Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de mil­li Li­de­ri­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­sy bi­len daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak, çog­ly gü­ne­şe baý top­ra­gy­my­zyň müň dür­li öwüş­gin­li te­bi­ga­ty­ny go­ra­mak, ýe­ras­ty we ýe­rüs­ti baý­lyk­la­ry­my­zy aýaw­ly sak­la­mak we ne­ti­je­li peý­da­lan­mak ba­bat­da uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Ýur­du­myz­da eko­lo­gi­ýa sy­ýa­sa­ty ba­bat­da al­nyp ba­ryl­ýan äh­li­halk işi­niň öze­nin­de adam­la­ryň daş­ky gur­şaw bi­len ara­syn­da­ky saz­la­şy­gy eme­le ge­tir­mek, ne­ti­je­de ra­ýat­la­ryň aras­sa ho­wa şert­le­rin­de uzak ömür sür­me­gi­ni ga­zan­mak mak­sa­dy goý­lan­dyr.
Hak­ta­ga­la türk­men top­ra­gy­na gö­zel te­bi­ga­ty ba­gyş edip­dir. Ýur­du­my­zyň dag­dyr düz­le­rin­de bit­ýän ösüm­lik­ler, sa­ýa­ly we mi­we­li agaç­lar, ene ýe­riň göw­sü­ni gül­zar­ly­ga öwür­ýän de­ňiz-der­ýa­lar we köl­ler, dag­lar­dan, çöl­ler­den öwüs­ýän ja­na şy­pa be­ri­ji ho­wa – bu­la­ryň äh­li­si te­bi­ga­tyň yn­sa­na eçi­len üm­mül­mez baý­ly­gy hök­mün­de dur­mu­şy­myz bi­len ba­daş­ýar. Türk­men­ler ata-ba­ba gel­ýän dur­muş ýö­rel­ge­si­ne la­ýyk­lyk­da, te­bi­ga­tyň hiç bir za­dy­nyň ke­mel­me­gi­ne ýol ber­män­dir­ler. Agaç ek­mek, akar ýa­ba, su­wa eş­re­pi ýa­ly ga­ra­mak asyr­la­ryň do­wa­myn­da dur­muş ka­da­sy­na öw­rü­lip­dir. Ata-ba­ba­la­ry­myz ne­sil­le­re bu ýö­rel­gä­ni üýt­gew­siz do­wam et­dir­me­gi ün­dew edip­dir­ler. Şo­nuň üçin pe­der­le­ri­mi­ziň iň go­wy däp­le­ri­niň, dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­niň ro­waç al­ýan hä­zir­ki döw­rün­de bu iş­ler üs­tün­lik­li do­wam et­di­ril­ýär. Mu­ny Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça ýur­du­myz­da ge­çi­ril­ýän äh­li­halk ýo­wa­ry ne­ti­je­sin­de köp­çü­lik­le­ýin agaç na­hal­la­ry­ny oturt­mak, düz­le­ri-çöl­le­ri gül­zar­ly­ga öwür­mek üçin gu­rul­ýan köl­ler, ra­ýat­la­ry­my­zy süý­ji agyz su­wy bi­len üp­jün et­mek üçin suw süý­je­di­ji des­ga­la­ry işe gi­riz­mek iş­le­ri aý­dyň gör­kez­ýär.
Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­myz­da daş­ky gur­şa­wy ta­la­ba­la­ýyk go­ra­mak ba­bat­da ka­nun­çy­lyk na­ma­la­ry he­re­ket ed­ýär. Ola­ryň ha­ta­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň Sa­ni­ta­ri­ýa Ko­dek­si­ni, To­kaý Ko­dek­si­ni, “Sy­ýa­hat­çy­lyk ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­ny, Türk­me­nis­ta­nyň Suw Ko­dek­si­ni we beý­le­ki bir­nä­çe ka­nun­çy­lyk na­ma­la­ry­ny gör­kez­mek bo­lar. Bu çöz­güt­ler ila­tyň sa­ni­ta­ri­ýa-epi­de­mio­lo­gi­ýa taý­dan aba­dan­çy­ly­gy­ny üp­jün et­mek, Wa­ta­ny­my­zyň to­kaý baý­lyk­la­ry­ny go­ra­mak, kö­pelt­mek, to­kaý­la­ry re­je­li peý­da­lan­mak, ýer­li we da­şa­ry ýurt­ly ja­han­keş­de­ler­de aý­ra­tyn uly gy­zyk­lan­ma dö­red­ýän ýur­du­my­zyň gö­zel te­bi­ga­ty­na, tä­sin te­bi­gy ýa­dy­gär­lik­le­ri­ne eko­lo­gi­ýa sy­ýa­hat­çy­ly­gy­ny gu­ra­ma­ga, ze­rur äh­mi­ýe­te eýe bo­lan suw­dan re­je­li peý­da­lan­mak ýa­ly der­wa­ýys me­se­le­le­ri düz­gün­leş­dir­ýär.
Mil­li Li­de­ri­mi­ziň eko­lo­gi­ýa aba­dan­çy­ly­gy ba­bat­da­ky hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň mej­lis­le­rin­de eden ta­ry­hy çy­kyş­la­ryn­dan göz­baş al­ýar. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň mej­li­si­niň be­lent mün­be­rin­de eden her bir ta­ry­hy çy­ky­şy we öňe sür­ýän baş­lan­gyç­la­ry hal­ka­ra bi­le­le­şi­gin­de uly gol­da­wa eýe bol­ýar. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň Or­ta Azi­ýa we Ha­zar deň­zi se­bi­tin­de ho­wa­nyň we top­ra­gyň ha­pa­lan­ma­gy­ny göz öňün­de tu­tup, bu ýag­da­ýy gö­zeg­çi­lik­de sak­la­mak üçin, BMG bi­len hyz­mat­daş­lyk­da ýö­ri­te se­bi­ta­ra mer­ke­zi dö­ret­me­gi tek­lip et­me­gi hem-de bu der­wa­ýys tek­li­biň uly gol­da­wa eýe bol­ma­gy aý­dy­lan­la­ra aý­dyň my­sal­dyr.
Ho­wa aras­sa­ly­gy – eko­lo­gi­ýa aba­dan­çy­ly­gy­nyň baş şer­ti­dir. Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­myz­da BMG-niň Ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi ba­ra­da­ky çar­çu­wa­ly Kon­wen­si­ýa­sy­nyň, Çöl­leş­mä­ge gar­şy gö­reş, Bio­lo­gik dür­lü­lik, Ozon gat­la­gy­ny go­ra­mak, Howp­ly ga­lyn­dy­la­ryň ser­he­tüs­ti da­şa­ly­şy­na we çy­ka­ry­ly­şy­na gö­zeg­çi­lik et­mek ba­ra­da­ky Kon­wen­si­ýa­la­ryň we beý­le­ki köp­san­ly hal­ka­ra yla­la­şyk­la­ryň çäk­le­rin­de der­wa­ýys eko­lo­gi­ýa me­se­le­le­ri­ni çöz­mek ba­bat­da mö­hüm äh­mi­ýe­ti bo­lan mak­sat­na­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­ýär.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, Ara­ly ha­las et­mek me­se­le­si hä­zir­ki döw­rüň wa­jyp me­se­le­le­ri­niň bi­ri­dir. Bu me­se­le ba­bat­da hem ýur­du­myz ne­ti­je­li iş­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýär. “Al­tyn Asyr” Türk­men kö­lü­niň dö­re­dil­me­gi Aral­ýa­ka se­bit­de eko­lo­gi­ýa ýag­da­ýy­nyň go­wu­lan­ma­gy­na, uzak­la­ra ýa­ýy­lyp gid­ýän oba ho­ja­ly­gy üçin ekin ýer­le­ri­niň kö­pel­me­gi­ne, mal­dar­çy­ly­gyň, ba­lyk­çy­ly­gyň, guş­çu­lyk pu­da­gy­nyň art­ma­gy­na, bol ot-iým­li öri meý­dan ýer­le­ri­niň ge­ri­mi­niň gi­ňe­me­gi­ne ýar­dam ed­ýär.
“Te­bi­ga­ty go­ra­mak ha­kyn­da” Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­ny­na la­ýyk­lyk­da, te­bi­ga­ty­my­zy go­ra­mak her bi­ri­mi­ziň mu­kad­des bor­ju­myz­dyr. Çün­ki, te­bi­ga­ty go­ra­mak – sag­dyn dur­mu­şyň, uzak öm­re da­hylly bol­ma­gyň şer­ti­dir.

Aýyt AN­NA­ÝEW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba
ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА