Ýaz pas­ly­nyň gel­me­gi bi­len dag etek­le­rin­de, ýaý­la­lar­da al-el­wan gü­lä­lek­ler,
me­lew­şe jüm­jü­me­ler, sa­ry gül­li süýt­leň­ňiç­ler peý­da bo­lup, gö­zel gör­ke bü­ren­ýär.
Gü­lä­lek­li meý­da­na çy­ka­nyň­da göw­nüň gö­te­ri­lip, şat­lyk duý­gu­sy­ny baş­dan ge­çi­re­ni­ňi
duý­man gal­ýar­syň. Eý­sem, gü­lä­lek­ler nä­hi­li ösüm­lik­kä?!

Gü­lä­lek (Pa­paver pavoni­num) dün­ýä­niň dür­li ýurt­la­ry­na ýaý­ran bir­ýyl­lyk ösüm­lik bo­lup, ýur­du­myz­da onuň 5 gör­nü­şi bar. Ýaz pas­ly­nyň gel­me­gi bi­len dag­dyr-ba­ýyr­la­ry­my­zy be­ze­ýän bu gül­le­riň bo­ýy 25-60 sm ara­ly­gyn­da bol­ýar. Bal­da­gy dik, şa­ha­la­nan, çi­te­nek­li-tüý­lü­je. Ýap­rak­la­ry ma­wum­tyl ýa­şyl bo­lan bu ösüm­li­giň gül­le­ri­niň reň­ki bol­sa ýi­ti gy­zyl bol­ýar. To­hu­my örän ow­nuk, çal reňk­li. Şeý­le-de, ola­ryň gül­le­ri sa­rym­tyl, na­rynç ýa­ly reňk­ler­de hem bo­lup bil­ýär. Ösüm­lik ýag­ty­ly­gy we ýy­ly­ly­gy ha­la­ýar. Çä­ge­söw ýa-da to­ýun­sow-çä­ge­li top­rak­lar­da ös­ýär. To­hu­my ar­ka­ly kö­pel­ýän ösüm­lik ap­rel-maý aý­la­ryn­da gül­le­ýär. Ir bi­len ary­lar we beý­le­ki mö­je­jik­ler gü­lä­le­giň gül­le­ri­ne gon­ýar­lar. Gü­lä­le­giň ýap­rak­la­ryn­da kä­bir kis­lo­ta­lar hem bar. Gü­lä­le­giň to­hu­myn­dan we gü­lün­den peý­da­la­nyl­ýar. Gü­lä­lek 40-a go­laý ke­se­liň mel­he­mi hök­mün­de ula­nyl­ýar. Be­ýik şa­hy­ry­myz Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň bir goş­gu­syn­da­ky:
“Ho­zuň daş ga­by­gyn, gü­lä­lek su­wun,
Ga­ryp sa­ça çal­saň, ga­ra reň bo­lar”
diýen se­tir­le­ri bu ösüm­li­giň bo­ýag al­mak üçin hem ir­ki dö­wür­ler­den bä­ri peý­da­la­ny­lan­dy­gy­ny gör­kez­ýär.
Arzuw Hojagulyýew,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА