Dün­ýä­de her ýyl ba­ha­sy tril­li­on dol­la­ra ba­ra­bar azyk önüm­le­ri­niň üç­den bir bö­le­gi, mi­we we gök önüm­le­riň ýa­ry­na go­la­ýy, et önüm­le­ri­niň dört­den bir bö­le­gi ga­lyn­dy hök­mün­de taş­la­nyp, is­rip edil­ýär. Şeý­le hem 3 mil­liard tö­we­re­gi adam ýe­ter­lik­siz ýa-da nä­dog­ry na­har­lan­ýar. Ne­ti­je­de, köp adam güýç­den gaç­ýar, sem­re­ýär, ýa-da dürli ke­sel­le­re se­ze­war bol­ýar. BMG-niň Azyk we oba ho­ja­lyk gu­ra­ma­sy (FAO) bu ýag­da­ýy iç­gin öw­re­nip, onuň çöz­güt ýol­la­ry­ny göz­le­ýär.

Dün­ýä­niň oba ho­ja­lyk önüm­le­ri adam­za­dy 22 gö­te­rim wi­ta­min bi­len üp­jün ed­ýär. Şeý­le-de bol­sa, ýit­gi we ga­lyn­dy­la­ryň ne­ti­je­sin­de, adam­za­dyň pa­ýy­na onuň 11 gö­te­ri­mi düş­ýär. Şu­nuň bi­len bir­lik­de, dün­ýä­dä­ki her bäş adam­dan bi­ri­niň ölü­mi­niň nä­dog­ry iý­mit­len­mek bi­len bag­ly­dy­gy ýat­la­nyp ge­çil­ýär. Azyk gu­ra­ma­sy ön­dü­ri­len önü­me aýaw­ly çe­me­leş­mek we Ýe­riň äh­li ýa­şaý­jy­la­ry­nyň iý­mi­ti­ni go­wu­lan­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, azyk pu­da­gy­nyň gur­lu­şy­ny düýp­li öz­gert­mä­ge ça­gyr­ýar. Bi­ler­men­ler bu mak­sat bi­len azyk pu­da­gy­nyň äh­li iş­gär­le­ri­niň bi­li­mi­ni has-da ýo­kar­lan­dyr­ma­gyň, inf­rast­ruk­tu­ra­ny kä­mil­leş­dir­me­giň, in­no­wa­si­on çe­me­leş­me­le­ri giň­den ulan­ma­gyň, azyk ha­ryt­la­ry­nyň ýit­gi­si we ga­lyn­dy­sy ha­kyn­da­ky mag­lu­mat­la­ry ýyg­na­ma­gyň we gaý­ta­dan iş­le­mek ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­me­giň ze­rur­dy­gy­ny aýd­ýar­lar. Olar mi­we­le­riň, bak­ja önüm­le­ri­niň, süý­düň, etiň we ba­ly­gyň dü­zü­min­de ýo­kum­ly mad­da­la­ryň uly muk­da­ry­nyň sak­lan­ýan­dy­gy­ny, em­ma hut şu önüm­le­riň beý­le­ki­le­re ga­ra­nyň­da, tiz za­ýa­lan­ýan­dy­gy­ny bel­le­ýär­ler. Adam­la­ryň kö­pü­si ön­dü­ril­ýän mi­we­le­riň we bak­ja önüm­le­ri­niň ýa­ry­na go­la­ýy­nyň ga­lyn­dy hök­mün­de taş­lan­ýan­dy­gy­ny bil­me­ýär­ler. Ada­ma ze­rur be­lo­gyň çeş­me­si sa­ýyl­ýan etiň hem dört­den bir bö­le­gi­niň za­ýa­la­nyp gal­ýanlygy belli boldy. Mu­nuň özi eý­ýäm 76 mil­li­on ma­lyň boş ýe­re so­ýul­ýan­dy­gy­ny aň­lad­ýar.
BMG-niň Azyk we oba ho­ja­lyk gu­ra­ma­sy­nyň (FAO) mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, dün­ýä­niň köp ýur­dun­da, esa­san, ha­syl ýyg­nal­ýan, da­şal­ýan, sak­lan­ýan we gaý­ta­dan iş­len­ýän wag­ty has köp ýit­gi çe­kil­ýär. Hä­zir­ki wagt­da ösen ýurt­la­ryň hu­su­sy ön­dü­ri­ji­le­ri ýit­gi­ni azalt­ma­ga ta­gal­la ed­ýär­ler. Iý­mit önüm­le­ri köp ha­lat­lar­da sarp edi­ji­le­r we bö­lek söw­da ed­ýän­le­r ta­ra­pyn­dan ga­lyn­dy hök­mün­de taş­la­nyl­ýar. Ne­ti­je­de, dün­ýä de­re­je­sin­de adam­la­ryň hal-ýag­da­ýy­nyň ýo­kar­lan­ma­gy­na se­bäp bol­jak ýo­kum­ly mad­da­lar ýi­ti­ril­ýär.
Şeý­le­lik­de, azyk önüm­le­ri­niň ýit­gi­si dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne ýyl­da tril­li­on dol­lar ze­per ýe­tir­ýär. Şo­ňa gö­rä, azyk önüm­le­ri­niň ga­lyn­dy­sy­nyň azal­dyl­ma­gy yk­dy­sa­dy ösü­şe gör­ne­tin ýar­dam edip, suw, ýer we ener­gi­ýa gor­la­ry­ny tyg­şyt­la­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА