Mil­li Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 25 ýyl­ly­gy­nyň baý­ram edil­jek gün­le­ri­niň go­laý­la­ma­gy bi­len ýur­du­my­zyň dur­mu­şyn­da ta­ry­hy wa­ka­lar has-da kö­pel­ýär. Ýur­du­my­zyň se­ne­na­ma­sy­na al­tyn harp­lar bilen ýa­zyljak şeý­le wa­ka­lar Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rü­niň gu­ja­gyn­da asu­da, pa­ra­hat, bagt­ly dur­mu­şyň hö­zi­ri­ni gö­rüp ýa­şa­ýan ra­ýat­la­ry­my­zyň kal­byn­da mäh­ri­ban Wa­ta­ny­my­za, aja­ýyp döw­rü­mi­ze, bag­ty­ýar dur­mu­şy ba­gyş edýän eziz Ar­ka­da­gy­my­za bo­lan eg­sil­mez söý­gi­ni art­dyr­ýar.
Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň 8-nji sent­ýabr­da ge­çi­ri­len no­bat­da­ky mej­li­sin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miziň tä­ze ki­ta­by­ny – “Pa­ra­hat­çy­lyk sa­zy, dost­luk, do­gan­lyk sa­zy” at­ly ese­ri­ni ýa­zyp gu­ta­ran­dy­gy­ny ha­bar ber­me­gi bag­ty­ýar hal­ky­my­zyň kalp öýü­ni eg­sil­mez şat­ly­ga bes­le­di. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň her bir ese­ri – tä­ze­lik, söz sun­ga­ty­nyň tä­ze bir öwüş­gi­ni, ba­ha­sy­na ýe­tip bol­ma­jak ede­bi, ru­hy gym­mat­lyk. Mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­myz haý­sy te­ma ýüz­len­se-de, yla­hy ze­hi­ni­niň gud­ra­ty bi­len ony kö­ňül öýü­niň nu­ru­na bes­läp, tä­ze­çe be­ýan et­me­giň nus­ga­sy­ny gör­kez­ýär.
Mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­myz “Pa­ra­hat­çy­lyk sa­zy, dost­luk, do­gan­lyk sa­zy” at­ly tä­ze ese­ri­ni dün­ýä me­de­ni­ýe­tin­de yz go­ýan, türk­men hal­ky­nyň aý­dym-saz sun­ga­ty­nyň be­ýik us­sat­la­ry­nyň bi­ri, meş­hur sa­zan­da Şü­kür bag­şy­nyň dur­mu­şy­na we dö­re­di­ji­li­gi­ne ba­gyş­lap­dyr. Mu­nuň özi, il­kin­ji no­bat­da, eziz Ar­ka­da­gy­my­zyň türk­men aý­dym-saz sun­ga­ty­na, ony nus­ga­lyk de­re­jä ýet­me­gin­de bü­tin öm­rü­ni ba­gyş eden us­sat­la­ra çäk­siz uly sar­pa goý­ýan­dy­gy­ny gör­kez­ýär. Mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­myz hal­kyň hö­we­si­ni, is­le­gi­ni, haý­sy te­ma­nyň kalp öýün­de mä­käm ýer et­jek­di­gi­ni we­li­lik bi­len duý­ma­gy ba­şar­ýar.
Ha­wa, be­ýik ha­ly­pa, türk­men aý­dym-saz sun­ga­ty­nyň ta­ry­hyn­da öç­me­jek yz gal­dy­ran Şü­kür bag­şy­nyň şi­rin saz­la­ry, pa­ra­hat­ sö­ýü­jilik­den göz­baş al­ýan ömür ýo­ly, ebe­di heý­ke­le öw­rü­len nu­ra­na keş­bi al­ny­myz­da he­mi­şe jan­la­nyp dur.
Şü­kür bag­şy 1831-nji ýyl­da dün­ýä inip­dir. Bag­şy­nyň ata­sy Do­wa­da aga Gök­de­pe et­ra­by­nyň Hur­mant­gök­je oba­syn­da ýa­şap­dyr. Şü­kü­riň ata­sy daý­han­çy­lyk bi­len meş­gul bo­lup­dyr. Do­wa­da aga­nyň üç og­ly bol­ýar. Ulu­sy Ho­ja­mäm­met daý­han­çy­lyk bi­len iş sal­şyp­dyr. Or­tan­jy og­ly Ho­jam­ber­di yz­çy bo­lup­dyr. Ki­çi og­ly Şü­kür sa­zan­da bo­lup ýe­ti­şip­dir. Şü­kür bag­şy­nyñ saz öw­ren­mek­de il­kin­ji mu­gal­lymy Aly bag­şy­dyr. Il-hal­kyň hor­ma­ty­ny ga­za­nan Aly bag­şy Şü­kür sa­zan­da­nyñ kä­mil­li­ge ýetiş­me­gin­de köp ta­gal­la­lar edip­dir. Şü­kür bag­şy öz döw­rü­niň us­sat ha­ly­pa­sy Ga­ra­dä­li gök­leň­den hem aý­dym-saz sun­ga­ty­nyň in­çe syr­la­ry­ny öw­re­nip­dir. Ga­ra­dä­li ha­ly­pa Şü­kür bag­şy­nyň sa­za hö­wes­li­di­gi­ni, gel­je­gi­niň ulu­dy­gy­ny göz öňün­de tu­tup, oňa bir gün kü­müş ça­ýy­lan du­tar ýa­sap be­rip­dir. Şü­kür bag­şy us­sa­dy­nyň be­ren bu du­ta­ry­ny he­mi­şe­lik hem­ra­sy­na öw­rüp­dir. Be­ýik us­sat­dan pa­ta alan Şü­kür bag­şy Gök­de­pe, Ma­ry, Hy­wa et­rap­la­ryn­da saz ça­lyp, hal­kyň kö­ňül öýü­ni nur­lan­dy­ryp­dyr. Şü­kür bag­şy­nyň “Sal­ma­dan bö­ken”, “Söý­li ha­lan”, “Yb­ra­ýym Şa­dil­li”, “Şor­dan ta­pyl­dy”, “Ge­lin ýö­ri­şi” ýa­ly aja­ýyp saz­la­ry adam­la­ryň kal­by­na ýol sa­lyp­dyr. Us­sat sa­zan­da öm­rü­niň soň­ky ýyl­la­ry­ny Ka­ka et­ra­by­nyň Du­şak oba­syn­da ge­çi­rip­dir.
Şü­kür bag­şy bü­tin öm­rü­ne il-gü­nüň pa­ra­hat dur­muş­da asu­da ýa­şa­ma­gy­ny is­läp­dir. Onuň Eý­ran ha­ny­nyň bag­şy­sy bi­len ýa­ry­şyp, pa­ra­hat­çy­lyk­ly ýol bi­len aga­sy­ny ha­las edi­şi hem mu­ny do­ly tas­syk ed­ýär. Ol wa­ka dil­den-di­le ge­çip, bi­ziň gün­le­ri­mi­ze ýet­di.
Şü­kür bag­şy­nyň sun­ga­ty köp­le­ri gy­zyk­lan­dy­ryp­dyr. Meş­hur ede­bi­ýat­çy­lar, saz sun­ga­ty­ny öw­re­ni­ji­ler Şü­kür bag­şy­nyň saz mi­ra­sy­ny top­la­ma­gy we ile ýe­tir­me­gi mak­sat edi­nip­dir­ler. Türk­men sa­zy­ny öw­re­ni­ji rus aly­my Wik­tor Us­pens­kiý 1926-njy ýyl­da Şü­kür bag­şy bi­len ýö­ri­te du­şuş­ýar we söh­bet­deş bol­ýar. Şon­da ol 94 ýaş­ly Şü­kür bag­şy­nyň sa­zy­ny diň­le­ýär. Ça­lan saz­la­ry­nyň bir­nä­çe­si­ni ýa­zyp al­ýar. Meş­hur sa­zan­da­ny su­ra­ta dü­şür­ýär.
Şü­kür bag­şy­nyň ady ýa­zy­jy­lar­dyr ki­no eser­le­ri­ni dö­re­di­ji­le­riň yl­ha­my­ny joş­du­ryp­dyr. Meş­hur ýa­zy­jy Nur­my­rat Sa­ry­ha­now onuň dö­re­di­ji­li­gi ha­kyn­da söh­bet aç­ýan “Şü­kür bag­şy” po­wes­ti­ni ýazýar. Bu po­west giň oky­jy­lar köp­çü­li­gi­niň gyz­gyn söý­gü­si­ni ga­za­n­ýar.
Eziz Ar­ka­da­gy­my­zyň “Pa­ra­hat­çy­lyk sa­zy, dost­luk, do­gan­lyk sa­zy” at­ly ese­rin­de Şü­kür bag­şy­nyň dur­mu­şy we dö­re­di­ji­li­gi Ga­raş­syz, Bi­ta­rap döw­le­ti­mi­ziň alyp bar­ýan pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik­li, hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk sy­ýa­sa­ty bi­len öza­ra ut­gaş­dy­ry­lyp be­ýan edil­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ady ag­za­lan mej­lis­de meş­hur sa­zan­da­nyň türk­men hal­ky­nyň iň kyn we çyl­şy­rym­ly me­se­le­le­ri he­mi­şe di­ňe pa­ra­hat­çy­lyk ýoly bi­len çöz­me­ge çal­şan­dy­gy­ny bel­le­mek bi­len, be­ýik ha­ly­pa­nyň ýag­ty keş­bi­ni dö­ret­mek­de ta­ny­mal ýa­zy­jy Nur­my­rat Sa­ry­ha­no­wyň türk­men ede­bi­ýa­ty­nyň ös­me­gi üçin bi­ti­ren nus­ga­lyk hyz­mat­la­ry­na ýo­ka­ry ba­ha berýär.
Mil­li Li­de­ri­mi­ziň kö­ňül yh­la­sy bi­len dö­rän “Pa­ra­hat­çy­lyk sa­zy, dost­luk, do­gan­lyk sa­zy” at­ly ese­ri hä­zir­ki za­man ede­bi­ýa­ty­my­zyň ösü­şi­ne my­na­syp go­şant­dyr.
Goý, mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­myz şeý­le aja­ýyp eser­le­ri bi­len bag­ty­ýar oky­jy­la­ry­my­zy he­mi­şe be­gen­di­rip dur­sun!

Ýaz­gül AKY­ÝE­WA,
Türk­men döw­let ma­li­ýe
ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА