Äh­li ta­ra­py­ny suw gur­şap al­ýan gu­ry ýer bö­le­gi­ne ada di­ýil­ýär. Ýer ýü­zün­de, tak­my­nan, 500 müň tö­we­re­gi ada­nyň bar­dy­gy çak­la­nyl­ýar. Ta­kyk sa­ny­nyň bol­maz­ly­gy­nyň se­bäp­le­ri­niň bi­ri ada­la­ryň ulu­ly-ki­çi bol­ma­gy we ola­ryň kä­bi­ri­niň su­wuň joş­ma­gy ýa-da gaýt­ma­gy ne­ti­je­sin­de ýit­me­gi ýa-da tä­ze­le­ri­niň eme­le gel­me­gi bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Şol se­bäp­li ola­ryň ta­kyk sa­ny­ny ha­sap­la­mak aň­sat däl. Hat­da dün­ýä­de iň köp ada­sy bo­lan ýurt­la­ryň bi­ri bo­lan In­do­ne­zi­ýa­da 17 müň 500 tö­we­re­gi ada bo­lup, di­ňe bu ýur­da de­giş­li nä­çe ada­nyň bar­dy­gy ta­kyk däl. Bu ýer­de ola­ryň at­lan­dy­ryl­ma­gy hem mö­hüm bo­lup dur­ýar. Um­man­la­ryň çä­gin­de bol­sa, su­wuň aşa­gyn­da­ky ýer ga­by­gy­nyň he­re­ke­ti, ýag­ny su­was­ty wul­ka­nyň ýa­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de tä­ze ada­lar eme­le ge­lip bil­ýär. Wul­kan­lar ýa­ry­lan­da kä­bir ada­la­ryň meý­da­ny­ny hem gi­ňel­me­gi­ne se­bäp bol­ýar. Meý­da­ny fut­bol meý­dan­ça­sy ýa­ly­rak ýa-da kä­bir ýurt­la­ryň meý­da­nyn­dan hem uly bo­lan ada­lar bar.
Ýer ýü­zün­de iň uly ada Gren­lan­di­ýa ha­sap­lan­ýar. Ge­og­ra­fik taý­dan De­mir­ga­zyk Ame­ri­ka­da ýer­leş­ýän hem bol­sa, ada ad­mi­nist­ra­tiw taý­dan Da­ni­ýa­nyň bir bö­le­gi bo­lup, ada­nyň ýa­şaý­jy­la­ry­nyň me­de­ni­ýe­ti hem ýew­ro­pa­ly­la­ra ýa­kyn. Ada­nyň meý­da­ny 2,1 mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­met­re ba­ra­bar. Bu ada­nyň bir ta­ra­py De­mir­ga­zyk buz­ly um­ma­na bi­rig­ýän bol­sa, beý­le­ki ta­ra­pyn­da At­lan­tik um­ma­ny bar. Dün­ýä­niň iň uly ada­sy­nyň köp ýe­ri buz­luk­lar bi­len ör­tü­len­dir. Tom­suň jöw­za­ly döw­rün­de hem bu ýe­riň tem­pe­ra­tu­ra­sy 0 de­re­je­de tö­we­re­gi bol­ýar. Gren­lan­di­ýa­nyň buz bi­len ör­tül­me­dik az ýe­rin­de kä­bir ösüm­lik­ler ýe­tiş­ýär. Haý­wa­nat dün­ýä­si ba­ra­da aý­dy­lan­da bol­sa, bu ýer­de de­mir­ga­zyk su­gu­ny, ak aýy, pol­ýar mö­je­gi we beý­le­ki jan­dar­lar ga­bat gel­ýär. Ada­nyň ýa­na­şy­gyn­da­ky suw­da bol­sa, gren­land ki­ti, gren­land düw­le­ni, morž we beý­le­ki ýüz­ler­çe suw jan­da­ry ga­bat gel­ýär. Ada­nyň ila­ty köp ýyl­dan bä­ri ba­lyk­çy­lyk bi­len meş­gul­lan­ýar.

Gu­wanç Ju­ma­na­za­row,

S.A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men Oba ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА