Da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­syn­da san­ly wi­deoa­ra­gat­na­şyk ar­ka­ly Şwe­si­ýa Pa­ty­şa­ly­gy­nyň da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri ha­nym Ann Lin­de bi­len du­şu­şyk ge­çi­ril­di. Iş­jeň gör­nüş­de ge­çen gep­le­şik­le­riň bar­şyn­da dip­lo­mat­lar iki­ta­rap­la­ýyn me­se­le­le­riň giň top­lu­my­ny ara alyp mas­la­hat­laş­dy­lar hem-de se­bit we hal­ka­ra gün ter­ti­bi bo­ýun­ça pi­kir alyş­dy­lar.
Dost­luk­ly ýurt­la­ryň da­şa­ry iş­ler mi­nistr­lik­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik, söw­da-yk­dy­sa­dy we me­de­ni-yn­san­per­wer ul­gam­la­ryn­da hem-de bi­le­lik­de dur­mu­şa ge­çir­mä­ge giň müm­kin­çi­lik­le­ri bo­lan Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň we Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň tä­ze Stra­te­gi­ýa­sy­nyň çäk­le­rin­de gat­na­şyk­la­ryň gi­ňel­dil­me­gi­ne öza­ra gy­zyk­lan­ma bil­dir­di­ler.
Gep­le­şik­le­riň do­wa­myn­da ta­rap­lar şeý­le hem, se­bit we hal­ka­ra dü­züm­le­ri­niň, şol san­da BMG-niň we ÝHHG-niň çäk­le­rin­de iki ýur­duň hyz­mat­daş­ly­gy­nyň iş­jeň­leş­di­ril­me­gi­niň wa­jyp­ly­gy­na aý­ra­tyn üns çek­di­ler. Şeý­le hem ta­rap­lar 2021-nji ýyl­da Şwe­si­ýa­nyň ÝHHG baş­lyk­lyk et­me­gi­niň çäk­le­rin­de Türk­me­nis­tan bi­len Şwe­si­ýa­nyň hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­ny ara alyp mas­la­hat­laş­dy­lar.
* * *
Türk­me­nis­ta­nyň Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gin­de BMG-niň Že­ne­wa­da­ky eda­ra­sy­nyň baş di­rek­to­ry, Ýa­rag­syz­lan­mak bo­ýun­ça gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry Tat­ýa­na Wa­lo­wa­ýa bi­len wi­deo­du­şu­şyk ge­çi­ril­di.
Du­şu­şy­gyň do­wa­myn­da ta­rap­lar äh­lu­mu­my howp­suz­ly­ga we dur­nuk­ly­ly­ga, adam hu­kuk­la­ry­nyň go­ral­ma­gy­na, eko­lo­gi­ýa we ener­ge­ti­ka howp­suz­ly­gy­na gö­nük­di­ri­len bi­le­lik­dä­ki he­re­ket­le­riň iler­le­dil­me­gi­ne gy­zyk­lan­ma bil­dir­di­ler.
Ko­ro­na­wi­rus pan­de­mi­ýa­sy­ny we onuň dur­muş-yk­dy­sa­dy ne­ti­je­le­ri­ni ýe­ňip geç­mek bo­ýun­ça hyz­mat­daş­lyk bi­len bag­ly me­se­le­le­re aý­ra­tyn ga­ral­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň COVID-19-a gar­şy gö­reş­mek bo­ýun­ça, hu­su­san-da, mer­ke­zi eda­ra­sy Že­ne­wa­da ýer­leş­ýän Bü­tin­dün­ýä sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy bi­len ýa­kyn hyz­mat­daş­lyk et­mek ar­ka­ly, hal­ka­ra jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň ta­gal­la­la­ry­ny bir­leş­dir­mek ug­run­da çy­kyş ed­ýän­di­gi bel­le­nil­di.
* * *
GDA gat­na­şy­jy döw­let­le­riň – Türk­me­nis­ta­nyň, Azer­baý­ja­nyň, Er­me­nis­ta­nyň, Be­la­ru­suň, Ga­za­gys­ta­nyň, Gyr­gy­zys­ta­nyň, Mol­do­wa­nyň, Rus­si­ýa­nyň, Tä­ji­gis­ta­nyň we Öz­be­gis­ta­nyň howp­suz­lyk ge­ňe­şi­niň sek­re­tar­la­ry­nyň wi­deo­mas­la­hat gör­nü­şin­de no­bat­da­ky du­şu­şy­gy ge­çi­ril­di. Du­şu­şy­ga Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy, Köp­çü­lik­le­ýin howp­suz­lyk ha­kyn­da­ky Şert­na­ma gu­ra­ma­sy­nyň baş sek­re­ta­ry gat­naş­dy­lar.
Mej­li­siň do­wa­myn­da GDA-nyň gi­ňiş­li­gin­de bio­lo­gi­ýa we­him­le­ri­ne gar­şy dur­mak, hä­zir­ki pan­de­mi­ýa ze­rar­ly ýü­ze çy­kan ýag­daý­la­ra gar­şy he­re­ket et­mek hem-de onuň dur­muş-yk­dy­sa­dy tä­sir­le­ri­ni pe­selt­mek mak­sa­dy bi­len, döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy­nyň iş­jeň­leş­di­ril­me­gin­de ta­gal­la­la­ryň ut­gaş­dy­ryl­ma­gy­nyň me­se­le­le­ri bo­ýun­ça pi­kir al­şyl­dy.
Mag­lu­mat howp­suz­ly­gy ul­ga­myn­da­ky hä­zir­ki ­za­man we­him­le­re we howp­la­ra gar­şy gö­reş­mek bo­ýun­ça hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek, ýurt­la­ryň ki­ber­gi­ňiş­li­gin­dä­ki müm­kin­çi­lik­le­ri­ni ber­kit­mek me­se­le­le­ri ba­ba­tyn­da aý­ra­tyn pi­kir al­şyl­dy. Mej­li­se gat­na­şy­jy­lar eme­li akyl we onuň mil­li howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek­dä­ki or­ny ba­ra­da-da pi­kir alyş­dy­lar.
Se­bit dur­nuk­ly­ly­gy bi­len bag­ly me­se­lä­ni ara alyp mas­la­hat­laş­ma­gyň çäk­le­rin­de, Ow­ga­nys­tan Ys­lam Res­pub­li­ka­syn­da pa­ra­hat­çy­ly­gyň we dur­nuk­ly­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na ýar­dam ber­mek üçin mun­dan beý­läk-de ta­gal­la­la­ryň ut­gaş­dy­ryl­ma­gy­nyň ze­rur­dy­gy bel­le­nil­di.
* * *
Ýur­du­my­zyň Ma­li­ýe we yk­dy­sa­dy­ýet, Zäh­met we ila­ty dur­muş taý­dan go­ra­mak, Söw­da we da­şa­ry yk­dy­sa­dy ara­gat­na­şyk­lar, Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­lik­le­ri­niň we­kil­le­ri BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti üçin Ýö­ri­te mak­sat­na­ma­sy­nyň (SPE­KA) wi­deoa­ra­gat­na­şyk ar­ka­ly ge­çi­ril­ýän Yk­dy­sa­dy fo­ru­my­na gat­naş­dy­lar.

On­da «COVID-19» pan­de­mi­ýa­syn­dan soň­ky dur­muş-yk­dy­sa­dy di­kel­di­şe gol­daw ber­mek­de se­bit­le­ýin hyz­mat­daş­lyk» mow­zu­gy bo­ýun­ça pi­kir alyş­ma­lar bol­dy.
Mas­la­ha­ta Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň we onuň bö­lüm­le­ri­niň, Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň, Şan­haý Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň we beý­le­ki ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry hem-de hü­när­men­le­ri, iri ma­li­ýe eda­ra­la­ry­nyň we­kil­le­ri, SPE­KA ag­za döw­let­le­riň we­ki­li­ýe­ti gat­naş­dy.
BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň yk­dy­sa­dy­ýet­le­ri üçin ýö­ri­te mak­sat­na­ma­sy se­bi­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na we dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne go­şul­ma­gy­na gö­nük­di­ri­len­dir. Türk­me­nis­tan, Azer­baý­jan, Ow­ga­nys­tan, Ga­za­gys­tan, Gyr­gy­zys­tan, Tä­ji­gis­tan we Öz­be­gis­tan SPE­KA ag­za ýurt­lar bo­lup dur­ýar. Yk­dy­sa­dy fo­ru­ma gat­na­şy­jy­lar ne­ti­je­li üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri, şol san­da SPE­KA se­bi­tin­de yg­ty­bar­ly ulag gat­naw­la­ry­ny üp­jün et­me­giň ýurt­la­ry­my­zyň her bi­ri üçin bäh­bit­li esa­sy ugur­la­ryň bi­ri­di­gi­ni nyg­ta­dy­lar.
Be­le­ni­li­şi ýa­ly, SPE­KA döw­let­le­ri se­bi­tiň için­de bol­şy ýa­ly, hä­zir­ki eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly pur­sat­da öz­le­ri­niň esa­sy söw­da hyz­mat­daş­la­ry bi­len söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ry sak­la­ma­ga we ös­dür­mä­ge uly gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýär. Ser­he­tüs­ti söw­da iş­le­ri­ni ýö­ne­keý­leş­dir­me­giň we üs­ta­şyr gat­na­şyk­la­ry, dur­nuk­ly önüm­çi­lik-söw­da ugur­la­ry­ny üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ri­len ne­ti­je­li çä­re­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­me­giň ze­rur­dy­gy­na üns be­ril­di.
Yk­dy­sa­dy fo­ru­myň ikin­ji gü­nün­de edi­len çy­kyş­lar­da söw­da we ulag ul­gam­la­ryn­da san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni ýe­ri­ne ýe­tir­mek, BMG-niň stan­dart­la­ry­ny peý­da­lan­mak ar­ka­ly san­ly ge­çel­ge­le­ri we «Bi­te­wi pen­ji­re» ul­ga­my­ny ös­dür­mek, aň-bi­lim me­se­le­le­ri­ni iş­jeň­leş­dir­mek we­zi­pe­le­ri be­ýan edil­di.
Mas­la­hat­da yk­dy­sa­dy sy­ýa­sat, ma­li­ýe-býu­jet, pul-karz çä­re­le­ri we SPE­KA ýurt­la­ryn­da ko­ro­na­wi­ru­syň ýaý­ran döw­rün­den baş­lap gi­ri­zi­len çä­re­ler giň­den ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy.