Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da Ga­raş­syz we he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry döw­let­ler bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len da­şa­ry sy­ýa­sat ug­ry has-da iş­jeň­leş­di­ril­ýär. Da­şa­ry ýurt­lar bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­lar­da yk­dy­sa­dy ug­ra has uly üns be­ril­ýär. Şo­nuň üçin mil­li Li­de­ri­mi­ziň da­şa­ry ýurt sa­par­la­ryn­da şol ýur­duň öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry bi­len du­şuş­ma­gy hem-de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň sa­pa­ry­na ga­bat­la­nyp, işe­wür­ler mas­la­hat­la­ry­nyň gu­ral­ma­gy, yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­nde mö­hüm gu­ral bo­lup dur­ýar. Mu­ny hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýa­ňy-ýa­kyn­lar­da Ýa­po­ni­ýa döw­le­ti­ne hem-de Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­na ama­la aşy­ran sa­par­la­ryn­da hem gör­mek bol­ýar.

Mä­lim bol­şy ýa­ly, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz 6-7-nji no­ýabr­da Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­syn­da res­mi sa­par­da bol­dy. Bu sa­pa­ryň çäk­le­rin­de gol çe­ki­len res­mi­na­ma­lar top­lu­my türk­men-ital­ýan yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy­ny iş­jeň­leş­dir­mek bi­len çäk­len­män, eý­sem, iki ýur­duň ara­syn­da­ky işe­wür­lik hyz­mat­daş­ly­gy­na tä­ze ba­dal­ga ber­di. Mi­lan şä­he­rin­de ge­çi­ri­len türk­men-ital­ýan işe­wür­lik mas­la­ha­ty ne­ti­je­li­li­gi bi­len ta­pa­wut­lan­dy. Işe­wür­ler mas­la­ha­ty­na ýur­du­my­zyň dür­li mi­nistr­lik­le­ri­niň we pu­dak­la­ýyn eda­ra­la­ry­nyň we­kil­le­ri bi­len bir ha­tar­da Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ag­za­la­ry hem gat­naş­dy­lar. Ita­li­ýa­nyň işe­wür­lik bi­le­le­şi­gi Türk­me­nis­ta­nyň yk­dy­sa­dy müm­kin­çi­li­gi, dür­li ugur­lar­da­ky, önüm­çi­lik pu­dak­la­ryn­da­ky iri möç­ber­li tas­la­ma­la­ryň dur­mu­şa ge­çi­ri­li­şi­niň ne­ti­je­le­ri bi­len ta­nyş­dy­ryl­dy. Hä­zir­ki gün­de ýur­du­myz­da ital­ýan ma­ýa­sy­nyň şä­rik­li­gin­dä­ki umu­my ba­ha­sy, tak­my­nan ABŞ-nyň 13 mil­li­on dol­la­ry bo­lan 22 sa­ny ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­nyň we 16 sa­ny kär­ha­na­nyň ha­sa­ba al­nan­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek. Mas­la­hat­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň döw­le­te da­hyl­syz ul­ga­my­nyň ösüş gör­ke­zi­ji­le­ri aý­dy­lyp ge­çil­di. Türk­me­nis­ta­nyň we Ita­li­ýa­nyň te­le­ke­çi­le­ri­niň ara­syn­da­ky söw­da gat­na­şyk­la­ry iş­jeň ös­dü­ril­ýär. 2019-njy ýy­lyň 9 aýyn­da iki ýur­duň işe­wür­li­gi­niň we­kil­le­ri­niň ara­syn­da­ky ha­ryt do­la­ny­şy­gy ABŞ-nyň 9 mil­li­on dol­la­ry­na go­laý bol­dy. Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ag­za­la­ry Ita­li­ýa­nyň “Des­net Bal­lest­ra”, SACMI, “Fon­di­tal”, “Eu­ro­sicma”, “Navat­ta”, “Storci” ýa­ly bel­li kom­pa­ni­ýa­la­ry bi­len hyz­mat­daş­lyk ed­ýär­ler. Ital­ýan işe­wür­le­ri bi­len bo­lan du­şu­şy­gyň bar­şyn­da hi­mi­ýa pu­da­gyn­da, ener­ge­ti­ka, daş­ky gur­şaw, gur­lu­şyk, ne­bit we gaz, ulag, elekt­ro­ni­ka we te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar, ulag ul­gam­la­ry, lo­gis­ti­ka, ma­şyn gur­lu­şyk, azyk se­na­ga­ty, ag­ro­se­na­gat top­lu­my ýa­ly ul­gam­la­r­da in­no­wa­si­on önüm­çi­lik­le­ri­ni dö­ret­me­giň bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ry­ny iş­läp düz­mek bo­ýun­ça tek­lip­ler be­ril­di. Ýur­du­my­zyň se­na­gat we kom­mu­ni­ka­si­ýa top­lum­la­ry­na hä­zir­ki za­man ital­ýan teh­no­lo­gi­ýa­sy­nyň or­naş­dy­ryl­ma­gy, ön­dü­ril­ýän önüm­le­riň hi­li­ni ýo­kar­lan­dyr­ýar we şo­la­ryň di­ňe bir içer­ki däl, eý­sem, da­şar­ky ba­zar­da-da uly is­leg bil­di­ril­ýän we bäs­deş­li­ge ukyp­ly ha­ryt­la­ra öw­rül­me­gi­ni şert­len­dir­ýär. Bir­nä­çe dok­ma kär­ha­na­la­ryn­da Ita­li­ýa­nyň bel­li “Ma­zoll”, “Savio” kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň en­jam­la­ry­nyň or­naş­dy­ryl­ma­gy mu­nuň aý­dyň my­sa­ly­dyr. Gel­jek­de ýur­du­myz­da öz­leş­di­ril­jek dag-me­tal­lur­gi­ýa des­ga­la­ryn­da, de­mir önüm­le­ri­ni ön­dür­ýän top­lum­lar­da ital­ýan kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny peý­da­lan­mak göz öňün­de tu­tul­ýar. Dok­ma pu­da­gyn­da ita­li­ýa­ly hyz­mat­daş­lar bi­len dür­li tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär. “Cor­ma­tex” ital­ýan kom­pa­ni­ýa­sy­nyň hü­när­men­le­ri dü­ýe we ge­çi ýü­ňü­ni gaý­ta­dan iş­le­mek bo­ýun­ça kär­ha­na­da aw­to­mat­laş­dy­ry­lan teh­no­lo­gi­ýa ul­gam­la­ry­ny gur­nar.

Ne­bi­t­gaz ul­ga­myn­da türk­men-ital­ýan hyz­mat­daş­ly­gy has-da ös­dü­ri­ler. Ýur­du­myz­da 2008-nji ýyl­dan bä­ri iş­läp gel­ýän Ita­li­ýa­nyň “ENI” ener­ge­ti­ka kom­pa­ni­ýa­sy­nyň şa­ham­ça­sy – “Eni Turk­me­nis­tan Li­mi­ted” kom­pa­ni­ýa­sy iş­le­ri­niň ge­ri­mi­ni gi­ňelt­me­gi me­ýil­leş­dir­ýär. Işe­wür­ler mas­la­ha­tyn­da Türk­me­nis­tan-Ow­ga­nys­tan-Pa­kis­tan-Hin­dis­tan gaz ge­çi­ri­ji­si­niň ta­nyş­dy­ryş çä­re­si bol­dy. Şo­nuň bar­şyn­da ital­ýan işe­wür­le­ri TOPH gaz ge­çi­ri­ji­si­niň teh­ni­ki sa­tyn alyş, dur­muş we ma­li­ýe öl­çeg­le­ri bi­len bir­lik­de, hä­zir­ki ýag­da­ýy bi­len ta­nyş­dy­ryl­dy. Onuň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ne Ita­li­ýa­nyň en­jam­la­ry iber­ýän we gur­lu­şyk kom­pa­ni­ýa­la­ry hem ça­gy­ryl­dy.

Mah­la­sy, Mi­lan şä­he­rin­dä­ki işe­wür­ler mas­la­ha­ty ital­ýan işe­wür­le­ri­niň ýur­du­my­za bo­lan gy­zyk­lan­ma­sy­nyň ýo­ka­ry­dy­gy­ny gör­kez­di. Mu­nuň özi hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ta­ra­pyn­dan ýur­du­my­zy se­na­gat taý­dan ös­dür­mek ba­bat­da­ky oý­la­ny­şyk­ly hem-de öň­den­gö­rü­ji­lik­li yk­dy­sa­dy stra­te­gi­ýa­sy bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly­dyr.

Be­genç BÄ­ŞI­MOW,

Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.