Beýik boý­ly, owa­dan gül­li ba­dam aga­jy­nyň süýn­mek ma­ňyz­ly mi­we­si bol­ýar. Mi­we­li agaç­la­ryň ara­syn­da iň il­ki gül­le­ýän­le­riň bi­ri ha­sap­lan­ýar. Ýur­du­my­zyň dür­li ýer­le­rin­de ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ril­ýän bu agaç Eý­ran, Sa­ud Ara­bys­ta­ny, Tür­ki­ýe, Li­wan, Si­ri­ýa, Ior­da­ni­ýa ýa­ly beý­le­ki ys­sy ýurt­lar­da hem ýe­tiş­ýär. Bo­ýy 4 metr­den 9 met­re çen­li bol­ýar. Tä­ze dö­re­di­len gör­nüş­le­ri dür­li ho­wa şert­le­rin­de, ada ýurt­la­ryn­da hem ýe­tiş­di­ril­ýär. Onuň süý­ji we ajy­dä­ne gör­nüş­leri bar. Ajy­dä­ne­si­ne ajy­ba­dam di­ýil­ýär. Ajy­ba­da­myň hem peý­da­sy köp­dür. Onuň bu gör­nü­şi ýag al­mak­da, halk luk­man­çy­ly­gyn­da giň­den ula­nyl­ýar we kä­bir ýer­ler­de na­har­la­ra hem go­şul­ýar. Onuň süý­ji gör­nü­şi çig­li­gi­ne iýil­ýär. Ba­da­myň mi­we­si il­ki şetdala meň­ze­ýär. Em­ma ol bi­şip baş­lan­soň, da­şy­nyň mi­we­si bol­man, di­ňe maň­zy gal­ýar. Mi­we­si gör­nü­şi­ne gö­rä, ulu­ly-ki­çi­li bo­lup, gabygy­nyň ga­ty­ly­gy hem şeý­le bol­ýar. Onuň iý­mit­li­lik kuw­wa­ty örän ýo­ka­ry bo­lup, dü­zü­min­de köp muk­dar­da E wi­ta­mi­ni, kal­siý, fos­for, de­mir we mag­niý sak­la­ýar. Şeý­le hem dü­zü­min­de sink, se­len we mis bar. Adam sag­ly­gy­na uly peý­da­sy bo­lan ba­da­myň bir­nä­çe ke­se­liň öňü­ni al­ýan­dy­gy aý­dyl­ýar.
Ba­da­myň wa­ta­ny gü­nor­ta-gün­do­gar Azi­ýa ha­sap­lan­ýar. Nowba­har aç­ýan gül­le­ri­niň reň­ki ak we açyk gül­gün bol­ýar. Her ýyl­da dün­ýä ýü­zün­de 1,5 mil­li­on ton­na ba­dam ha­sy­ly alyn­ýar. Gre­si­ýa, Hy­taý, Eý­ran, Ita­li­ýa Ma­rok­ko ýa­ly ýurt­lar esa­sy ba­dam ön­dü­ri­ji­ler ha­sap­lan­ýar. Ys­sy we aram ho­wa­ny ha­la­ýan ba­dam aga­jy üçin çyg­ly ho­wa we ýel ýa­ram­syz­dyr.
Halk dö­re­di­ji­li­gin­de hem ba­dam sö­zi köp ga­bat gel­ýär: “Ba­ga bar­dym, ba­dam gör­düm, Ba­dam ýyg­ýan adam gör­düm” ýa­ly se­tir­ler­de onuň was­py ýe­ti­ri­lip, äh­mi­ýe­ti nyg­ta­lyp­dyr.
Tro­pik ýurt­lar­da ba­da­myň has iri gör­nüş­le­ri ýe­tişdiril­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА