Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gyň gi­ňel­dil­me­gi­ne, dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­nyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na we se­bit­de dur­nuk­ly ösü­şiň üp­jün edil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz hal­ka­ra hyz­mat­daş­lyk­da «Açyk ga­py­lar» hem-de he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­la­nyp, dür­li hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­ýär. Şol hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri hem Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy (GDA) we «Rus­si­ýa – Mer­ke­zi Azi­ýa» gör­nü­şin­dä­ki sam­mit­ler­dir.
Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy (GDA) 1991-nji ýy­lyň de­kab­ryn­da dö­re­dil­di. Bu bir­le­şi­giň dö­re­dil­me­gi­niň esa­sy mak­sa­dy gu­ra­ma ag­za döw­let­le­riň ara­syn­da­ky dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry, yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy hem-de me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­mak­dan yba­rat­dyr. Gu­ra­ma­nyň baş eda­ra­sy Minsk şä­he­rin­de ýer­leş­ýär.
Türk­me­nis­tan GDA-nyň dö­re­di­len il­kin­ji döw­rün­den baş­lap oňa gat­na­şy­jy ýurt­la­ryň bi­ri bo­lup çy­kyş et­di. Ýö­ne ýur­du­my­zyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk hu­kuk de­re­je­si­ne la­ýyk­lyk­da, Türk­me­nis­tan 2005-nji ýyl­dan bä­ri GDA-da as­so­sir­le­nen ag­za ýurt hök­mün­de çy­kyş ed­ýär. Bu ýö­rel­ge ýur­du­my­za ar­ka­la­şy­gyň yk­dy­sa­dy we me­de­ni ugur­la­ryn­da­ky iş­le­ri­ne gat­naş­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär.
Türk­me­nis­tan GDA-nyň çä­gin­de döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek, se­bit­le­ýin hyz­mat­daş­ly­gyň yk­dy­sa­dy we ulag-lo­gis­ti­ka ugur­la­ry­ny güýç­len­dir­mek bo­ýun­ça ne­ti­je­li baş­lan­gyç­la­ry öňe sür­ýär.

«Rus­si­ýa – Mer­ke­zi Azi­ýa» sam­mi­ti
«Rus­si­ýa – Mer­ke­zi Azi­ýa» sam­mi­ti il­kin­ji ge­zek 2022-nji ýy­lyň okt­ýab­ryn­da Ga­za­gys­ta­nyň paý­tag­ty As­ta­na şä­he­rin­de ge­çi­ril­di. Bu du­şu­şyk Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň hem-de Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň (Türk­me­nis­tan, Ga­za­gys­tan, Gyr­gy­zys­tan, Tä­ji­gis­tan we Öz­be­gis­tan) gat­naş­ma­gyn­da se­bit­le­ýin hyz­mat­daş­ly­gyň tä­ze for­ma­ty­dyr. Sam­mi­tiň mak­sa­dy — se­bi­tiň yk­dy­sa­dy, ulag, ener­ge­ti­ka, howp­suz­lyk, me­de­ni we yl­my ugur­lar­da gat­na­şyk­la­ry­nyň tä­ze de­re­jä çy­ka­ryl­ma­gy­dyr.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz «Rus­si­ýa – Mer­ke­zi Azi­ýa» sam­mit­le­ri­niň işi­ne yzy­gi­der­li gat­naş­ýar. As­ta­na­da ge­çi­ri­len il­kin­ji sam­mit­de döw­let Baş­tu­ta­ny­myz öz çy­ky­şyn­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ugur­la­ry­na ün­si çe­kip, bir­nä­çe tek­lip­le­ri öňe sür­di. Şol tek­lip­le­riň ara­syn­da se­bit­de dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mek, ulag we ener­ge­ti­ka inf­rast­ruk­tu­ra­la­ry­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak, «De­mir­ga­zyk – Gü­nor­ta» we «Gün­ba­tar – Gün­do­gar» ge­çel­ge­le­ri­ni ut­gaş­dyr­mak, güm­rük we söw­da amal­la­ry­ny ýö­ne­keý­leş­dir­mek, yl­my, me­de­ni we bi­lim ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­ly­gy gi­ňelt­mek ýa­ly ugur­lar bol­dy.
Bu tek­lip­ler se­bit ýurt­la­ry­nyň ara­syn­da yk­dy­sa­dy we dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­mak­da mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir.
Türk­me­nis­tan bu hal­ka­ra we se­bit for­mat­la­ry­nyň iki­si­ne hem gat­na­şy­gyn­da pa­ra­hat­çy­lyk­ly dip­lo­ma­ti­ýa­nyň, bi­ta­rap­lyk ýö­rel­ge­si­niň hem-de açyk hyz­mat­daş­ly­gyň ýö­rel­ge­le­ri­ne berk eýer­ýär.
Bu gat­na­şyk­la­ryň esa­sy ugur­la­ry şu­lar­dan yba­rat­dyr: se­bit dur­nuk­ly­ly­gy­ny üp­jün et­mek we öza­ra yna­nyş­mak gur­şa­wy­ny güýç­len­dir­mek, yk­dy­sa­dy in­teg­ra­si­ýa­ny ös­dür­mek, söw­da we ma­ýa go­ýum gat­na­şyk­la­ry­ny gi­ňelt­mek, ulag-lo­gis­ti­ka ul­ga­myn­da tä­ze ge­çel­ge­le­ri dö­ret­mek, ener­ge­ti­ka hyz­mat­daş­ly­gy­ny güýç­len­dir­mek we tä­ze ener­gi­ýa çeş­me­le­ri­ni iş­läp taý­ýar­la­mak, me­de­ni, yl­ym we bi­lim ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­ly­gy gi­ňelt­mek.
Bu gat­na­şyk­la­ryň ne­ti­je­sin­de Türk­me­nis­tan di­ňe bir se­bi­tiň däl, eý­sem, bü­tin dün­ýä­niň pa­ra­hat­çy­lyk, dur­nuk­ly­lyk we ösüş mak­sat­la­ry­na hyz­mat ed­ýän mö­hüm hal­ka­ra hyz­mat­daş hök­mün­de çy­kyş ed­ýär.

Bägül ANNANEPESOWA,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА