ABŞ-nyň goz­gal­ma­ýan em­läkler we ma­ýa go­ýum­la­ry bo­ýun­ça iş alyp bar­ýan “Jo­nes Lang La­Sal­le Incor­po­ra­ted” (JLL) kom­pa­ni­ýa­sy “Şä­her­le­riň ösüş dep­gi­ni­niň gör­ke­zi­ji­si” (City Mo­men­tum In­dex) sa­na­wy­ny ne­şir edip, onuň çäk­le­rin­de dün­ýä­niň ýo­ka­ry dep­gin bilen ös­ýän şä­her­le­ri­niň reý­tin­gi­ni dü­züp­dir. Onda dün­ýä­niň 131 sa­ny ösen we ösüp bar­ýan işe­wür mer­kez­le­ri­ne ba­ha be­ril­ýär. Sa­naw­da Azi­ýa–Ýu­waş um­man se­bi­ti iň ösen se­bit ha­sap­la­nyp, bu ýer­ler­de reý­tin­giň bi­rin­ji 20-li­gin­dä­ki iň ýo­ka­ry dep­gin bi­len ös­ýän şä­her­le­re orun ber­lip­dir. Aşak­da dün­ýä­niň ýo­ka­ry dep­gin bilen ös­ýän 10 şä­he­ri bi­len ta­nyş­dyr­ýa­rys.

1Ban­ga­lor, (Hin­dis­tan): Azi­ýa­nyň has ýo­ka­ry dep­gin bilen ös­ýän şä­her­le­ri­niň bi­ri bo­lup, ulag gur­lu­şygyny, elekt­ro­ni­kany, ae­ro­kos­mos önüm­le­ri­ni, te­le­kom­mu­ni­ka­si­on en­jam­la­ry ön­dür­ýän yl­my we se­na­gat mer­kez­le­ri­niň bi­ri­dir. Mun­dan baş­ga-da, mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­sy­ny ön­dür­ýän kom­pa­ni­ýa­la­ryň köp­lü­gi üçin oňa “Hin­di krem­niý jül­ge­si” di­ýil­me­gi ýö­ne ýer­den däl­dir. Şeý­le hem bu ýer­de Hin­dis­ta­nyň yl­my ins­ti­tu­ty we Mil­li ae­ro­naw­ti­ka bar­lag­ha­na­sy ýer­leş­ýär.
2Haý­da­ra­bad, (Hin­dis­tan): Şä­her ýur­duň 29-njy şta­ty­nyň do­lan­dy­ryş mer­ke­zi­dir. Bu şä­her hin­di se­na­ga­ty­nyň we söw­da pu­da­gy­nyň iň mö­hüm mer­kez­le­ri­niň bi­ri­dir. Haý­da­ra­bad komp­ýu­ter se­na­ga­ty mer­ke­zi bo­lup, ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly şä­her de­re­je­si üçin Ban­ga­lor bi­len bäs­leş­ýär. Bu şä­her hem yl­my-bar­lag mer­kez­le­ri­niň köp­lü­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar.
3Ha­noý, (Wýet­nam): Wýet­na­myň paý­tag­ty, ilat sa­ny bo­ýun­ça ýur­duň ikin­ji şä­he­ri. Ýur­duň sy­ýa­sy, ylym-bi­lim we me­de­ni mer­ke­zi bo­lup, se­na­gat taý­dan ikin­ji mer­kez bo­lup dur­ýar. Ha­noý­da dün­ýä­niň iri bank­la­ry we kom­pa­ni­ýa­la­ry ýer­leş­ýär.
4 De­li, (Hin­dis­tan): De­li Hin­dis­ta­nyň möhüm işe­wür mer­kez­le­ri­niň bi­ri­dir. Şä­he­riň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň esa­sy pu­dak­la­ry bol­sa, mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­sy, te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa, ma­li­ýe, sy­ýa­hat­çy­lyk we köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri bo­lup dur­ýar. Bu şä­her yk­dy­sa­dy taý­dan ösen şä­her­le­riň bi­ri­dir.
5Pu­na, (Hin­dis­tan): Ila­ty 3,1 mil­li­ona deň bo­lan şä­her aw­tou­lag se­na­ga­tyn­da ön­dür­ýän mo­to­sikl­le­ri bi­len ta­nal­ýar. Şä­her­de “Ta­ta Mo­tors”, “Ma­hind­ra & Ma­hind­ra”, “Mercedes-Benz”, “Force Mo­tors” (Fi­ro­dia-Group), “Ki­ne­tic Mo­tors” ýa­ly kom­pa­ni­ýa­la­ryň kär­ha­na­la­ry ýer­leş­ýär. Ýur­duň beý­le­ki şä­her­le­rin­de bol­şy ýa­ly, bu ýer­de soň­ky ýyl­lar­da mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­sy pu­da­gy has-da ös­ýär.
6Naý­ro­bi, (Ke­ni­ýa): Gün­do­gar Af­ri­ka­da iň uly şä­her­le­riň bi­ri bo­lup, Ke­ni­ýa­nyň paý­tag­ty­dyr. Şä­he­riň 4 mil­li­on tö­we­re­gi ila­ty bar. Bu ýer­de Naý­ro­biň gaz­na bir­ža­sy (NSE) ýer­leş­ýär. Şä­her­de bir­nä­çe kom­pa­ni­ýa­la­ryň we gu­ra­ma­la­ryň se­bit we­kil­ha­na­la­ry, şol san­da, “Ge­ne­ral Electric”, “Young & Ru­bicam”, “Go­og­le”, “Coca-Cola”, “Za­in” we “Cisco Sys­tems” ýer­leş­ýär. Şeý­le hem şä­her­de “Goo­dyear”, “Ge­ne­ral Mo­tors”, “Toyo­ta Mo­tors”, “Coca-Cola” ýa­ly bir­nä­çe hal­ka­ra kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň za­wod­la­ry iş­le­ýär.
7Çen­nai, (Hin­dis­tan): Ýur­duň iň uly port şä­he­ri bo­lup, bu ýer­de hin­di kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň köp san­ly iri şa­ham­ça­la­ry ýer­leş­ýär. Şeý­le hem Mad­ras gaz­na bir­ža­sy he­re­ket ed­ýär. Ýurt­da ön­dü­ril­ýän aw­tou­lag­la­ryň 40 gö­te­ri­mi bu ýer­dä­ki “Hy­un­dai”, “Ford”, “Mit­su­bis­hi”, TVS, “As­hok Ley­land”, “Royal En­field”, “TI Cycles” we MRF ýa­ly kom­pa­ni­ýa­la­ryň za­wod­la­ryn­da ön­dü­ril­ýär.
8Ho­şi­min, (Wýet­nam): Wýet­na­myň gü­nor­ta­syn­da­ky 8 mil­li­on ilat­ly şä­her ýur­duň iri şä­her­le­ri­niň bi­ridir. Ho­şi­min Wýet­nam­da has mö­hüm yk­dy­sa­dy we trans­port mer­ke­zi bo­lup, ýur­da gö­nük­di­ril­ýän da­şa­ry ýurt ma­ýa­sy­nyň esa­sy bö­le­gi­ni özü­ne çek­ýär. Soň­ky ýyl­lar­da şä­her­de elekt­ron se­na­ga­ty, te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa, mag­lu­mat we komp­ýu­ter teh­no­lo­gi­ýa­sy, yl­my bar­lag­lar pudagy işjeň ös­ýär.
9Si­an, (Hy­taý): Şen­si we­la­ýa­tyn­da­ky bu ga­dy­my şä­her eý­ýäm 3100 ýyl­dan gow­rak wagt bä­ri bel­li bo­lup, bir­nä­çe ha­na­dan­ly­gyň hö­küm sü­ren döw­rün­de ýur­duň paý­tag­ty bo­lup­dyr. Hä­zir­ki wagt­da ol baý me­de­ni­ýe­te we ta­ry­hy mi­ra­sa eýe bo­lan hä­zir­ki za­man iri şä­her­le­riň bi­ri­dir.
10Guanç­žou, (Hy­taý): Gu­an­dun we­la­ýa­ty­nyň do­lan­dy­ryş mer­ke­zi bo­lup, Hy­ta­ýyň gü­nor­ta­sy­nyň sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, yl­my-teh­ni­ki, ylym-bi­lim, me­de­ni we trans­port mer­kez­le­ri­niň bi­ri­dir. Guanç­žou­da ha­ryt­la­ryň dür­li gör­nüş­le­ri­niň ýüz­ler­çe lo­maý ba­zar­la­ry we ýüz­ler­çe se­na­gat kär­ha­na­la­ry, fab­rik­le­ri we za­wod­la­ry ýer­leş­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА