Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň mil­li me­de­ni, ede­bi we ta­ry­hy, luk­man­çy­lyk mi­ra­sy­my­zy yl­my esas­da öw­re­nip, aja­ýyp eser­le­ri­ni türk­men we dün­ýä halk­la­ry­na sow­gat et­me­gi dün­ýä yl­my­nyň, şeý­le hem ýur­du­my­zyň sag­lyk, sport ul­gam­la­ry­nyň ösü­şi­ne uly iter­gi ber­ýär. Bu gün­ki gün dün­ýä luk­man­çy­ly­gyn­da, me­de­ni­ýe­tin­de mil­li Li­de­ri­mi­ziň yla­hy ze­hi­ni bi­len sag­lyk, sport ul­ga­my­na, at­çy­lyk sun­ga­ty­na, ha­ly sun­ga­ty­na, mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­ze, nus­ga­wy ede­bi­ýa­ty­my­za we beý­le­ki bir­nä­çe ugur­la­ra ba­gyş­lap, dö­re­den eser­le­ri ylym­lar dün­ýä­sin­de aý­dyň gol­lan­ma bo­lup hyz­mat ed­ýär.
Bag­ty­ýar­ly­ga bes­len­ýän hä­zir­ki döw­rü­miz­de adam­la­ryň sag­ly­gy­nyň ber­ki­dil­me­gi, ýur­du­my­zyň sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my­nyň ös­dü­ril­me­gi hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň esa­sy ug­ry bo­lup dur­ýar. Bu ug­ry yl­my esas­da ös­dür­mek we do­lan­dyr­mak we­zi­pe­sin­de mil­li Li­de­ri­miz bir­nä­çe gym­mat­ly ki­tap­la­ry hal­ky­my­za peş­geş ber­di. Şeý­le ki­tap­la­ryň ha­ta­ryn­da döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bir­nä­çe ýyl bä­ri üs­tün­de yzy­gi­der­li iş­läp gel­ýän “Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri” at­ly köp jilt­li yl­my işi­ni gu­wanç bi­len gör­kez­mek bo­lar. Ýa­ňy-ýa­kyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bu yl­my işi­niň VIII jil­di­ni oky­jy­la­ra sow­gat et­me­gi ýur­du­my­zyň we dün­ýä­niň yl­my jem­gy­ýet­çi­li­gin­de mö­hüm wa­ka bol­dy.
Gy­ra­ýa­ny aja­ýyp der­man­lyk ösüm­lik­ler bi­len be­ze­len tä­ze ki­tap ma­ny-maz­mun jä­he­tin­den dür­li aý­ra­tyn­lyk­la­ra eýe.
Hak na­za­ry dü­şen sa­ha­wat­ly türk­men top­ra­gy dür­li ösüm­lik­le­re baý ül­ke hök­mün­de bü­tin dün­ýä­de bel­le­dir. Tyl­la­ýy Gü­nüň nu­ry, be­re­ket­li top­ra­gyň yz­ga­ry bi­len eme­le gel­ýän şol ösüm­lik­le­riň esa­sy aý­ra­tyn­ly­gy ola­ryň ag­la­ba bö­le­gi­niň yn­san sag­ly­gy üçin ýa­ram­ly­ly­gy­dyr. Ol ösüm­lik­le­ri yl­my esas­da bi­rin-bi­rin öw­ren­mek bol­sa, yl­my ag­ta­ryş­la­ry, ir­gin­siz göz­leg­le­ri we ne­ti­je­le­ri ta­lap ed­ýär. Mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­myz bu ir­gin­siz işiň höt­de­sin­den ge­lip, der­man­lyk ösüm­lik­le­ri he­mi­şe öw­ren­mek ar­ka­ly ola­ryň hä­si­ýet­li aý­ra­tyn­lyk­la­ry­ny mä­lim ed­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­z yl­my işi­niň tä­ze jil­din­de der­man­lyk ösüm­lik­le­riň 108-si­ni elip­biý ter­ti­bin­de ýer­leş­di­rip, ola­ryň bio­lo­gi­k we hi­mi­ki aý­ra­tyn­lyk­la­ry­nyň be­ýa­ny­ny, ola­ry yl­my we halk luk­man­çy­ly­gyn­da peý­da­lan­ma­gyň esas­la­ry ba­ra­da gym­mat­ly mag­lu­mat­la­ry ber­ýär. “Sag­lyk” Döw­let mak­sat­na­ma­sy­ny dur­mu­şa ge­çir­me­giň bar­şyn­da göz ýe­tir­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän dür­li su­rat­lar onuň äh­mi­ýe­ti­ni has-da art­dyr­ýar.
Luk­man­çy­lyk ylym­la­ry­nyň dok­to­ry, pro­fes­sor Gurbanguly Berdimuhamedowyň tä­ze yl­my işin­de ösüm­lik­le­riň at­la­ry­nyň türk­men, la­tyn we rus dil­le­rin­de bol­ma­gy onuň oky­jy­lar köp­çü­li­gi­niň ara­syn­da giň­den meş­hur bol­ma­gy­na esas dö­red­ýär. Çün­ki, hä­zir­ki za­man dün­ýä­sin­de luk­man­çy­lyk adal­ga­la­ry la­tyn di­lin­de ýa­zy­lyp, do­la­ny­şy­ga gi­ri­zil­ýär. Ki­tap­da dür­li ke­sel­le­ri be­jer­mek üçin ot­lar­dan, ýap­rak­lar­dan, mi­we­ler­den we der­man­lyk ösüm­lik­le­riň kök­le­rin­den der­man taý­ýar­la­ma­gyň hem-de ony ta­la­ba­la­ýyk ulan­ma­gyň ugur­la­ry sal­gy be­ril­ýär. Yl­my iş­de ola­ryň her bi­ri­niň özü­ne mah­sus bo­lan hä­si­ýe­ti, ýa­şa­ýyş aý­ra­tyn­ly­gy, te­bi­ga­ty­na gö­rä ýaý­ra­wy, te­bi­gy go­ry, der­man­lyk çig ma­ly, hi­mi­ki dü­zü­mi, peý­da­la­ny­ly­şy ba­ra­da anyk we do­ly mag­lu­mat­lar be­ýan edil­ýär. Mu­nuň özi her bir ösüm­lik ba­ra­da anyk ne­ti­jä­ni al­ma­ga esas dö­red­ýär.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, türk­men top­ra­gyn­da­ky ösüm­lik­ler pa­syl­la­ra, ho­wa şert­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da ös­ýär. Me­se­lem, bir ösüm­lik özü­ne Gün şöh­le­si­ni köp wagt­lap siň­dir­me­gi ha­la­ýan bol­sa, ýe­ne bir ösüm­lik sal­kyn ho­wa­da boý al­ma­ga ukyp­ly bol­ýar. Kä­bir ösüm­lik gyz­gyn, kä­bi­ri­si bol­sa, so­wuk ho­wa­da ýaý­rap, mi­we­le­mä­ge uý­gun bol­ýar. Şo­nuň üçin ki­tap­da der­man­lyk çig mal­la­ry ýyg­na­ma­gyň se­ne­na­ma­sy ber­lip, on­da ösüm­lik­le­riň ady, ola­ryň kö­kü­ni, ýap­ra­gy­ny, gü­lü­ni, mi­we­si­ni we ga­by­gy­ny haý­sy aý­da ýyg­na­ma­ly­dy­gy gör­ke­zil­ýär. Mu­nuň özi der­man­lyk ot­lar bi­len iş sa­lyş­ýan­la­ra aý­dyň esas­lan­ma bo­lup hyz­mat ed­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz tä­ze ki­ta­byn­da: “Bu ki­ta­byň esa­syn­da me­niň mäh­ri­ban top­ra­gy­my­za we eziz hal­ky­ma bi­möç­ber söý­gim, te­bi­gat bi­len saz­la­şyk­ly ýa­şa­ma­gy ba­şar­ýan pe­der­le­ri­mi­ziň aja­ýyp tej­ri­be­si­ne çuň­ňur hor­ma­tym bar. Bi­ziň Wa­ta­ny­my­zyň örän baý ösüm­lik dün­ýä­si, onuň halk luk­man­çy­ly­gyn­da­ky ga­dy­my däp­le­ri bi­len ta­nyş­mak­ly­gy üçin bu ki­ta­by­my giň oky­jy­lar köp­çü­li­gi­ne ni­ýet­le­ýä­rin” di­ýip, hal­ky­my­za we mu­kad­des top­ra­gy­my­za bo­lan çuň­ňur söý­gü­si­ni be­ýan ed­ýär.
Giň oky­jy­lar köp­çü­li­gi­ne ni­ýet­le­nen ki­tap di­ňe bir luk­man­çy­lyk bi­len meş­gul­lan­ýan­la­ra däl, eý­sem, her bir ugur ba­bat­da iş alyp bar­ýan­la­ra – daý­han­la­ra, alym­la­ra, ta­lyp­la­ra, mah­la­sy, äh­li ugur­da­ky­la­ra aý­dyň gol­lan­ma­dyr. Onuň gym­mat­ly sa­hy­pa­la­ryn­da luk­man­çy­lyk iş­le­ri­niň ös­me­gi­ne ägirt uly go­şant go­şan türk­men hal­ky­nyň kö­pa­syr­lyk tej­ri­be­si­ni we däp-des­su­ry­ny öw­ren­mä­ge ýar­dam ed­ýär.
Meş­hur luk­man, tej­ri­be­li alym Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň sag­lyk ul­ga­my­ny dün­ýä de­re­je­si­ne çy­kar­mak ba­bat­da­ky taý­syz ta­gal­la­la­ry ne­ti­je­sin­de, soň­ky ýyl­lar­da bi­ti­ri­len iş­ler bu gün dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gin­de yk­rar edi­ldi. Mu­ňa 21-nji iýul­da ýur­du­my­za Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy­nyň gy­za­myk we gy­zyl­ja ke­sel­le­ri­niň ýok edi­len­di­gi ba­ra­da­ky hal­ka­ra gü­wä­na­ma­la­ryň hem-de şol gün paý­tag­ty­myz­da açy­lan tä­ze sag­ly­gy go­ra­ýyş des­ga­la­ry­na ber­len bi­na­gär­lik ba­bat­da goz­gal­ma­ýan mülk baý­rak­la­ry­nyň be­ril­me­gi-de do­ly gü­wä geç­ýär. Ha­ky­kat­dan-da, gö­zel di­ýa­ry­myz­da 2012-nji ýy­lyň ýan­wa­ryn­dan bä­ri ge­çen dö­wür­de ýe­ke­je ge­zek hem gy­zyl­ja we gy­za­myk ke­sel­le­ri­niň ýü­ze çyk­ma­gy­nyň ha­sa­ba alyn­man­dy­gy sag­lyk ul­ga­my­nyň kä­mil de­re­je­le­re ýe­ten­di­gi­ni aý­dyň ala­mat­lan­dyr­ýar.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň “Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri” at­ly ki­ta­by­nyň VIII jil­din­de-de mil­li Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 25 ýyl­ly­gy için­de ýur­du­my­zyň sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­myn­da ýe­ti­len sep­git­ler, ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler çuň­ňur be­ýan edil­ýär. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň tä­ze ese­ri gel­jek­de de­giş­li ugur­da yl­my-bar­lag iş­le­ri­ni alyp bar­ma­ga tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar.
Goý, Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň sag­lyk ul­ga­my­ny şeý­le be­lent de­re­je­le­re çy­ka­ran, tä­ze ese­ri bi­len oky­jy­lar köp­çü­li­gi­ni begendiren mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­my­zyň dö­wet ga­la­my he­mi­şe ýi­ti bol­sun!

Hem­ra KA­KA­JA­NOW,
S.A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky
TOHU-nyň ka­fed­ra mü­di­ri.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА