Geçen hepde paýtagtymyz Aşgabatda Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-tatar iş toparynyň 10-njy mejlisi geçirildi. Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklaryň çuňňur taryhy, medeni we dil umumylygyna esaslanýan strategik hyzmatdaşlyk häsiýetine eýedigini bellemek gerek.
Türkmenistan bilen Tatarystan (Russiýanyň federasiýasynyň subýekti) arasyndaky gatnaşyklary taryhy, medeni we ykdysady ugurlarda ösdürilen hem-de häzirki zaman syýasy gatnaşyklary bilen hem baýlaşan giň ulgam bolup durýar. Bu gatnaşyklary dürli ugurlar boýunça jemläp bolar: syýasy, ykdysady, medeni we bilim ulgamynda hyzmatdaşlyk.
Türkmenistan bilen Tatarystan arasyndaky resmi syýasy gatnaşyklar Türkmenistanyň Russiýa bilen gatnaşyklarynyň çäginde ösdürilýär. Tatarystan bilen türkmen ýolbaşçylarynyň arasynda birnäçe ýyllap resmi duşuşyklar, maslahatlar we forumlar geçirilýär. Bu duşuşyklarda hyzmatdaşlyk üçin täze ugurlar kesgitlenýär. Döwletara forumlar we ykdysady duşuşyklar iki taraplaýyn gatnaşyklaryň durnuklylygyny we syýasy dostlugyny pugtalandyrýar.
Tatarystan bilen Türkmenistanyň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklar, esasan, nebit-gaz, ulag, himiýa önümleri, elektrik enjamlary we dokma önümçiligine gönükdirilen. Tatarystan Türkmenistana dürli tehnologiýalary, ulag serişdelerini we önümçilik enjamlaryny hödürleýär, Türkmenistanda bolsa nebit-gaz serişdeleriniň eksporty we işlenilmegi bilen baglanyşykly hyzmatdaşlyk amala aşyrylýar. Şeýle-de, bu hyzmatdaşlyk sebitara ykdysady forumlar, sergiler we haryt-görkezme çäreleri arkaly işjeňleşdirilýär.
Türkmen-tatar medeni gatnaşyklaryň taryhy kökleri bar. Iki halk arasynda edebiýat, sungat we dili taýdan özara ylhamly gatnaşyklary saklanýar. Tatarystanyň bilim merkezleri we uniwersitetleri türkmen talyplaryny kabul edýär, dürli ugurlar boýunça okuw we tejribeler gurnalýar. Medeni çärelere gatnaşygyň netijesinde türkmen halkynyň medeni mirasy, sungaty we däp-dessurlary Tatarystanda tanadylýar, şeýle hem tatar medeniýeti Türkmenistanda giňden tanyşdyrylýar.
Tatarystan bilen Türkmenistanyň arasyndaky hyzmatdaşlyk Türkmenistanyň Merkezi Aziýa we Ýewraziýa giňişlikdäki strategik ugurlary bilen utgaşyklydyr. Sebitara ykdysady we ulag taslamalarynda iki tarap hem hyzmatdaşlyk eder, şol sanda howa gatnawlary, demir ýol we üstaşyr mümkinçiliklerini giňeltmek bilen baglanyşykly.
Nobatdaky mejlisiň gün tertibine ozal gazanylan ylalaşyklary, hususan-da, öňki geçirilen mejlisde öňe sürlen teklipleri iş ýüzünde durmuşa geçirmek, hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny kesgitlemek ýaly meseleler girizildi. Toparyň ýolbaşçylary özara ynanyşmak ýörelgeleri esasynda ösdürilýän ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýokary derejesini kanagatlanma bilen bellediler. Taraplar ileri tutulýan ugurlarda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de çuňlaşdyrmaga taýýardyklaryny tassykladylar. Şunda söwda-ykdysady, nebitgaz, energetika, senagat ulgamlary geljegi uly ugurlar hökmünde kesgitlenildi. Ulag-aragatnaşyk, maglumat tehnologiýalary, dokma senagaty, oba hojalygy, daşky gurşawy goramak, ylym-bilim, saglygy goraýyş we derman senagaty, medeniýet, sport, ýaşlar syýasaty ulgamlaryna aýratyn üns çekildi.
Jamal MANAÝEWA,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mugallymy.
PDF









