Gurban baýramy bagtyýar halkyň agzybirligini, jebisligini, azat, erkana durmuşyny, ynsana goýulýan belent sarpany aňladýar, adamlaryň ýüreginde birek-birege mähremlige, dost-doganlyga bolan duýgyny berkidýär. Türkmen topragynda gadymdan bäri aýratyn sarpalanýan bu mukaddes baýramçylygyň milli senenamamyzyň ähmiýetli seneleriniň sanawyna girizilmegi bilen, ata-babalarymyzyň ajaýyp däplerini dowam edýän halkymyz Gurban baýramyny giňden, agzybirlikde we ruhubelentlikde bellär.

Gur­ban baý­ra­my oza­ly bi­len maş­ga­la baý­ra­my bo­lup, her öý­de myh­man­lar üçin dat­ly ta­gam­lar taý­ýar­la­nyl­ýar. Bu baý­ram hoş­me­ýil­li­li­giň we mäh­ri­ban­ly­gyň baý­ra­my.

Türk­men zy­ýa­rat­çy­la­ry ha­ja git­di­ler
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Buý­ru­gy­na la­ýyk­lyk­da, 2–22-nji iýul ara­ly­gyn­da haj par­zy­ny ber­jaý et­mek üçin, 275 sa­ny türk­men zy­ýa­rat­çy­la­ry Mek­ge-Me­di­nä git­di­ler. Mu­kad­des Gur­ban baý­ra­my­nyň öňü­sy­ra­syn­da ýur­du­my­zyň äh­li we­la­ýat­la­ry­na we paý­tag­ty­my­za we­kil­çi­lik ed­ýän wa­tan­daş­la­ry­myz tu­tuş dün­ýä­niň zy­ýa­rat­çy­la­ry­nyň mil­li­on­lar­ça­sy bi­len bir ha­tar­da, şu sa­ha­wat­ly gün­ler­de mu­kad­des Kä­bä tag­zym et­mek we beý­le­ki däp bo­lan des­sur­la­ry ber­jaý ed­ýär­ler.
Mek­ge ýyl­da mil­li­on­lar­ça mu­sul­ma­ny ka­bul ed­ýän hal­ka­ra zy­ýa­rat mer­ke­zi­dir. Hut şu ýer­de – mu­kad­des şä­he­riň ýü­re­gin­de, dün­ýä­niň iň uly we esa­sy met­ji­di bo­lan Al-Ha­ram met­ji­di ýer­leş­ýär. Al-Ha­ram met­ji­di­niň içer­ki how­lu­sy­nyň mer­ke­zin­de ys­la­myň esa­sy mu­kad­des­li­gi – Kä­be ýer­leş­ýär. Ol daş­dan gur­lan hem-de be­ýik­li­gi 15 metr kub gör­nüş­li bi­na bo­lup, onuň çüňk­le­ri dün­ýä­niň dört ta­ra­py­ny gör­kez­ýär.


Kä­be «al-Ba­it al-Ha­ram» diý­lip at­lan­dy­ry­lyp, arap­ça «mu­kad­des öý» diý­me­gi aň­lad­ýar. Dün­ýä­niň äh­li mu­sul­man­la­ry üçin ol kyb­la bo­lup hyz­mat ed­ýär. Mu­sul­man­lar na­maz okan­la­ryn­da, ýüz­le­ri­ni şo­ňa ta­rap öwür­ýär­ler. Kä­bä­niň gün­do­gar ta­ra­pyn­da, bir ýa­rym metr be­lent­lik­de Al­la­ta­ga­la ta­ra­pyn­dan in­de­ri­len Ha­jar al-As­we­ti (Ga­ra daş) otur­dy­lyp­dyr. Zy­ýa­rat wag­tyn­da mu­sul­man­lar şol da­şa el­le­ri­ni de­gir­ýär­ler. Şeý­le hem Al-Ha­ram met­ji­din­de mu­kad­des Zem­zem çeş­me­si bar. Şol çeş­mä­niň tö­we­re­gin­de-de Mek­ge dö­räp­dir.
Gur­ban baý­ra­my­nyň sa­ha­wat­ly gün­le­rin­de türk­men zy­ýa­rat­çy­la­ry Mek­ge­de haj par­zy­ny ber­jaý eder­ler. Bu ýer­de olar Mek­ge­de Zem-Zem çeş­me­si, Al-Ha­ram met­ji­di ýa­ly mu­sul­man dün­ýä­si­niň baş mu­kad­des­lik­le­ri­ne ba­ryp to­gap eder­ler, mu­kad­des Kä­bä­niň da­şyn­dan aý­la­nar­lar. Me­di­ne­de bol­sa Mu­ham­met Py­gam­be­riň, onuň egin­deş­le­ri­niň ruh­la­ry­nyň aram ta­pan ýer­le­ri­ne, dün­ýä bel­li met­jit­le­re we beý­le­ki mu­kad­des ýer­le­re zy­ýa­rat eder­ler. Haj par­zynyň we mu­kad­des urp-adat­la­ryň ber­jaý edil­ýän wag­ty wa­tan­daş­la­ry­myz eziz Wa­ta­ny­my­zyň mun­dan beý­läk-de gülläp ös­me­gi­ne, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş sag­ly­gy­na, hä­zir­ki we gel­jek­ki ne­sil­le­ri­mi­ziň aba­dan­çy­ly­gy­nyň we bag­ty­ýar­ly­gy­nyň ha­ty­ra­sy­na mil­li Li­de­ri­miz ta­ra­pyn­dan ama­la aşy­ryl­ýan äh­li öz­gert­me­le­riň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi üçin Be­ýik Bi­ri­bar­dan do­ga-di­leg eder­ler.
Ýa­kyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz mu­kad­des Mek­ge şä­he­rin­de bo­lup, um­ra ha­jy däp-des­sur­la­ry­ny ber­jaý et­di. Iýun aýy­nyň 1-in­den 2-si­ne ge­çil­ýän gi­je­de, Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň zy­ýa­ra­ty wag­tyn­da mu­kad­des Kä­bä­niň – Al­la­ta­ga­la­nyň öýü­niň ke­ra­mat­ly ör­tü­gi ser­pi­lip, mü­bä­rek ga­py­la­ry açyl­dy we onuň için­de na­maz oka­mak üçin müm­kin­çi­lik dö­re­dil­di. Şeý­le-de, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowa mu­kad­des Kä­be­den ke­ra­mat­ly ny­şan ha­sap­lan­ýan te­per­rik gow­şu­ryl­dy.

Gur­ban baý­ra­my­nyň toý-da­ba­ra­sy ulu­dan tu­tu­lar
Gur­ban baý­ra­my­nyň toý-da­ba­ra­sy Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap döw­le­ti­mi­ziň çar kün­je­gin­de giň­den bel­le­ni­lip ge­çi­ler. Göz­ba­şy­ny müň­ýyl­lyk­la­ryň jüm­mü­şin­den alyp gaýd­ýan bu mu­kad­des baý­ram ga­dy­my hal­ky­my­zyň kal­by­na çäk­siz yl­ham, joş­gun we şat­lyk paý­la­ýar. Baý­ram­çy­lyk gün­le­ri ýur­du­my­zyň äh­li ýe­rin­de toý sa­çak­la­ry giň­den ýa­zy­lyp, toý ta­gam­la­ry taý­ýar­la­ny­lar.
Gur­ban baý­ra­myn­da edi­len ar­zuw-is­leg­ler, päk ni­ýet­ler ha­syl bol­ýar. Bu baý­ra­myň öň ýa­nyn­da öý­ke-ki­ne­li adam­lar ýa­ra­şyp­dyr­lar. Gur­ban baý­ra­myn­da dür­li ta­gam­lar bi­len bir­lik­de «Gur­ban şor» taý­ýar­la­nyp, on­dan ga­ryn­daş­la­ra we goň­şu­la­ra da­dy­ryl­ýar. Gur­ban eti­ni paý­la­mak hem asyl­ly dä­be öw­rü­lip­dir.
Baý­ram gün­le­rin­de tä­ze egin-eşik­ler geý­nip, özü­ňe, öý-içe­ri­ňe se­ren­jam be­ril­ýär. Bi­rek-bi­re­giň öýü­ne ba­ryp, ta­gam iýip, «in­di­ki ýyl­la­ra hem Hu­daý ýe­tir­sin» diý­lip, ýag­şy di­leg­ler edil­ýär.
Gur­ban baý­ra­my­nyň ter­bi­ýe­çi­lik äh­mi­ýe­ti ju­da ulu­dyr. Ol yn­san­per­wer­li­giň, dost-do­gan­ly­gyň, bi­rek-bi­re­ge hoş­me­ýil­li gat­na­şyk­la­ryň has baý­laş­ma­gy­na we çuň­ňur ma­ny-maz­mu­na eýe bol­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär, her bir yn­san­da be­lent adam­kär­çi­li­gi, päk­li­gi, açyk­gö­wün­li­li­gi, bi­rek-bi­re­ge he­mi­şe gol­daw-ýar­dam ber­mä­ge ça­lyş­ma­gy ter­bi­ýe­le­ýär. Şeý­le hem Gur­ban baý­ra­my hal­ky­my­zyň ag­zy­bir­li­gi­ni, je­bis­li­gi­ni pug­ta­lan­dyr­ma­ga iter­gi ber­ýär. Da­na pe­der­le­ri­mi­ziň asyl­ly ýol-ýö­rel­ge­si­ne eýer­ýän il-gü­nü­miz ony do­wam et­dir­ýär.

Gur­ban­lyk ba­ra­da
Gur­ban baý­ra­my adam­zat äh­li­niň iň ga­dy­my baý­ram­la­ry­nyň bi­ri bo­lup, mu­sul­man baý­ra­my hök­mün­de köp halk­lar­da bel­le­ni­lip ge­lin­ýär.
Gur­ban sö­zi arap­ça­dan ter­ji­me edi­len­de, «ýa­kyn­laş­mak, ýa­kyn bol­mak» di­ýen ma­ny­ny aň­lad­ýar. Gur­ban baý­ra­my Ys­lam äle­mi­niň hij­ri-ka­ma­ry ýyl ha­sa­by­na gö­rä, Zil­hij­je (Gur­ban aýy) aýy­nyň 10-13-nji gün­le­rin­de ge­çi­ril­ýän baýra­m­dyr. Ku­ran-y Ke­rim­de aý­dy­ly­şy ýa­ly, bu baý­ram hez­re­ti Yb­ra­ýy­myň sün­ne­ti hök­mün­de bel­le­ni­lip ge­lin­ýär.
Gur­ban­lyk Re­su­lal­lah (s.a.w.) ta­ra­pyn­dan il­kin­ji ge­zek hij­re­tiň bi­rin­ji ýy­lyn­da Me­di­ne­de Al­la­hyň em­ri dog­ru­syn­da äh­li mö­min­le­re baý­ram hök­mün­de yg­lan edil­ýär we bu gün­ler­de baý­ram na­ma­zy­ny oka­mak we gur­ban­lyk kes­mek wa­jyp ky­lyn­ýar.
Gur­ban yba­da­ty­nyň şer­ti gur­ban­lyk ber­mek­dir. Sy­gyr we dü­ýä­ni ýe­di ki­şä çen­li şä­rik bo­lup soý­mak müm­kin­dir. Em­ma go­ýun we ge­çi­ni di­ňe bir adam gur­ban ke­sip bi­ler, bu­lar üçin şä­rik bol­mak dog­ry ha­sap­lan­ma­ýar. Gur­banlyk mal Gur­ban baý­ra­my­nyň bi­rin­ji, ikin­ji we üçün­ji gün­le­rin­de so­ýul­ýar, ýö­ne bi­rin­ji gün­de so­ýul­ma­gy has sogap­ly­dyr. Gur­ban kes­me­giň wag­ty baý­ram na­ma­zy­nyň okal­ma­gyn­dan soň­ra­dyr.

ЭТО МОЖЕТ БЫТЬ ИНТЕРЕСНОЕЩЕ ОТ АВТОРА