Söz­ba­şy ha­kyn­da gür­rüň edi­len­de ta­lyp­lyk ýyl­la­rym ýa­dy­ma düş­ýär. Di­ňe bir ta­lyp­la­ryň däl, eý­sem, kär­deş­le­ri­niň hem ag­la­ba­sy­nyň ha­ly­pa­sy ha­sap­lan­ýan mu­gal­ly­my­myz Beg­my­rat We­ýi­sow uçu­rym bo­laý­jak uçur­la­ry­myz söz­ba­şy­la­ry yl­my taý­dan der­ňe­me­gi mas­la­hat be­rip­di. “Mu­gal­lym, men ga­zet-žur­nal işi bi­len bo­lu­be­re­ýin” di­ýen sy­pa­ýy­çy­lyk­ly gür­rü­ňi­me per ber­me­dik ha­ly­pa, söz­ba­şy­la­ry hem dil, hem žur­na­lis­ti­ka bo­ýun­ça der­ňäp bil­jek­di­gi­mi gu­la­gy­ma gu­ýup­dy.
Şo­ňa çen­li il­ki “Ta­lyp dur­mu­şy” ga­ze­tin­de, soň­ra “Ne­sil” ga­ze­tin­de bir­küç ýyl iş­läp ýe­ti­şip­dim. Ma­ka­la hem ýa­zyl­ýar­dy, söz­ba­şam go­ýul­ýar­dy. Em­ma şol gür­rüň­den soň, Beg­my­rat mu­gal­ly­myň di­ý­şi ýa­ly, yl­my iş al­ma­sam-da, söz­ba­şy me­niň iň agyr­yly me­se­läm bol­dy. Bir söz­ba­şy tap­sam, şo­ňa la­ýyk ma­te­ri­al ýaz­jak bo­lar­dym ýa-da ýa­zy­lan ma­te­ria­la la­ýyk söz­ba­şy goý­mak esa­sy işi­me öw­rü­ler­di.
Şeý­le­lik­de, Ha­jy Ys­ma­ýy­lo­wyň “Iki ata­nyň bir og­ly” at­ly he­ka­ýa­sy­nyň ady “Mu­gal­lym­lar ga­ze­tin­de” çap edi­len iki ma­ka­la söz­ba­şy bol­dy. Il­ki “Bar­se­lo­na­nyň” oýun­çy­la­ry Ha­wi bi­len In­ýes­ta ha­kyn­da­ky ma­ka­la “Bir mek­de­biň iki okuw­çy­sy” diý­lip at go­ýul­dy. Soň­ra bol­sa Mes­si ha­kyn­da­ky ma­ka­la “Iki mek­de­biň bir okuw­çy­sy” diý­lip at­lan­dy­ryl­dy. Bars ýy­ly­nyň ba­şyn­da “Aş­ga­bat” ga­ze­tin­de “Bar­se­lo­na” Bars ýy­lyn­da nä­hi­li çy­kyş eder?” di­ýen söz­ba­şy­ly syn çap edil­di. Şol söz­ba­şy­da­ky “Bar­se­lo­na” sö­zü­niň “Bars” di­ýen bö­le­gi­niň bars sö­zi bi­len saz­laş­dy­ryl­ma­gy onuň esa­sy aý­ra­tyn­ly­gy bo­lup­dy.
Şu ýer­de Ger­ma­ni­ýa­nyň “Ba­disches Ta­geb­lett” ga­ze­tin­de ge­çi­ri­len pi­kir so­raş­ma­nyň ne­ti­je­si ha­kyn­da­ky mag­lu­mat­la­ry paý­laş­mak is­le­ýä­ris. Şol pi­kir so­raş­ma la­ýyk­lyk­da, ga­zet­de çap edi­len ma­ka­la­nyň gi­ri­şi­ni oky­jy­la­ryň di­ňe 9 gö­te­ri­mi oka­ýar. Ne­şir­le­ri oka­ýan adam­la­ryň 60 gö­te­ri­mi­niň ga­zet ýa žur­nal sa­hy­pa­sy­ny açyp, il­ki bi­len söz­ba­şa se­red­ýän­di­gi ýü­ze çy­ka­ry­lyp­dyr. Uç­dan­tut­ma hem­me adam­lar, ýag­ny pi­kir so­raş­ma gat­na­şan­la­ryň 100 gö­te­ri­mi su­ra­tyň aşa­gyn­da­ky ýaz­gy­ny oka­ma­gy ha­la­ýan eken. Mu­ňa ga­ra­maz­dan, ma­te­ri­al­da­ky su­ra­tyň ýaz­gy­syn­dan öňün­çä, il­ki bi­len, söz­ba­şy­syn­dan söh­bet açyl­ýan­dy­gy­ny hem in­kär et­mek bol­maz.
“Ne­sil” ga­ze­tin­de Ho­ja Ho­ja­ýew ady bi­len ta­nal­ýan wä­şi bi­len edi­len söh­bet­deş­lik ga­zet sa­hy­pa­sy­na goý­lan­soň, şol wagt­ky baş re­dak­to­ry­myz An­na­gül Nar­ly­ýe­wa ýa­ny­na ça­gy­ryp, onuň söz­ba­şy­sy­na se­ret­me­gi tab­şyr­dy. Söh­bet­deş­lik bi­len tan­şyp, onuň do­wa­myn­da “gah­ry­ma­nyň” ça­ga wag­ty bag­şy Nur­ber­di Gu­lo­wyň ýa­ny­na du­tar öw­ren­mä­ge ba­ran­dy­gy­na, onu­ňam bu hö­we­sek ça­ga­nyň eli­ni gö­rüp, saz ça­lyp bil­me­jek­di­gi­ni aý­dan­dy­gy­na göz ýe­tir­dim.
Köp­çü­li­giň söý­gü­si­ni ga­za­nan ar­tis­tiň saz ça­lyp bil­me­ýän­di­gi­ne ün­si çek­ýän söz­ba­şy go­ýup bol­jak­dy­gy­ny mas­la­hat­laş­mak üçin kär­de­şi­miz Goç­na­zar Heş­de­kow bi­len ha­bar­laş­dym. Olam pik­iri­mi aý­dam­soň, bi­raz oý­lan­dy-da: “Du­tar ça­lyp bil­me­ýän wä­şi” di­ýip, söz­ba­şy goý­ma­gy mas­la­hat ber­di. Em­ma bu ar­tis­tiň hä­li-şin­di te­le­ýaý­lym­da aý­dym aý­dyp, saz ça­lyp çy­kyş ed­ýän­di­gi ýa­dy­ma dü­şüp, ýe­ne-de ha­ly­pa kär­de­şi­miz bi­len mas­la­hat edip, wa­ka­ny öten za­man­da alyp: “Du­tar ça­lyp bil­me­dik wä­şi” di­ýip, söz­ba­şy goý­duk. Gör­şü­miz ýa­ly, oky­ja ma­ka­la taý­ýar bo­lup ýet­ýän­çä, gör, nä­çe ge­zek elek­den ge­çi­ril­ýär? Her söz, söz­lem, go­şul­ma iç­gin­den-iç­gin sel­je­ril­ýär. Bu bol­sa ga­zet işi­niň žur­nal­dan ta­pa­wut­ly­lyk­da çalt pi­kir­len­me­gi we der­rew ne­ti­je çy­kar­ma­gy ta­lap ed­ýän­di­gi­ni aý­na­da gör­len ýa­ly aýan ed­ýär.
Žur­na­list Hal­ly­gö­zel Şa­na­za­ro­wa “Ne­sil” ga­ze­tin­dä­ki “Žur­na­lis­ti­ka we dö­wür” mow­zu­gyn­da ber­len ma­te­ria­ly­na “Äh­li hü­när­le­riň hü­när­me­ni” di­ýip, söz­ba­şy go­ýan­da hem bu kä­riň jo­gap­kär­çi­li­gi­ne dü­şü­nip bol­ýar. Şu ýer­de kär sö­zü­ni ýö­ri­te ulan­dyk. “Ata kes­bi og­la ha­lal” di­ýen ata­lar sö­zi söz­ba­şy gör­nü­şin­de ju­da köp ula­nyl­ýar. Em­ma onuň nä­me ma­ny ber­ýän­di­gi­ne we­li, ün­sem be­rem­zok.
“Kesb el-ha­lal” jüm­le­si­niň arap di­lin­de “Ha­lal ga­zanç” diý­me­gi aň­lad­ýan­dy­gy­ny arap­şy­nas kär­deş­le­ri­miz Re­jep Oraz­mu­ham­me­dow bi­len Rah­met Gy­ly­jow ilik-düw­me edip dü­şün­di­rip ber­di­ler. “Ata kes­bi og­la ha­lal”, kä­ma­hal bol­sa, “Ata kes­bi gy­za-da ha­lal” di­ýen söz­ba­şy­ny goý­mak bi­len ka­ka­sy­nyň saý­lap alan hü­nä­ri­ni ele alan per­zent­ler ha­kyn­da gür­rüň edil­ýän­di­gi­ni hem­mä­miz bil­ýän­di­ris.
Ýa­dy­myz­da ga­lan jü­pü­ne dü­şen söz­ba­şy­la­ryň kä­bi­ri­ni hem oky­jy­lar bi­len paý­laş­mak is­le­ýä­ris. In­ter­net saýt­la­ry­nyň bi­rin­dä­ki “Ma­haç­ka­la­da “An­ži­den” ýo­kar­da di­ňe Kaz­bek bar” di­ýen söz­ba­şy­ny ýat­lad­ýan jüm­le “Kö­pet­da­gyň” öňün­de di­ňe Kö­pet­dag du­rup bi­ler” di­ýen gör­nüş­de “Ne­sil” ga­ze­tin­de çap edi­lip­di. “Ýü­pek ýo­ly 2009” aw­tos­port ýa­ry­şy­nyň öňü­sy­ra­syn­da “Wa­tan” ga­ze­tin­de ha­ly­pa žur­na­list Goç­na­zar Heş­de­ko­wyň “Gün­do­ga­ryň “Da­ka­ry” di­ýen at bi­len ma­ka­la­sy oky­jy­la­ra ýe­ti­ri­lip­di. Lon­don­da ge­çen ça­ga­la­ryň fut­bol fes­ti­wa­lyn­da üs­tün­lik­li çy­kyş eden “Ak­guş” fut­bol to­pa­ry­nyň şon­dan soň, ga­ra­şy­ly­şy ýa­ly çy­kyş et­män­li­gi “Ak­guş” nä­me üçin uç­ma­dy?” di­ýen söz­ba­şy­da şöh­le­len­di. Şol ma­ka­la­nyň “Za­man-Türk­me­nis­tan” ga­ze­tin­de çap edi­lip, onuň sport žur­na­lis­ti Oraz­gel­di Gel­di­ýe­we de­giş­li­di­gi­ni ýat­lad­ýa­rys. Bu ýer­de şol ma­te­ri­al­la­ryň ýat­da gal­ma­gy­na gö­nü­den-gö­ni söz­ba­şy­la­ryň se­bäp bo­lan­dy­gy­na göz ýe­tir­mek kyn däl­dir.
Sport ýa­ryş­la­ry­nyň ag­la­ba­syn­da tür­gen pel­le­ha­na­dan ge­çen­soň, bäs­le­şik ta­mam­lan­ýar. Em­ma söz­ba­şy­lar ha­kyn­da­ky söh­be­tiň pel­le­ha­na­sy ýok. Çün­ki söz­ba­şy­lar ha­kyn­da­ky gür­rüň hem­me dö­wür­de-de ýör­gün­li bol­ma­gyn­da gal­ýar.

Ho­ja­ber­di AP­BA­ÝEW,
žur­na­list.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА