Türk­men­çi­lik­de “Ata­lar sö­zi – aky­lyň gö­zi” diý­li­şi ýa­ly, äh­li me­se­le­de ata-babalarymyzyň öwüt-ün­dew­le­rin­den ugur alyn­sa go­wy. Bu sa­çak ba­şyn­da­ky he­re­ket­le­ri­miz­de hem şeý­le­dir: “Oza­lyn­da, ahy­ryn­da eli­ňi ýuw”, “Duz­dan uly bol­ma”, “Bar oka­ram, gel oka­ram, bar­ma­saň-gel­me­seň, orta ýol­da dö­wül oka­ram”, “Be­re­ket goň­şo­ka­ra­da­dyr”, “Oza­lyn­da eli­ni ýuw­ma­dyk özü­ni sy­la­maz, ahy­ryn­da eli­ni ýuw­ma­dyk du­zu­ny sy­la­maz” ýa­ly pähimler bi­ze na­har­lan­mak düz­gün­le­ri­niň ber­jaý edi­li­şi ba­ra­da mag­lu­mat ber­ýär. Na­har iý­mä­ge baş­la­maz­dan ozal, eli­ňi ýuw­mak eliň­dä­ki kir-ki­mi­riň oňa go­şul­maz­ly­gy üçin, na­har­dan soň eli­ňi ýuw­mak bol­sa, eliň­dä­ki na­har ýokuny aras­sa­la­mak üçin ze­rur­dyr. Türk­men hal­ky­myz­da na­har ta­ba­ga guý­landan soň äh­li iş­ler goýlup, na­har­lan­ma­ga ag­zy­bir­lik­de baş­la­nyl­sa we maş­ga­la­da­ky­la­ryň äh­li­si hem iýip bol­ýan­ça ga­ra­şyl­sa go­wy gö­rül­ýär. Maş­ga­la­da na­ha­ry üý­şüp iý­mek ag­zy­bir­li­giň, bi­rek-bi­re­ge sar­pa goý­ma­gyň ala­ma­ty­dyr. As­lyn­da sa­ça­gyň ba­şyn­da otur­ma­gyň nä­hi­li ede­bi bar? Aýa­gy­ňy uza­dyp otur­mak, çom­ma­lyp otur­mak, dik du­ran ýe­riň­de iý­mek, ta­ba­gy eli­ňe alyp ýö­räp bar­ýar­kaň na­har­lan­mak bie­dep­li­lik­dir.
Na­har iý­len­de müm­kin­ga­dar ün­sü­ňi baş­ga za­da sow­man az­rak gep­läp, öňe eg­lib­räk otu­ryp iýil­se edep­li­lik­dir. Çem­çä­ni pü­re-pür­läp al­mak, ta­ba­gyň üs­tü­ne ga­ty aban­mak, eliň, tir­se­giň bilen saça­gyň ba­şyn­da­ky beý­le­ki otu­ran­la­ra päs­gel ber­mek, ta­ba­gy aý­la­mak, öz öňüň­den iýmän na­ha­ra neb­se­wür­lik bi­len ga­ra­mak halanmaýar. Çö­re­gi di­ňe ag­zy­ňa sy­gar ýa­ly ulu­lyk­da dö­wüp almaly, çem­çä­ni ta­ba­gyň daş ta­ra­py­na sö­ýäp goýmaly, çem­çä­ni ta­ba­gyň içi­ne goý­ber­meli däl, ag­zyň zat­ly­ka gep­le­meli däl.

Söh­bet Ho­ja­my­ra­dow,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky
TO­HU-nyň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА