Ze­hi­ni­ňi kä­mil­leş­dir­mek, pi­kir­len­me­gi ös­dür­mek üçin dür­li oý­na­waç­lar we güý­men­je­ler bar. Şeý­le oý­na­waç­la­ryň bi­ri hem pazzl­dyr. Hä­zir­ki wagt­da pazz­lyň dür­li ýaş­ly ça­ga­la­ra ni­ýet­le­nen ýüz­ler­çe gör­nü­şi bar. Il­kin­ji pazzl 1763-nji ýyl­da Ang­li­ýa­da peý­da bol­ýar. Lon­don­da çap edi­len bir ki­tap­da ge­og­ra­fi­ýa der­si­ni öz­leş­dir­mek mak­sa­dy bi­len tag­ta bö­le­jik­le­rin­den eme­le ge­len kar­ta­ny dö­re­den Jon Spils­be­ri ba­ra­da söh­bet açyl­ýar. Ki­çi agaç bö­le­jik­le­rin­den eme­le ge­len bu kar­ta bö­lek­ler­den yba­rat il­kin­ji tap­ma­ça ha­sap­lan­ýar. Bu pazzl­da bö­lek­ler dog­ry bir­leş­di­ri­len­de Be­ýik Bri­ta­ni­ýa ada­sy peý­da bol­ýan eken. Jon Spils­be­ri 1767-nji ýyl­da bu kar­ta­nyň reňk­li nus­ga­sy­ny ýa­sa­dyp­dyr. Onuň asyl nus­ga­sy hä­zir­ki wagt­da Han­nas kol­lek­si­ýa­syn­da sak­lan­ýar we her şä­her aý­ra­tyn tag­ta­jyk­dan ýa­sa­lan. Su­rat der­sin­den mu­gal­lym bo­lan Spils­be­ri dür­li şä­her­le­riň we ýurt­la­ryň je­mi 30 sa­ny kar­ta­sy­ny dö­re­dip­dir. Şol asy­ryň ahyr­la­ryn­da dür­li gör­nüş­li su­rat­ly pazz­lar hem ýa­sa­lyp baş­lanyp­dyr. Han­nas kol­lek­si­ýa­syn­da 1790-njy ýyl­lar­dan ga­lan bir­nä­çe pazzl bar.
Pazzl – dür­li bö­le­jik­le­riň bir­leş­di­ril­me­gi bi­len eme­le ge­len su­rat­ly tap­ma­ça bo­lup, onuň çyl­şy­rym­ly­lyk ba­bat­da örän köp gör­nü­şi bar. 50-den 3000-e çen­li bö­lek­den yba­rat pazzl­lar hem bar. Şeý­le hem üç öl­çeg­li ýag­ny bi­na­la­ry eme­le ge­ti­rip bol­ýan pazzl­lar bol­ýar. Mun­dan baş­ga-da, ku­bik gör­nüş­li her ta­ra­pyn­dan baş­ga şe­kil eme­le ge­ti­rip bol­ýan oý­na­waç­lar hem bar. Ada­ty pazzl­lar ýa­sa­lan­da, il­ki onuň da­şy eme­le ge­ti­ril­se, için­dä­ki bö­lek­le­ri ýer­li ýe­ri­ne goý­mak aň­sat bol­ýar.