Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de ösüp gel­ýän nes­liň döw­re­bap oka­ma­gy, edep-ter­bi­ýe al­ma­gy üçin döw­let ta­ra­pyn­dan bi­möç­ber iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Mu­ňa ola­ryň dur­muş go­rag­ly­ly­gy­nyň yg­ty­bar­ly üp­jün edil­me­gi we üns-ala­da bi­len gur­şal­ma­gy hem-de ýaş ça­ga­ly ene­le­riň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­niň ýo­kar­lan­dy­ryl­ma­gy aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär. Bu ugur­da Türk­me­nis­tan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Ça­ga­lar gaz­na­sy (ÝU­NI­SEF) bi­len hyz­mat­daş­ly­gy gi­ňelt­mä­ge we ber­kit­mä­ge aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­ýär.
1992-nji ýyl­dan bä­ri BMG-niň Ça­ga­lar gaz­na­sy­nyň (ÝU­NI­SEF) Türk­me­nis­tan­da­ky we­kil­ha­na­sy bi­len Türk­me­nis­ta­nyň hö­kü­me­ti­niň ara­syn­da ça­ga­la­ry go­ra­ma­gyň hu­kuk esas­la­ry­ny has-da ber­kit­mek, enä­niň we ça­ga­nyň sag­ly­gy­ny go­ra­mak, wagt­ly-wag­tyn­da san­jym­la­ry ge­çir­mek, ça­ga­ny ir­ki ýaş­dan ös­dür­mek, bi­lim we ça­ga­la­ryň bäh­bi­di­ne gö­nük­di­ri­len mag­lu­mat­la­ry be­riş iş­le­ri ýa­ly ugur­lar­da pug­ta hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry ýo­la go­ýul­dy.
Hal­ka­ra hu­kuk na­ma­la­ryn­da ça­ga­la­ry go­ra­mak, ça­ga­la­ryň hu­kuk­la­ry we azat­lyk­la­ry ba­ra­da­ky me­se­le­ler esa­sy orun tut­ýar. Ol hal­ka­ra hu­kuk res­mi­na­ma­la­ry­nyň iň esa­sy­la­ry­nyň bi­ri-de, BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy ta­ra­pyn­dan 1989-njy ýy­lyň 20-nji no­ýab­ryn­da ka­bul edi­len Ça­ga­nyň hu­kuk­la­ry ha­kyn­da­ky Kon­wen­si­ýa­dyr. Türk­me­nis­tan bu Kon­wen­si­ýa­ny 1994-nji ýy­lyň sent­ýabr aýyn­da tas­syk­lap, oňa gat­na­şy­jy döw­let hök­mün­de go­şul­dy. Bu Kon­wen­si­ýa ça­ga­la­ryň hu­kuk­la­ry­na de­giş­li ka­nun taý­dan ber­ki­di­len il­kin­ji Kon­wen­si­ýa bo­lup, dün­ýä­niň äh­li ça­ga­la­ry­nyň adam hu­kuk­la­ry­nyň esas­la­ry­ny öz içi­ne jem­le­ýär. Kon­wen­si­ýa ça­ga­nyň dür­li hu­kuk­la­ry­ny – ra­ýat, sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, so­si­al we me­de­ni hu­kuk­la­ry­ny ber­kid­ýär. Bu hu­kuk­lar öň ýe­ke-täk bir res­mi­na­ma­da jem­le­nil­män­di.
BMG-niň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, hä­zir­ki dö­wür­de ýaş ne­sil­ler adam­za­dyň iň iri gat­la­gy bo­lup dur­ýar. Dün­ýä­dä­ki 10 ýaş­dan 24 ýa­şa çen­li bo­lan ila­tyň sa­ny 1,8 mil­li­ar­da ba­ra­bar­dyr. Ol dün­ýä­niň ila­ty­nyň 18 gö­te­ri­mi­ni düz­ýär. 2050-nji ýy­la çen­li ýaş ne­sil­le­riň sa­ny­nyň 2 mil­liard tö­we­re­gi bol­ma­gy­na ga­ra­şyl­ýar. Mu­nuň özi ge­le­jek­de ylym-bi­lim pu­da­gyn­da, sag­ly­gy go­ra­ýyş, me­de­ni­ýet we sun­gat ul­ga­myn­da, yk­dy­sa­dy­ýet­de we sy­ýa­sat­da tä­ze, aň taý­dan ösen ne­s­liň ke­ma­la gel­jek­di­gi­ni ala­mat­lan­dyr­ýar.
Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Yk­dy­sa­dy we Dur­muş ge­ňe­şi­niň (EKO­SOS) 2017-nji ýy­lyň 19-njy ap­re­lin­de ge­çi­ren mej­li­sin­de Türk­me­nis­ta­nyň 2018-2020-nji ýyl­lar üçin BMG-niň Ça­ga­lar gaz­na­sy­nyň (ÝU­NI­SEF) Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji Ge­ňe­şi­ne hem-de 2018-2022-nji ýyl­lar üçin Ze­nan­lar sta­tu­sy bo­ýun­ça ko­mis­si­ýa­sy­na saý­lan­ma­gy ba­ra­da­ky gu­wan­dy­ry­jy ha­bar hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly ýol­baş­çy­ly­gyn­da sag­lyk, bi­lim we ýaş nes­liň saz­la­şyk­ly ös­me­gi, ça­ga­nyň hu­kuk­la­ry­ny go­ra­mak, gen­der deň­li­gi hem-de ze­nan­la­ryň hu­kuk­la­ry­nyň üp­jün edil­me­gi bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­re döw­let de­re­je­sin­de uly üns be­ril­ýän­di­gi­niň su­but­na­ma­sy bol­dy. Ýur­du­my­zyň hal­ka­ra mer­te­be­si­ni ýe­ne-de bir gez ýo­ka­ry gal­dy­ran bu mö­hüm ha­bar Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň dur­mu­şa ge­çir­ýän se­bit­de we dün­ýä­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, dur­nuk­ly­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len da­şa­ry sy­ýa­sy ýö­rel­ge­le­ri­niň uly gol­daw tap­ýan­dy­gy­na aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär.
Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­tan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň se­kiz ko­mis­si­ýa­sy­nyň, ko­mi­tet­le­ri­niň we ge­ňeş­le­ri­niň ag­za­sy bo­lup dur­ýar. Şo­la­ryň çäk­le­rin­de ýur­du­myz dün­ýä döw­let­le­ri bi­len ys­ny­şyk­ly hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry­ny ama­la aşyr­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň bäş ge­zek BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň wi­se-baş­lyk­ly­gy­na saý­lan­ma­gy hem eziz Di­ýa­ry­my­zyň hal­ka­ra de­re­je­sin­de at-ab­ra­ýy­nyň art­ýan­dy­gy­ny gör­kez­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça ama­la aşy­ryl­ýan giň möç­ber­li öz­gert­me­ler dün­ýä bi­le­le­şi­gi­niň, şol san­da BMG-niň Ça­ga­lar gaz­na­sy (ÝU­NI­SEF) ýa­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry­nyň giň gol­da­wy­na we yk­ra­ry­na eýe bol­ýar. Müň ýyl­ly­gy ös­dür­me­giň mak­sat­na­ma­sy­nyň, “Ça­ga­nyň hu­kuk­la­ry ha­kyn­da” Kon­wen­si­ýa­nyň we “Ça­ga­la­ryň dur­mu­şy üçin amat­ly dün­ýä” res­mi­na­ma­la­ryň çäk­le­rin­de ta­rap­la­ryň öza­ra dü­şü­niş­me­gi­ni we hyz­mat­daş­ly­gy­ny mun­dan beý­läk­de ber­kit­mek mak­sa­dy bi­len, Türk­me­nis­tan we ÝU­NI­SEF ýur­du­my­zy ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len mak­sat­na­ma­la­ry ama­la aşyr­mak­da öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk gatna­ş­yk­la­ry­ny alyp bar­ýar­lar. Şol mak­sat­lar “Türk­me­nis­ta­ny yk­dy­sa­dy, sy­ýa­sy we me­de­ni taý­dan ös­dür­me­giň 2020-nji ýy­la çen­li dö­wür üçin baş ug­ry” Mil­li mak­sat­na­ma­syn­da we BMG-niň Türk­me­nis­tan üçin ýar­dam et­mek we ös­dür­mek bo­ýun­ça (ÝU­NI­SEF) çar­çu­wa­ly mak­sat­na­ma­syn­da be­ýan edi­len­dir.
Türk­me­nis­tan döw­le­ti­miz BMG-ä he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk de­re­je­si bo­lan Ga­raş­syz döw­let hök­mün­de gir­mek bi­len, ze­nan­la­ryň we ça­ga­la­ryň hu­kuk­la­ry­ny hem-de ka­nu­ny bäh­bit­le­ri­ni go­ra­mak me­se­le­le­ri­ne ba­gyş­la­nan hal­ka­ra hu­kuk res­mi­na­ma­la­ry­nyň bir­nä­çe­si­ne go­şul­dy. Şeý­le­lik­de, hal­ka­ra ka­da­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­mek bo­ýun­ça öz üs­tü­ne alan borç­na­ma­la­ry­ny do­ly ber­jaý et­mek bo­ýun­ça hal­ka­ra ta­gal­la­la­ry­ny yzy­gi­der­li ut­gaş­dyr­mak bi­len giň möç­ber­li hu­kuk öz­gert­me­le­ri­ni ama­la aşyr­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si ta­ra­pyn­dan BMG-niň, Ýew­ro­pa­da Howp­suz­lyk we Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň, Hal­ka­ra Zäh­met Gu­ra­ma­sy­nyň, Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy­nyň we beý­le­ki ab­raý­ly hal­ka­ra dü­züm­le­ri­niň çäk­le­rin­de bag­la­şy­lan mö­hüm hal­ka­ra kon­wen­si­ýa­la­ry­ny we yla­la­şyk­la­ry­ny tas­syk­la­mak hem-de ola­ra go­şul­mak ha­kyn­da bir­nä­çe ka­rar­lar ka­bul edil­di.
Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň “Döw­let adam üçin­dir!” di­ýen ýö­rel­ge­sin­den ugur alyp, ösüp gel­ýän ýaş ne­sil ba­ra­da­ky ala­da uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Ça­ga­lar ba­bat­da­ky döw­let sy­ýa­sa­ty Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň ka­da­la­ry­na we hal­ka­ra hu­kuk na­ma­la­ry­na la­ýyk­lyk­da ýaş türk­me­nis­tan­ly­la­ryň be­den, aň-bi­lim, ru­hy, ah­lak we dur­muş taý­dan ös­me­gi­ni yg­ty­bar­ly üp­jün et­mek ar­ka­ly do­wam et­di­ril­ýär.
Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Ça­ga­lar gaz­na­sy (ÝU­NI­SEF) bi­len ýa­kyn­dan hyz­mat­daş­lyk sak­lap, ýur­du­my­zyň ýaş ne­sli­niň hem-de dün­ýä­dä­ki ça­ga­la­ryň hu­kuk­la­ry­ny go­ra­mak­ly­ga uly go­şant go­şup, türk­men hal­ky­nyň hal­ka­ra ab­ra­ýy­ny has hem be­len­de gal­dyr­ýan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ja­ny sag, öm­ri uzak, il-ýurt bäh­bit­li alyp bar­ýan iş­le­ri ro­waç bol­sun!

Aşyr­gel­di Ju­ma­ýew,
Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky TDU-nyň ra­ýat
hu­ku­gy ka­fed­ra­sy­nyň do­sen­ti, hukuk ylym­la­ryň kan­di­da­ty.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА