Bi­ziň yn­san­per­wer, geç­mi­şi­ne sar­pa goý­ýan, gel­je­gi­ne ynam­ly ga­ra­ýan hal­ky­myz bar. Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz hal­ky­ny Gün ki­bi ço­ýup, mer­da­na pe­der­le­ri­mi­ziň sar­pa­syn sak­la­ma­ly­dy­gy­my­zy, ge­çen ne­sil­le­riň ha­ty­ra­sy­ny be­lent tut­ma­ly­dy­gy­my­zy sar­gyt ed­ýär. Her ýy­lyň 6-njy okt­ýab­ryn­da 1948-nji ýy­lyň okt­ýabr aýy­nyň 5-in­den 6-sy­na ge­çi­len gi­je­de paý­tag­ty­myz Aş­ga­bat­da bo­lup ge­çen pa­jy­ga­ly ýer ­tit­re­me­si ze­rar­ly gur­ban bo­lan­la­ryň hem-de Wa­tan üçin şi­rin jan­la­ry­ny gur­ban eden ata-ba­ba­la­ry­my­zyň hor­ma­ty­na bel­le­nil­ýän Ha­ty­ra gü­ni hem şeý­le iş­ler­den göz­baş al­ýar.
Wa­tan ger­çek­le­ri ba­ky­dyr. 1948-nji ýy­lyň ýer tit­re­me­sin­de şe­hit bo­lan wa­tan­daş­la­ry­my­zyň sar­pa­sy be­lent­dir. Mu­ny 2014-nji ýyl­da gö­zel paý­tag­ty­my­zyň go­ja­man Kö­pet­da­gy etek­läp otu­ran be­lent ba­ýyr­ly­gyn­da gur­lan “Halk ha­ky­da­sy” ýa­dy­gär­lik­ler top­lu­my hem aý­dyň gör­kez­ýär.
Meýdany al­ty ýüz el­li müň ine­dör­dül metr, uzyn­ly­gy do­kuz ýüz on al­ty metre, ini al­ty ýüz ýig­ri­mi al­ty met­re ba­ra­bar bo­lan “Halk ha­ky­da­sy” ýa­dy­gär­lik­ler top­lu­my be­lent ba­ýyr­lyk­da he­mi­şe ho­wa­la­nyp otyr. Ýa­dy­gär­lik­ler top­lu­myn­da Aş­ga­bat ýer tit­re­me­sin­de şe­hit bo­lan­la­ryň ha­ty­ra­sy­na ba­gyş­la­nan “Ru­hy tag­zym” ýa­dy­gär­li­gi, 1941-1945-nji ýyl­la­ryň Be­ýik Wa­tan­çy­lyk ur­şun­da mu­kad­des Wa­ta­ny­my­zyň azat­ly­gy, şeý­le hem hal­ky­my­zyň er­kin­li­gi ug­run­da Gök­de­pe sö­we­şin­de we­pat bo­lan­la­ryň ha­ty­ra­sy­na gur­lan “Ba­ky şöh­rat” we “Mil­le­tiň ogul­la­ry” ýa­dy­gär­lik­le­ri ýer­leş­ýär. Top­lu­myň meý­dan­ça­syn­da bi­na edi­len ýa­dy­gär­lik­ler hal­ky­my­zyň ýe­ňiş­le­re bes­le­nen şöh­rat­ly ta­ry­hy­na, Wa­tan ger­çek­le­ri­niň deň­siz-taý­syz eder­men­li­gi­ne buý­sanç duý­gu­sy­ny dö­re­dip, ha­ky­da­la­ry­my­zy geç­miş ta­ry­hy­my­za sa­ry alyp gid­ýär. Şon­da biz geç­miş­de gaý­duw­syz pe­der­le­ri­mi­ziň ata Wa­ta­ny­myz, ene top­ra­gy­my­z üçin her bir kyn­çy­ly­ga gah­ry­man­lar­ça döz ge­len­di­gi­ne göz ýe­tir­ýä­ris.
“Halk ha­ky­da­sy” ýa­dy­gär­lik­ler top­lu­my­nyň dür­li aý­ra­tyn­ly­gy “Wa­tan mu­kad­des­li­gi” mu­ze­ýin­de jem­len­ýär. Mu­zeý bir­nä­çe bö­lüm­den yba­rat. Ola­ryň bi­ri Ser­gi za­ly­dyr. Ser­gi za­lyn­da ata-ba­ba­la­ry­my­zyň 1881-nji ýy­lyň Gök­de­pe sö­we­şin­de alyp ba­ran gaý­duw­syz gö­reş­le­ri su­rat­lan­dy­ryl­ýar. On­da türk­men mil­li egin-eşik­le­ri, şaý-sep­le­ri, ha­ly hem-de ha­ly önüm­le­ri, su­rat­keş­le­riň sö­weş gün­le­ri­ni be­ýan ed­ýän dür­li eser­le­ri, ga­la­nyň çäk­le­rin­den ta­py­lan zäh­met gu­ral­la­ry, ok at­ýan ýa­rag­lar, sö­we­şe gat­na­şan­la­ryň egin-eşik­le­ri­niň we har­by es­bap­la­ry­nyň öz­bo­luş­ly top­lu­my we ar­hiw res­mi­na­ma­la­ry, şeý­le-de ga­la­ny go­ran mil­li Gah­ry­man­la­ryň su­rat­la­ry, XIX asyr halk dur­mu­şy­ny be­ýan ed­ýän ma­ket bar.
1941-1945-nji ýyl­la­ryň Be­ýik Wa­tan­çy­lyk ur­şun­a ba­gyş­la­nan ser­gi ýa­dy­gär­lik­ler top­lu­my­ny çuň­ňur ma­ny-maz­mu­na eýe ed­ýär. On­da mu­gal­lym, es­ger, il­ha­lar yn­san Berdimuhamet Annaýewiň dur­muş-dö­re­di­ji­lik we sö­weş ýo­ly ba­ra­da gür­rüň ber­ýän mag­lu­mat­lar, su­rat­lar, ar­hiw ma­te­ri­al­la­ry ýer­leş­di­ri­lip­dir.
1948-nji ýyl­da Aş­ga­bat ýer tit­re­me­sin­de şe­hit bo­lan wa­tan­daş­la­ry­my­zyň hor­ma­ty­na dö­re­di­len bö­lüm hem aý­ra­tyn­lyk­la­ra eýe. On­da Aş­ga­bat şä­he­rin­de bo­lup ge­çen te­bi­gy he­läk­çi­lik şe­kil­len­di­ril­ýär. Ol gün­de weý­ran bo­lan bi­na­la­ryň ma­ket­le­ri dür­li çy­ra­lar bi­len ýagt­ylan­dy­ry­lyp­dyr.
Hök­mü­ro­wan wagt öz aky­my bi­len öňe sa­ry ga­dam urup gi­dip otyr. Heň­ňam aý­la­nyp, dö­wür­ler öz­ger­ýär. Ol gün­ler­den bä­ri ýyl­lar ha­tar gu­rap ge­çip git­di. Hä­zir­ki gün­le­ri­miz­de hal­ky­my­zyň dur­mu­şy büs-bü­tin öz­ger­di. Paý­tag­ty­myz Aş­ga­bat Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň taý­syz ta­gal­la­sy bi­len dün­ýä­niň iň owa­dan şä­her­le­ri­niň ha­ta­ry­na go­şul­dy. Top­lu­myň gö­zel paý­tag­ty­myz Aş­ga­ba­dyň hä­zir­ki gül­läp ös­ýän keş­bi ba­ra­da gür­rüň ber­ýän mu­ze­ýi mu­ny aý­dyň gör­kez­ýär. On­da dün­ýä tä­sin­lik­le­ri­ni özün­de jem­le­ýän, Gin­ne­siň re­kord­lar ki­ta­by­na gi­ren paý­tag­ty­my­zyň gö­zel-gö­zel bi­na­la­ry, hä­zir­ki za­man yma­rat­la­ry, tä­sin ýa­dy­gär­lik­le­ri gö­re­ni haý­ran ed­ýär. Bu tä­sin­lik­le­ri syn­lap, Wa­ta­ny­my­zyň be­lent ösüş­le­ri­ne, mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­my­zyň ta­gal­la­la­ry­na bo­lan hor­ma­tyň art­ýar.
Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň taý­syz ta­gal­la­sy bi­len bi­na edi­len “Halk ha­ky­da­sy” ýa­dy­gär­lik­ler top­lu­my go­ja­man ta­ry­hy­my­za şöh­rat­ly sa­hy­pa­la­ry ýa­zan ata-ba­ba­la­ry­my­za go­ýul­ýan be­ýik hor­ma­tyň be­lent ny­şa­ny­dyr. Top­lum Wa­ta­ny, ene top­ra­gy söý­me­giň, pe­der-peý­ker­le­ri­mi­ze hor­mat goý­ma­gyň nus­ga­sy hök­mün­de al­ny­myz­da ho­wa­la­nyp dur.
Goý, mer­da­na pe­der­le­ri­mi­ziň ru­hy şat bol­sun. Ola­ry ýat­lap edi­len do­ga-di­leg­ler ka­bul bol­sun!

Ser­dar AK­GA­ÝEW,
S. A. Ny­ýa­zow
adyn­da­ky TOHU-nyň mu­gal­ly­my.