Ýa­kyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň ýe­din­ji ça­gy­ry­ly­şy­nyň on bi­rin­ji mas­la­ha­ty ge­çi­ril­di. «Türk­me­nis­ta­nyň 2026-njy ýyl üçin Döw­let býu­je­ti ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­nyň tas­la­ma­sy­na, «Türk­me­nis­ta­nyň 2024-nji ýyl üçin Döw­let býu­je­ti­niň ýe­ri­ne ýe­ti­ri­li­şi ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň ka­ra­ry­nyň tas­la­ma­sy­na se­ret­mek mas­la­ha­tyň gün ter­ti­bin­dä­ki esa­sy me­se­le bol­dy.
Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak bo­ýun­ça Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz ta­ra­pyn­dan ba­şy baş­la­nyp, hä­zir­ki wagt­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän sy­ýa­sa­ta la­ýyk­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň 2026-njy ýyl üçin Döw­let býu­je­tin­de ýan­gyç-ener­ge­ti­ka, gur­lu­şyk-se­na­gat, oba ho­ja­lyk top­lum­la­ry, ulag-ara­gat­na­şyk, dok­ma we azyk se­na­ga­ty ýa­ly bin­ýat­la­ýyn pu­dak­la­ry dep­gin­li ös­dür­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Tas­syk­la­ny­lan dur­muş-yk­dy­sa­dy stra­te­gi­ýa gö­rä, paý­tag­ty­myz­da we ýur­du­my­zyň se­bit­le­rin­de iri tas­la­ma­la­ryň, şä­her­gur­lu­şyk mak­sat­na­ma­sy­nyň dur­mu­şa ge­çi­ri­li­şi­ne, ulag-ara­gat­na­şyk, önüm­çi­lik dü­züm­le­ri­niň tä­ze des­ga­la­ry­nyň gu­rul­ma­gy­na, äh­li ul­gam­lar­da in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň, ylym­da, teh­ni­ka­da soň­ky ga­za­ny­lan­la­ryň giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy­na iri möç­ber­li se­riş­de­ler bö­lü­nip be­ril­ýär.
Ge­çen ýyl­lar­da bol­şy ýa­ly, 2026-njy ýy­lyň esa­sy ma­li­ýe res­mi­na­ma­syn­da se­riş­de­le­riň köp bö­le­gi dur­muş ul­ga­my­ny ma­li­ýe­leş­dir­mä­ge ni­ýet­le­nen­dir. Şeý­le­lik­de, ila­tyň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni ýo­ka­ry öl­çeg­le­re ýe­tir­me­gi baş mak­sat edin­ýän ýur­du­my­zyň Döw­let býu­je­ti­niň çyk­da­jy­la­ry­nyň ag­ram­ly bö­le­gi dur­muş ug­ru­na, şol san­da bi­lim, sag­ly­gy go­ra­ýyş, me­de­ni­ýet, sport, döw­let dur­muş üp­jün­çi­li­gi, ýa­şa­ýyş jaý we je­ma­gat ho­ja­ly­gy ul­gam­la­ry­na gö­nük­di­ri­ler.

Döw­let býu­je­ti esa­san iki bö­le­ge bö­lün­ýär:
Gir­de­ji bö­le­gi: Döw­let býu­je­ti­niň gir­de­ji­si, esa­san, sal­gyt­lar­dan, da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ryn­dan, ne­bit-gaz pu­da­gyn­dan we döw­let eýe­çi­li­gin­dä­ki kär­ha­na­lar­dan al­nan gir­de­ji­ler­den eme­le gel­ýär. Gir­de­ji­le­riň art­dy­ryl­ma­gy hö­kü­met üçin yk­dy­sa­dy mak­sat­la­ra ýet­mek­de mö­hüm şert bo­lup dur­ýar.
Çyk­da­jy bö­le­gi: Çyk­da­jy­lar dur­muş ugur­lar, bi­lim, sag­ly­gy go­ra­ýyş, inf­rast­ruk­tu­ra, yk­dy­sa­dy­ýet we ener­gi­ýa pu­da­gy­na gö­nük­di­ril­ýär. Döw­let býu­je­ti­niň çyk­da­jy bö­le­gi bi­len ýur­duň dur­nuk­ly ösü­şi, ra­ýat­la­ryň dur­muş de­re­je­si we jem­gy­ýet­çi­lik hyz­mat­la­ry­nyň hi­li­ni ýo­kar­lan­dyr­mak mak­sat edil­ýär.

Býu­jet mak­sat­la­ry we ugur­la­ry
Dur­muş ösü­şi üp­jün et­mek: Pen­siya­lar, iş hak­la­ry, sag­lyk we bi­lim hyz­mat­la­ry­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek.
Yk­dy­sa­dy ösü­şi gol­da­mak: Tä­ze önüm­çi­lik des­ga­la­ry­ny gur­mak, in­no­wa­si­ýa tas­la­ma­la­ry we ma­ýa go­ýum prog­ram­ma­la­ry­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek.
Inf­rast­ruk­tu­ra ös­dür­mek: Ulag, ener­ge­ti­ka we kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­gam­la­ry­ny ös­dür­mek.
Dur­nuk­ly­lyk we howp­suz­lyk: Döw­let býu­je­ti ýur­duň howp­suz­ly­gy­ny, yk­dy­sa­dy dur­nuk­ly­ly­gy­ny we eko­lo­gi­ýa go­ra­gy­ny üp­jün et­mek­de hem mö­hüm rol oý­na­ýar.
Döw­let býu­je­ti ýur­duň ösüş stra­te­gi­ýa­sy bi­len ut­gaş­dy­ryl­ýar we yk­dy­sa­dy, dur­muş we inf­rast­ruk­tu­ral tas­la­ma­la­ry ama­la aşyr­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. Gel­jek býu­jet­ler­de ma­ýa go­ýum we in­no­wa­si­ýa ugur­la­ry­na has uly üns ber­ler, şol san­da ýa­şyl yk­dy­sa­dy­ýet, eko­lo­gik tas­la­ma­lar we ra­ýat­la­ryň dur­muş de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­mak ýa­ly mak­sat­lar bar. Açyk­lyk we ha­sa­bat­ly­lyk bi­len býu­jet do­lan­dy­ry­ly­şy ýur­duň ma­li­ýe dur­nuk­ly­ly­gy­ny üp­jün eder.
Döw­let býu­je­ti – ýur­duň yk­dy­sa­dy we so­si­al stra­te­gi­ýa­sy­nyň esa­sy gu­ra­ly. Ol gir­de­ji­le­riň we çyk­da­jy­la­ryň de­ňag­ram­ly­ly­gy­ny üp­jün et­mek, ra­ýat­la­ryň dur­muş de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­mak, yk­dy­sa­dy ösü­şi gol­da­mak we inf­rast­ruk­tu­ra­la­ry ös­dür­mek üçin mö­hüm se­riş­de bo­lup dur­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň býu­je­ti tä­ze tas­la­ma­lar, ma­ýa go­ýum­lar we dur­nuk­ly ösüş ug­ru­na gö­nük­di­ri­len­dir.

Mähri REJEPOWA,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА