De­mir ýet­mez­çi­li­gi­niň ala­mat­la­ry

Adam be­de­ni üçin ze­rur ele­ment­le­riň bi­ri bo­lan de­mir ge­mog­lo­bin ön­dür­mek­den baş­lap, im­mu­ni­te­ti ka­da­ly de­re­je­de sak­la­ma­ga öz tä­si­ri­ni ýe­tir­ýär. De­mir ýet­mez­çi­li­gi sag­lyk bi­len bag­ly bir­nä­çe ala­mat­la­ry ýü­ze çy­kar­ýar. Ag­şam dynç alyn­ýan wag­ty aýak­da agy­ry­la­ryň peý­da bol­ma­gy, fi­zi­ki ukyp­la­ryň pe­sel­me­gi, beý­ni­niň işi­niň bo­zul­ma­gy we ýü­rek-da­mar ýet­mez­çi­li­gi mu­nuň esa­sy ala­mat­la­ry bo­lup, de­mir ýet­mez­çi­li­gi­niň wag­tyn­da öňü­ni al­ma­ga ta­gal­la et­me­li.
Il­ki­baş­da be­de­ni­miz­de de­mir ýet­mez­çi­li­gi­ni duý­mak we onuň ala­mat­la­ry­ny ýü­ze çy­kar­mak kyn. Se­bä­bi be­de­ni­miz de­mir ýet­mez­çi­li­gi­niň öwe­zi­ni do­lup, ga­naz­lyk ala­mat­la­ry­nyň ýü­ze çyk­ma­gy­ny gi­jik­di­rip bi­ler. Şeý­le­di­gi­ne ga­ra­maz­dan, de­mir ýet­mez­çi­li­gin­den ha­bar ber­ýän saç­da­ky we dyr­nak­da­ky üýt­geş­me­le­re, de­ri­niň gu­ra­ma­gy, do­da­gyň ýa­ryl­ma­gy, dil­de ýa­ra­nyň hem-de ke­sik­le­riň peý­da bol­ma­gy, ta­gam al­şyň pe­sel­me­gi, ba­şaý­lan­ma, tit­re­me, gow­şak­lyk we do­wam­ly ýa­daw­lyk ýa­ly kä­bir ala­mat­la­ra üns ber­me­li.

Nä­dip öňü­ni al­ma­ly?
De­mir ýet­mez­çi­li­gi­niň öňü­ni al­mak üçin, il­ki bi­len, iý­mit­le­niş en­dik­le­ri­ne üns ber­me­li we iý­mit sa­na­wy­na kä­bir üýt­geş­me­le­ri gi­riz­me­li. Esa­san hem, et, ba­lyk, ba­gyr, ýu­murt­ga, al­ma, gu­ra­dy­lan ir-iý­miş­ler, ys­ma­nak, fa­sol, brok­ko­li, hoz, bal, ga­ra şo­ko­lad ýa­ly dem­re baý iý­mit­le­ri köp­räk iý­me­li. Mun­dan baş­ga-da, dem­re baý iý­mit­le­riň siň­me­gi­ni aň­sat­laş­dyr­ýan apel­sin şi­re­si, li­mo­nad ýa­ly C wi­ta­mi­ne baý içim­lik­le­ri iç­me­li.
Nä­dip be­jer­me­li?
Dem­re baý iý­mit­le­ri ýe­ter­lik de­re­je­de iý­mez­lik, ber­hiz sak­la­mak we her gün aşa köp çaý hem-de ko­fe iç­mek be­den­de de­mir ýet­mez­çi­li­gi­ne se­bäp bol­ýar. De­mir ýet­mez­çi­li­gi göw­re­li we ça­ga­sy­ny ene süý­di bi­len iý­mit­len­dir­ýän ze­nan­lar­da, 65 ýaş­dan uly adam­lar­da, 1-2 ýaş­ly bä­bek­ler­de, di­ňe gök önüm­ler bi­len iý­mit­len­ýän adam­lar­da has ýy­gy duş gel­ýär.
De­mir ýet­mez­çi­li­gin­den şüb­he­len­ýän bol­sa­ňyz, maş­ga­la luk­ma­ny­na ýüz tut­ma­ly. De­giş­li bar­lag­lar ge­çi­ri­lip, se­bäp­le­ri anyk­la­nan­dan soň, luk­ma­nyň mas­la­hat ber­me­gin­de de­giş­li be­jer­gi­ni al­ma­ly. Eger-de de­mir ýet­mez­çi­li­gi­niň se­bä­bi iý­mit­le­niş bi­len bag­ly bol­sa, dü­zü­min­de köp muk­dar­da de­mir sak­lan­ýan iý­mit­le­ri iý­mek mas­la­hat be­ril­ýär. De­mir ýet­mez­çi­li­gin­den ejir çek­ýän adam­la­ra na­har­dan soň çaý, ko­fe ýa­ly dem­riň siň­di­ril­me­gi­ni azald­ýan iç­gi­le­ri iç­mek mas­la­hat be­ril­me­ýär.