Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gyç­la­ry­ny na­zar­da tu­tup, her ýy­lyň 3-nji iýu­ny­ny “Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­ni” di­ýip yg­lan et­mek ha­kyn­da Ka­rar­na­ma ka­bul et­di. Bu Ka­rar­na­ma hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­myz­da mil­li spor­ty ös­dür­mek ba­ra­da­ky alyp bar­ýan sy­ýa­sa­ty­nyň hal­ka­ra de­re­je­sin­de yk­rar edil­ýän­di­gi­ne şa­ýat­lyk ed­ýär.
Şu hep­dä­niň do­wa­myn­da mil­li Li­de­ri­mi­ziň ýol­baş­çy­ly­gyn­da Hö­kü­me­tiň ýur­du­myz­da spor­ty ös­dür­mä­ge ba­gyş­la­nan gi­ňiş­le­ýin ýö­ri­te mej­li­sin­de-de Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­nü­ne ga­bat­la­nyp ge­çi­ril­me­gi göz öňün­de tu­tul­ýan çä­re­le­re taý­ýar­lyk ba­ra­da dur­lup ge­çil­di.
Bu baý­ram­çy­lyk my­na­sy­bet­li paý­tag­ty­myz­da we­lo­si­ped­ler­de dür­li ýa­ryş­la­ry gu­ra­mak, yl­gaw bäs­le­şik­le­ri, ge­ze­lenç­ler göz öňün­de tu­tul­ýar. Bäs­le­şik­le­re ba­dal­ga be­ril­ýän ýer­ler­de me­de­ni çä­re­ler, sun­gat us­sat­la­ry­nyň çy­kyş­la­ry gu­ra­lar. Köp­çü­lik­le­ýin çä­re­ler­den baş­ga-da, we­lo­si­ped­çi tür­gen­le­riň ara­syn­da bäs­le­şik­ler ge­çi­ri­ler.
Sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ne eýer­mek­de we­lo­si­ped spor­tu­nyň hyz­ma­ty örän ulu­dyr. Adam­zat in­di iki asyr­dan gow­rak wagt bä­ri eko­lo­gik taý­dan aras­sa, he­re­ket­len­dir­me­si ýö­ne­keý, ba­ha jähet­den el­ýe­ter­li, howp­suz­lyk taý­dan yg­ty­bar­ly we­lo­si­pe­di ulag hem-de sport­da bäs­leş­me­giň se­riş­de­si hök­mün­de peý­da­lan­ýar.
1800-nji ýyl­la­ryň ahyr­la­ryn­dan bä­ri adam­lar iş­le­ri­ne we­lo­si­ped ar­ka­ly gat­nap­dyr­lar. We­lo­si­ped hä­zir­ki wagt­da tu­tuş dün­ýä­de iň ýör­gün­li ulag se­riş­de­si­ne öw­rül­di. We­lo­si­ped sür­mek ada­myň bü­tin be­de­ni üçin äh­li­ta­rap­la­ýyn kar­dio iş­jeň­lik bol­mak bi­len bir­lik­de, ol ka­lo­ri­ýa­la­ry tiz aýyr­ma­ga we si­zi bar­ma­ly ýe­ri­ňi­ze elt­mä­ge ýar­dam ed­ýär. Ge­liň, onuň peý­da­la­ry­nyň kä­bi­ri ha­kyn­da du­rup ge­çe­liň!
Agyr be­den­ter­bi­ýe maşk­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­ti­rip, be­de­ni­miz­dä­ki ka­lo­ri­ýa­la­ry ýak­ma­ga sy­na­nyş­ma­ga de­rek, we­los­port bu me­se­lä­niň oňyn çöz­gü­di­dir. My­sal üçin, bir sa­ga­dyň do­wa­myn­da gys­san­man ti­gir sür­mek ar­ka­ly 220 ka­lo­ri­ýa çen­li ýak­mak bol­ýar. Şol bir wag­tyň özün­de si­ziň aýak­la­ry­ňy­zyň, bi­li­ňi­ziň, ar­ka­ňy­zyň iş­jeň­li­gi ýo­kar­lan­ýar.
Sur­reý uni­wer­si­te­ti­niň (Ang­li­ýa) ge­çi­ren bar­lag­la­ry ti­gir sür­mek­li­giň iş­dä­ni ka­da­laş­dyr­ma­ga ýar­dam ed­ýän­di­gi­ni gör­kez­di. Bu hi­li maşk aşa köp na­har iý­mä­ge bo­lan is­le­gi pe­selt­mä­ge kö­mek ed­ýär.
Ýa­dan wag­ty­myz biz köp muk­dar­da ko­fe ýa­ly önüm­ler­den peý­da­lan­mak ar­ka­ly iş­jeň­li­gi­mi­zi art­dyr­ma­ga sy­na­nyş­ýa­rys. Her gün­de ba­ry-ýo­gy 30 mi­nut we­lo­si­ped sür­mek­lik gün­de­lik ener­gi­ýa­my­zy (iş­jeň­li­gi­mi­zi) art­dyr­ma­ga kö­mek eder. Be­den iş­jeň­li­gi­niň beý­le­ki gör­nüş­le­ri ýa­ly, we­los­port hem bi­ziň ru­hu­my­zy be­lent ed­ýär. “Bagt gar­mon­la­ry” bo­lan se­ro­to­nin we do­pa­min gar­mon­la­ry­ny kö­peld­ýär. Bu bol­sa, si­ziň özü­ňi­zi has hem bagt­ly duý­ma­gy­ňy­za ýar­dam eder.
We­lo­si­ped sür­mek­li­giň ýü­rek-da­mar ke­sel­le­rin­den, süý­ji we düw­nük ke­se­lin­den go­ra­ýan­dy­gy su­but edi­len ha­ky­kat­dyr. My­sal üçin, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň luk­man­çy­lyk žur­nal­la­ry­nyň bi­rin­de (Bri­tish Jo­ur­nal of Cancer) ne­şir edi­len maglumatlara gö­rä, we­los­port bi­len gün­de 30 mi­nut meş­gul­lan­mak­lyk düw­nük bi­len ke­sel­le­mek how­pu­ny 34 gö­te­rim pe­seld­ýär. Beý­le­ki bir bar­lag­la­ryň gör­kez­me­gi­ne gö­rä, gün­de­lik işe gi­di­len­de ti­gir­de git­mek­lik dia­be­tiň ýo­kar­lan­mak how­pu­nyň 40 gö­te­rim öňü­ni al­ma­ga ýar­dam eder.
Ol gan ba­sy­şy­ny ka­da­laş­dyr­ýar we ýü­re­giň ka­da­ly iş­le­me­gi­ni üp­jün ed­ýär. We­los­port si­ziň ýü­re­gi­ňiz, gan da­mar­la­ry­ňyz hem-de öý­ke­ni­ňiz üçin iň oňat tä­lim­çi­dir.
Aw­to­mo­bi­liň we­lo­si­pe­de çal­şy­ryl­ma­gy daş-tö­we­re­ge ýaýraýan zy­ýan­ly gaz­la­ryň de­re­je­si­ni pe­selt­mä­ge kö­mek eder. Ga­ly­ber­se-de, we­lo­si­ped­de he­re­ket et­mek ar­ka­ly siz pu­lu­ňy­zy we wag­ty­ňy­zy tyg­şyt­lar­sy­ňyz. Si­ze ýol dyknyşygynda dur­mak ge­rek bol­maz.
Yn­san sag­ly­gy üçin hem, eko­lo­gi­ýa­nyň aras­sa­ly­gy üçin hem iň­ňän äh­mi­ýet­li bo­lan ulag bu gün türk­me­nis­tan­ly ýaş­la­ryň ara­syn­da­ky meş­hur­ly­gy­ny bar­ha art­dyr­ýar. Mu­ny çä­re­le­re gat­na­şan ýaş­la­ryň sa­ny­nyň köp­lü­gin­den hem aý­dyň gör­mek bol­ýar. Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň “Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­ni” ha­kyn­da­ky Ka­rar­na­ma­sy­nyň ka­bul edil­me­gi bol­sa, di­ňe bir bi­ziň ýur­du­myz­da däl, tu­tuş dün­ýä­de we­los­por­ty tä­ze de­re­jä çy­kar­ýar. Şu ýyl il­kin­ji ge­zek türk­men hal­ky dün­ýä halk­la­ry bi­len bir­lik­de Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­nü­ni baý­ram eder.

Ymamguly REJEPOW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky TO­HU-nyň mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА