Ek­wa­do­ryň Ga­la­pa­gos ada­la­ryn­da ýa­şa­ýan de­ňiz igua­na­sy su­wa çü­müp, su­wo­tu­lar bi­len iý­mit­len­me­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Haž­žy­gyň bir gör­nü­şi bo­lan de­ňiz igua­na­sy baş­ga­ça, duz­ly suw igua­na­sy ýa-da Ga­la­pa­gos de­ňiz haž­žy­gy diý­lip hem at­lan­dy­ryl­ýar. Da­şyn­dan se­re­de­niň­de eý­menç gö­rün­ýän bu süý­re­ni­ji ga­ýa­ly ke­nar­lar­da ýa­şa­ýar. Bu haž­žyk­la­ryň er­ke­gi iý­mit tap­mak üçin deň­ze çüm­ýär, kö­pel­ýän gör­nüş­le­ri bol­sa, pes tol­kun­ly de­ňiz ke­nar­la­ryn­da aw aw­la­ýar. Ga­la­pa­gos haž­žyk­la­ry­nyň kä­bi­ri­ne bat­ga­lyk­lar­da we mang­ro­w to­kaý­la­ryn­da hem duş gel­mek bol­ýar.
De­ňiz igua­na­sy­nyň göw­re­si­niň uzyn­ly­gy, adat­ça 15-56 san­ti­metr ara­ly­gyn­da bol­ýar. Bu haž­žy­gyň özün­den uzyn bo­lan guý­ru­gy­nyň uzyn­ly­gy 84 san­ti­met­re ýe­tip, deň­ziň düý­bün­de ýüz­me­gi­ne ýar­dam ed­ýär. De­ňiz haž­žy­gy­nyň ag­ra­my 12 ki­log­ra­ma ýet­ýär. Haž­žy­gyň bu gör­nü­şi il­kin­ji ge­zek 1825-nji ýyl­da iň­lis zoo­lo­gy To­mas Bell ta­ra­pyn­dan köp­çü­li­ge mä­lim edil­ýär. Ýö­ne Bell de­ňiz igua­na­sy­nyň Mek­si­ka­da ýa­şa­ýan­dy­gy ba­ra­da­ky pi­ki­ri öňe sür­ýär. Ylym­da «amb­lyr­hynchus cris­ta­tus» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan bu haž­žy­gyň ady «gö­dek» di­ýen ma­ny­ny aň­lad­ýar. Se­bä­bi de­ňiz igua­na­sy­nyň daş­ky gör­nü­şi, yraň atyp, süý­re­nip ýö­re­me­gi il­kin­ji ge­zek syn­la­ýan adam­lar­da gor­ky duý­gu­sy­ny dö­red­ýär.
Ar­ka­syn­da syh-syh ti­ke­ni bo­lan bu haž­žy­gyň er­ke­gi­ni we ur­ka­çy­sy­ny de­ri­si­niň reň­ki­ne gö­rä saý­ga­ryp bol­ýar. De­ňiz igua­na­sy­nyň er­ke­gi­niň de­ri­si ga­ram­tyl-gül­gü­n, beý­le­ki­le­ri ga­ram­tyl-go­ňur bol­ýar. Kro­ko­di­le meň­zeş bu süý­re­ni­ji­le­riň äpet pen­je­si we ýi­ti dyr­nak­la­ry bar. Haž­žy­gyň bu gör­nü­şi 60 ýy­la çen­li ýa­şa­ýar. De­ňiz igua­na­la­ry 20-den 500-e çen­li ara­lyk­da to­par bo­lup ýa­şa­ýar­lar. Bu süý­dem­di­ri­ji­ler eý­menç­di­gi­ne ga­ra­maz­dan, ada­ma, guş­la­ra we beý­le­ki de­ňiz jan­dar­la­ry­na zy­ýan­syz ha­sap­lan­ýar.
De­ňiz igua­na­la­ry di­ňe gy­zyl we ýa­şyl su­wo­ty iý­ýär­ler. Deň­ziň düý­bün­de, daş­la­ryň ara­syn­da gö­ge­ren ot­la­ry iý­mek üçin bu jan­dar­lar
30 metr çuň­lu­ga çüm­ýär­ler. Her gün bir ge­zek iý­mit­len­ýän uzyn guý­ruk­ly bu haž­žyk­lar su­wuň aşa­gyn­da 3 mi­nut sak­la­nyp bil­ýär­ler. Bir de­ňiz haž­žy­gy ýyl­da 15-20 ki­log­ram ara­ly­gyn­da su­wo­ty iý­ýär. Seý­rek ýag­daý­da os­mi­nog, ba­lyk­gu­lak, ow­nuk ba­lyk we çe­kirt­ge hem iý­ýär­ler. De­ňiz haž­žyk­la­ry iý­mit­len­mek üçin suw­da 1 sa­ga­da çen­li wagt ge­çi­rip, soň­ra daş­la­ra dyr­ma­şyp, ke­na­ra çyk­ýar­lar. Bu jan­dar­lar uzak wagt­lap aç­ly­ga çy­dam­ly­ly­gy bi­len hem ta­pa­wut­lan­ýar. Ga­la­pa­gos igua­na­sy kä­te 1 hep­de­läp, kä­wagt bol­sa 1 aý­lap hiç zat iý­män ge­zip bil­ýär. De­ňiz haž­žyk­la­ryn­dan baş­ga-da, bir­nä­çe en­de­mik jan­dar­la­ryň ýa­şa­ýan ýe­ri bo­lan Ga­la­pa­gos mil­li se­ýil­gä­hi 2012-nji ýyl­dan bä­ri döw­let de­re­je­sin­de go­ral­ýan zo­la­ga öw­rül­di.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА