Go­laý­da Ýa­po­ni­ýa­nyň Sag­ly­gy go­ra­ýyş, iş we asu­da­lyk mi­nistr­li­gi 2022-nji ýyl­da dün­ýä inen bä­bek­le­riň il­kin­ji ge­zek 800 müň­den az bo­lan­dy­gy­ny ha­bar be­rip­di. Ça­ga sa­ny­nyň az bol­ma­gy hem-de or­ta­ça ýa­şyň art­ma­gy ýurt­da tä­ze de­mog­ra­fik me­se­le­le­ri ýü­ze çy­kar­ýar. Bu ýurt­da kä­bir mek­dep­le­riň oku­wa git­jek ça­ga ýok­du­gy se­bäp­li ýa­pyl­ýan­dy­gy ha­bar be­ril­di. Şeý­le­lik­de, bu bi­lim eda­ra­la­ry soň­ky okuw­çy­la­ry­ny uçu­rym ed­ýär.
Eý­ta Sa­to hem-de Aoý Ho­şi ýur­duň de­mir­ga­zy­gyn­da­ky dag­lyk se­bit­de ýer­leş­ýän Ýu­mo­to or­ta mek­de­bi ta­mam­la­ýan soň­ky okuw­çy­lar. 76 ýyl­lyk mek­de­biň soň­ky jaň da­ba­ra­syn­dan soň­ra ýa­pyl­jak­dy­gy mä­lim edil­di. 15 ýaş­ly Aoý ikin­ji synp­da wagt­la­ry mek­de­biň ýa­pyl­jak­dy­gy ba­ra­da eşi­den­dik­le­ri­ni aýd­ýar. Em­ma ol mu­nuň beý­le çalt bo­lup bil­jek­di­gi­ni pi­kir et­män­dir.
Ýurt­da ça­ga dog­lu­şy­nyň pe­se ga­çy­şy ga­ra­şy­lan­dan hem tiz bo­lup geç­ýär. Esa­san hem, Fu­ku­si­ma şä­he­ri­niň Ten-eý ýa­ly dag­lyk we çet­ki oba­la­ryn­da has köp mek­dep ýa­py­lyp­dyr.
Ça­ga dog­lu­şy­nyň pe­se ga­çyş­ly­gy Hy­taý we beý­le­ki Azi­ýa ýurt­la­ryn­da hem ha­sa­ba alyn­ýar. Em­ma Ýa­po­ni­ýa­da ýag­da­ýyň has çyn­la­kaý­dy­gy bel­le­nil­ýär.
Go­laý­da ýur­duň Prem­ýer-mi­nist­ri Fu­mio Ki­si­da 2030-njy ýy­la çen­li döw­rüň ýurt­da ça­ga dog­lu­şy­nyň pe­se gaç­ma­gy­nyň öňü­ni al­mak üçin iň ahyr­ky müm­kin­çi­lik­di­gi­ni bel­läp­di. Ki­si­da mu­nuň öňü­ni al­mak üçin dür­li çä­re­le­riň hem dur­mu­şa ge­çi­ril­jek­di­gi­ni wa­da ber­di. Hök­mü­mat baş­ly­gy ça­ga­lar bi­len bag­ly sy­ýa­sat­lar üçin bö­lü­nip be­ril­ýän býu­je­tiň iki es­se art­dy­ryl­jak­dy­gy­ny aý­dyp­dy.
Ýurt­da da­şa­ry ýurt­lu­la­ryň ge­lip iş­le­me­gi we ýa­şa­ma­gy hem aň­sat däl.
Ýurt­da her ýyl or­ta­ça 450 mek­de­biň ýa­pyl­ýan­dy­gy bel­le­nil­ýär. 2002-nji ýyl­dan 2020-nji ýy­la çen­li 9 müň tö­we­re­gi mek­dep ýa­py­lyp­dyr.
Eý­ta­nyň şol mek­de­bi ta­mam­lan eje­si Ma­su­mi or­ta mek­dep ýok bol­sa adam­la­ryň bu ýe­re gö­çüp ge­lip, maş­ga­la gur­ma­jak­dyk­la­ry­ny bel­le­ýär. Tan-eý oba­sy­nyň bäş mü­ňe go­laý ila­ty bo­lup, ýa­şaý­jy­lar ag­la­ba şa­ly­çy­lyk bi­len meş­gul­lan­ýar. Ila­tyň 10 gö­te­ri­mi 18 ýa­şyn­dan ki­çi. Ýu­mo­to se­bi­tin­dä­ki dag­lar­da şy­pa­ha­na myh­man­ha­na­la­ry bar. şeý­le hem la­ger üçin ýer­ler myh­man­la­ry özü­ne çek­ýär.
1950-nji ýyl­lar­da oba­nyň 10 müň­den gow­rak ila­ty bar eken. Oba­nyň mer­ke­zin­dä­ki mek­de­bin­den her ýyl 50 tö­we­re­gi okuw­çy uçu­rym bol­ýar eken.
Mek­de­biň bi­na­sy­nyň baş­ga bir mak­sat üçin ula­nyl­ma­gy göz öňün­de tu­tul­ýar. Ýa­po­ni­ýa­nyň beý­le­ki ýer­le­rin­de ýa­py­lan mek­dep­ler köp­lenç, sun­gat mu­zeý­le­ri hök­mün­de peý­da­la­nyl­ýar.