Bu gün Dur­nuk­ly ulag ul­ga­my bo­ýun­ça mas­la­hat­lar­dyr du­şu­şyk­la­ryň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne öw­rü­len Türk­me­nis­ta­nyň ulag-ara­gat­na­şyk ul­ga­my, de­mir we aw­to­mo­bil, de­ňiz şeý­le-de der­ýa ýol­la­ry we beý­le­ki ugur­lar bo­ýun­ça öňe sür­ýän baş­lan­gyç­la­ry hal­ka­ra de­re­je­sin­de giň gol­daw tap­ýar. Öňe sü­rül­ýän mak­sat­na­ma­la­ryň hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry ta­ra­pyn­dan yk­rar edil­ýän­di­gi­ni bu gu­ra­ma­lar ta­ra­pyn­dan ka­bul edil­ýän res­mi­na­ma­la­ryň my­sa­lyn­da hem aý­dyň gör­ýä­ris.
Hal­ka­ra ulag ge­çel­ge­le­ri dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň ös­me­gin­de mö­hüm ugur­la­ryň bi­ri­dir. Şo­nuň üçi­n hem, döw­le­ti­miz­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­sy bi­len kuw­wat­ly ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­niň dü­zü­mi­ni dö­ret­mä­ge aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Öza­ra bäh­bit­li yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek mak­sa­dy bi­len, giň ge­rim­li tas­la­ma­lar ama­la aşy­ryl­ýar. Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ry için­de ýur­du­myz­da gur­lan Türk­me­na­bat – Ker­ki, Da­şo­guz – Kö­ne­ür­genç, Aş­ga­bat – Da­şo­guz ýa­ly de­mir ýol­la­ry bi­len bir ha­tar­da, Ga­za­gys­tan – Türk­me­nis­tan – Eý­ran ug­ry bo­ýun­ça, şo­nuň ýa­ly-da, Türk­me­nis­tan – Ow­ga­nys­tan – Tä­ji­gis­tan de­mir ýo­lu­nyň Ker­ki – Ymam­na­zar – Aki­na bö­le­gi­niň, Ser­he­ta­bat – Tur­gun­dy de­mir ýol­la­ry­nyň gur­lup, ula­nyl­ma­ga ber­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek.
Bu gün Türk­me­nis­tan Wa­ta­ny­myz po­lat ýol­la­ryň mö­hüm çat­ry­gyn­da ýer­leş­ýän­di­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Mu­nuň özi eziz Di­ýa­ry­my­zyň Ýew­ra­zi­ýa se­bi­tin­de iri ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­niň mer­ke­zi­ne öw­rül­me­gi­ne ge­tir­ýär. Gahryman Arka­da­gymyzyň “Açyk ga­py­lar” sy­ýa­sa­ty Türk­me­nis­ta­nyň se­bi­tiň hem-de yk­ly­myň esa­sy ulag-lo­gis­ti­ka mer­ke­zi hök­mün­de yk­rar edil­me­gi­ne alyp bar­dy. Dün­ýä de­re­je­sin­de hal­ka­ra ulag-üs­ta­şyr ul­ga­my­ny dö­ret­mä­ge my­na­syp go­şant goş­ýan ýur­du­myz saz­la­şyk­ly, dur­nuk­ly ösü­şiň esa­syn­da hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry­nyň tä­ze ul­ga­my­ny ke­ma­la ge­tir­mä­ge sal­dam­ly go­şant goş­ýar. Do­gan­lyk halk­la­ryň bäh­bit­le­ri­ne gö­nük­di­ri­len se­bit­dä­ki ulag ul­ga­my­nyň ös­dü­ril­me­gi, se­bit­de, şo­nuň ýa­ly-da, Ýew­ra­zi­ýa gi­ňiş­li­gin­de ne­ti­je­li söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­ne ba­dal­ga bol­dy.
Şey­le hem döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Ha­zar deň­zin­de hyz­mat­daş­ly­gyň ýo­la go­ýul­ma­gy­nyň ýurt­la­ryň söw­da-yk­dy­sa­dy we ulag ul­gam­la­ry ba­bat­da­ky ýa­kyn­lyk de­re­je­si­ne bag­ly­dy­gy­ny bel­le­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz 2019-njy ýyl­da ge­çi­ril­jek bi­rin­ji Ha­zar yk­dy­sa­dy fo­ru­my­nyň bi­ziň ýur­du­my­zyň bu ugur­da­ky ta­gal­la­la­ry ut­gaş­dyr­ma­ga taý­ýar­dy­gy­nyň tas­syk­lan­ma­sy­na öw­rül­jek­di­gi­ne ynam bil­dir­di we bu fo­ru­my Türk­me­nis­tan­da ge­çir­me­gi tek­lip et­di. Bu fo­rum Hö­kü­met ag­za­la­ry­nyň, işe­wür we yl­my dü­züm­le­riň, hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň we­kil­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da köp­ta­rap­la­ýyn yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk üçin he­mi­şe­lik he­re­ket ed­ýän bin­ýa­da öw­rül­me­li­dir, ol Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­ri­niň her bi­rin­de ge­zek­me-ge­zek yzy­gi­der­li ge­çi­ril­me­li­dir.
Bu mö­hüm du­şu­şyk­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baştutan­ly­gyn­da ama­la aşy­ryl­ýan hal­ka­ra ulag ge­çel­ge­le­ri­niň dö­re­di­liş ugur­la­ry, ozal­ky bel­le­ni­len çä­re­le­riň ber­jaý edi­li­şi, ýo­lag­çy gat­naw­la­ry­nyň gu­ra­ly­şy we ýük­le­riň da­şa­ly­şy, hyz­mat­la­ryň gör­nüş­le­ri­niň art­dy­ry­ly­şy ba­ra­da­ky me­se­le­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şy­lar. Şeý­le hem paý­tag­ty­myz­da ge­çi­ri­len “Hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­ny we dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mek­de ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­niň tut­ýan or­ny” at­ly il­kin­ji hal­ka­ra mas­la­hat­dan we Aş­ga­bat Jar­na­ma­syn­dan soň­ky edi­len iş­le­re sel­jer­me ber­ler. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň hal­ka­ra ulag ge­çel­ge­le­ri­ni, mul­ti­mo­dal ýol­la­ry dö­ret­mek ba­ra­da­ky baş­lan­gyç­la­ry esa­syn­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy ta­ra­pyn­dan “Dur­nuk­ly ösüş üçin hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­ny üp­jün et­mek­de ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­niň or­ny”, “Dur­nuk­ly kö­pu­gur­ly ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­niň dö­re­dil­me­gi­ne ýar­dam ber­mek mak­sa­dy bi­len ulag­la­ryň äh­li gör­nüş­le­ri­niň ara­syn­da hem­me­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gyň üp­jün edil­me­gi ug­run­da”, şeý­le hem “Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­ny ama­la aşyr­mak bi­len bag­ly­lyk­da ulag­la­ryň äh­li gör­nüş­le­ri­niň ara­bag­la­ny­şy­gy­ny ber­kit­mek” at­ly Re­zol­ýu­si­ýa­lar ka­bul edil­di we işe gi­ri­zil­di.
Hä­zir­ki wagt­da mil­li Li­de­ri­mi­ziň hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry bo­ýun­ça ýurt­la­ryň we hal­ka­ra dü­züm­le­ri­niň bi­le­lik­de ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri bo­ýun­ça ka­bul eden iri tas­la­ma­la­ry üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Şo­lar­dan üs­tün­lik­li he­re­ket ed­ýän­le­rin­den “De­mir­ga­zyk – Gü­nor­ta”, “Gün­do­gar – Gün­ba­tar” de­mir ýol­la­ry­ny gör­kez­mek bo­lar. Amal edil­ýän şeý­le tu­tum­ly iş­ler­de döw­rüň tä­ze şert­le­ri we ta­lap­la­ry göz öňün­de tu­tu­lan­dyr, ýurt­la­ryň we se­bit­le­riň dur­nuk­ly ösü­şi­ne gö­nük­di­ri­len çä­re­ler bel­le­ni­len­dir.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz hal­ka­ra ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­ni dö­ret­mek ba­ra­da şeý­le pi­ki­ri öňe sür­ýär: “Ýur­du­my­zyň lo­gis­ti­ka stra­te­gi­ýa­sy ta­ry­hy taý­dan eme­le ge­len ýö­rel­ge­ler­den ugur al­ýar. Bir wagt­lar kon­ti­nen­ti­mi­ziň halk­la­ry­ny we ýurt­la­ry­ny bir­leş­di­ren esa­sy söw­da ýol­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň çäk­le­rin­den ge­çip­dir. Gür­rüň me­de­ni ösüş­de, Gün­do­gar bi­len Gün­ba­ta­ryň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gy gi­ňelt­mek­de örän uly äh­mi­ýe­ti bo­lan Be­ýik Ýü­pek ýo­ly ba­ra­da bar­ýar”.
Dün­ýä­niň döw­let­le­ri bi­len “La­zu­rit” ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­si­niň ge­ri­mi­ni gi­ňelt­mek ba­ra­da deň­hu­kuk­ly hyz­mat­daş­lyk ös­dü­ril­ýär. Ata Wa­ta­ny­my­zyň çäk­le­rin­den söw­da ýol­la­ry­nyň geç­me­gi, ýur­du­myz­da ge­çi­ril­ýän hal­ka­ra de­re­je­li sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, me­de­ni çä­re­le­riň sa­ny­nyň art­ma­gy, sy­ýa­hat­çy­lyk pu­da­gy­ny dün­ýä de­re­je­si­ne çy­kar­mak bo­ýun­ça giň möç­ber­dä­ki iş­le­riň al­nyp ba­ryl­ma­gy, ma­ýa go­ýum sy­ýa­sa­ty­nyň üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ma­gy – bu­la­ryň äh­li­si da­şa­ry yk­dy­sa­dy iş­jeň­li­giň ýo­kar­lan­ma­gy­na ge­tir­ýär.
Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan Ýew­ra­zi­ýa yk­ly­my­nyň esa­sy ha­ryt ulag ugur­la­ry­nyň çat­ry­gyn­da ýer­leş­mek bi­len, mö­hüm ula­güs­ta­şyr hem-de kom­mu­ni­ka­si­ýa mer­ke­zi bo­lup dur­ýar. Şu nuk­daý­na­zar­dan da­şa­ry ýurt­lar hem-de se­bit­ler bi­len deň­hu­kuk­ly yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­ne, ýük­le­riň­dir ýo­lag­çy­la­ryň gat­naw­la­ry­nyň üs­ta­şyr ge­çi­ril­me­gi­niň ös­dü­ril­me­gi­ne sal­dam­ly go­şant goş­ýar. Hal­ka­ra bi­ler­men­le­ri ulag dü­züm­le­ri­ni döw­re­bap­laş­dyr­ma­ga hem-de ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len giň möç­ber­li tas­la­ma­la­ryň Türk­me­nis­ta­ny se­bit­de öň­dä­ki orun­la­ra çy­kar­ýan­dy­gy­ny nyg­ta­ýar­lar.
Döw­le­ti­miz özü­niň ulag kom­mu­ni­ka­si­ýa­la­ry­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça ýük­le­riň da­şa­ly­şy­ny art­dyr­mak üçin stra­te­gik taý­dan amat­ly ýer­de ýer­leş­ýär. Ýur­du­my­zyň TRA­SE­KA-nyň tas­la­ma­la­ry­na gat­naş­ma­gy se­bi­tiň mö­hüm ulag mer­ke­zi hök­mün­dä­ki or­nu­ny ber­kid­ýär. Ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­niň hä­zir­ki za­man teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bi­len üp­jün edil­me­gi ýo­lag­çy gat­naw­la­ry­na, ýük­le­riň da­şa­ly­şy­na ýo­ka­ry tiz­lik ber­ýär, ýo­la sarp edil­ýän wagt tyg­şyt­la­nyl­ýar, hyz­mat­la­ryň hi­li go­wu­lan­dy­ryl­ýar. Türk­me­nis­tan giň hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­ny ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len, äh­li ýurt­la­ryň, halk­la­ryň ja­na-jan bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän oňyn baş­lan­gyç­la­ry öňe sür­ýär. Şo­nuň ýa­ly­-da ola­ry iş ýü­zün­de ama­la aşyr­mak ba­bat­da ze­rur çä­re­le­ri gör­ýär.
Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň dün­ýä­niň ýol­la­ry­ny bir­leş­dir­mek ba­ra­da­ky ama­la aşyr­ýan be­ýik iş­le­ri di­ňe bir­ türk­men hal­ky­nyň däl, eý­sem bü­tin dün­ýä ýurt­la­ryn­da ýa­şa­ýan yn­san­la­ryň bäh­bi­di­ne gö­nük­di­ril­ýär.

Meý­lis NUR­SÄ­HE­DOW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky TO­HU-nyň
mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА