. Üýt­ge­şik top­ra­gy gör­mä­ge hö­we­sek ta­lyp­lar dü­wün­çe­giň da­şy­na üýşüpdirler. Gör­se­ler ada­ty bir gum. Ta­lyp­lar bu wa­ka­nyň sy­ry­na akyl ýe­ti­rip bil­män­dir­ler. Mü­der­ris on­dan «Ha­ny, şä­girt, mu­nuň jen­net top­ra­gy­dy­gy­ny ýol­daş­la­ry­ňa hem dü­şün­dir, ýog­sam olar ynam et­me­ýä­ne meň­ze­ýär» di­ýip­dir. «Tag­syr, hez­re­ti Py­gam­be­ri­mi­ziň «Jen­net ene­le­riň da­ba­ny­nyň as­tyn­da­dyr» di­ýen mü­bä­rek söz­le­ri bar. Men hem oba­ma ba­ryp, ene­miň ba­syp gi­den aýak yzyn­dan bir go­şa­wuç gum al­dym, ine, şu hem jen­net top­ra­gy­dyr» di­ýip, jo­gap be­rip­dir. Mü­der­ris bu jo­gap­dan ho­şal bo­lup­dyr. Beý­le­ki ta­lyp­la­ryň bol­sa haý­ran gal­mak­dan baş­ga çy­kal­ga­sy gal­man­dyr. Öw­re­nen zat­la­ry­nyň ýa­dyn­da gal­man­dy­gy­na we ta­lap edil­ýän za­dyň asyl hik­me­ti­ne göz ýe­tir­män, ony düý­bün­den baş­ga ýer­den göz­län­dik­le­ri­ne dü­şü­nip­dir­ler.
Ene­le­re bo­lan çäk­siz hor­mat-sy­la­gy ýo­kar­da ge­ti­ri­len tym­sa­lyň my­sa­lyn­da hem gör­mek bol­ýar. Şeý­le eg­sil­mez ga­dyr-gym­mat di­ňe bir tym­sal­lar­da däl, eý­sem, Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň «Enä tag­zym – mu­kad­des­li­ge tag­zym» ki­ta­by­nyň «Ene – ulus-iliň ene­si, çäk­siz hor­mat eýe­si» at­ly bö­lü­min­de-de öz be­ýa­ny­ny tap­ýar. Ki­tap­da bu ba­ra­da: «Jen­net ene­le­riň da­ba­ny­nyň as­tyn­da­dyr» di­ýen jüm­lä­ni äh­li per­zent­le­riň aňy­na siň­dir­me­gi­miz ge­rek. Ene­si­ni ra­zy eden il-ul­su­ny hem ra­zy ed­ýär, iliň yna­my­ny ga­zan­ýar. «Jen­net» di­ýip ata-ba­ba­la­ry­myz hö­zir­li dur­muş­da ebe­di ýa­şa­ma­ga dü­şü­nip­dir­ler. Şol ýa­şa­ýyş, şol dur­muş hem per­zent­le­ri­niň ene­le­re we­pa­dar­ly­gyn­da­dyr» di­ýen jüm­le bar.
Mäh­rem kalp­ly ene­le­ri­mi­ziň yn­san dur­mu­şyn­da­ky äh­mi­ýe­ti­ni hal­ky­my­zyň aňy­na or­nan na­kyl­lar­dyr ata­lar söz­le­rin­de hem duý­mak müm­kin. Olar­da şeý­le di­ýil­ýär: «Enem – Kä­bäm, atam – Kyb­lam», «Ata­dan og­la mi­ras, ene­den – gy­za», «Ene­si­ni gör-de gy­zy­ny al, gy­ra­sy­ny gör-de bi­zi­ni al».
Goý, Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň baş­tu­tan­ly­gyn­da mäh­ri­ban ene­le­ri­mi­ze bo­lan çäk­siz söý­gi, go­ýul­ýan hor­mat-sar­pa bi­len ýur­du­myz­da hö­küm sür­ýän bag­ty­ýar dur­muş do­wa­mat-do­wam bol­sun!

Şi­rin Jep­ba­ro­wa,
Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Türkmen döwlet uniwersitetiniň ta­ly­by.

ЭТО МОЖЕТ БЫТЬ ИНТЕРЕСНОЕЩЕ ОТ АВТОРА