Ösen tehnologiýalaryň çalt depgin bilen durmuşymyza ornaşýan häzirki döwründe ähli ugurlarda oňyn netijeler gazanylýar. Dürli amallary ýerine ýetirmäge ukyply bolan akylly robotlar oba hojalyk pudagyna hem ýokary tizlik bilen aralaşýar. Robotlar haşal otlary nädip ýok etmelidigini bilmek bilen, olara garşy gerbisidleriň ulanylmagyny, topragyň zaýalanmagyny azaltmakda geljegi uly bolan çözgüt bolup biler. Geljekde ýörite robotlar miweleri we gök önümleri doly derejede ýygnap, gaplaýyş nokatlaryna eltip, olardaky keselleri we zyýankeşleri-de anyklap bilerler. Şeýle robotlaryň biri “Carbon Robotics” bolup, ol ekin meýdanlary üçin niýetlenip döredildi. Uzynlygy 3 metr, agramy 4,3 tonna bolan bu awtoulag şekilli robot ekin meýdanlaryndaky haşal otlaryň ýaýraýyş derejesine gözegçilik edýär. Robot her sagatda 10 müňe golaý haşal oty aýyrmaga ukyplydyr. Haşal otlaryň aýrylmagy ekine berilýän döküniň has gowy netije bermegine getirýär.
Şuňa meňzeş başga bir robot öndüriji ABŞ-nyň “FarmWise” kompaniýasydyr. bu kompaniýanyň robotlarynyň daşky görnüşi “Carbon Robotics” robotyna meňzeşdir. Şweýsar “Ecorobotix” kompaniýasynyň öndüren bu roboty ekin meýdanlarynda haşal otlara garşy gerbisidleri ulanmaga ýardam edýär. Hünärmenleriň pikiriçe, şeýle robotlaryň ulanylmagy, gerbisidleri tygşytlanmaga, şol bir wagtyň özünde topragyň minerallaşmagynyň hem-de gerbisidleriň aşa möçberi bilen zaýalanmagynyň öňüni almaga ýardam edýär.
ABŞ-nyň “Iron Ox” kompaniýasynyň öndüren roboty bolsa ýyladyşhana şertlerinde miwedir gök önümleriň kesellerini we zyýankeşlerini anyklamaga niýetlenendir. Meşhur “Burro” kompaniýasy bolsa ýygnalan üzüm hasylyny gaplaýyş nokatlaryna eltmäge ukyply bolan özbaşdak roboty döretdi. Häzirki wagtda roboty döredijiler bu robot bilen beýleki miweleri daşamak çýin synaglary alyp barýarlar. Soňky ýyllarda pomidor, hyýar, burç ýaly gök önümleri saýlamaga ukyply bolan “Virgo” roboty döredildi. Ol ýörite ulgam arkaly bişen miweleri kesgitlemek bilen, olara zeper ýetirmän ýygnamaga ukyplydyr.
Umuman aýdanymyzda oba hojalygynda robotlary ulanmagy doly ýola goýmak we barha kämilleşdirmek bu ugry ykdysadyýetiň geljegi uly bolan kuwwatly pudagy hökmünde kemala gelmegine şert döreder.
Guwanç Azalow,
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby
