Indi köpler üçin geň bolmadyk wirtual hakykatyň üstünlikli synaglary bilim ulgamyna hem ornaşdyrylyp başlandy. ABŞ-nyň on sany ýokary okuw mekdebi, VR gulaklyklaryny dakýan talyplar tarapyndan 3D görnüşinde görünýän we çuňňur duýulýan sanly görnüşlerini döretmek üçin şertnama baglaşdylar. Tehnologiýa telekeçileriniň arasynda meşhurlyk gazanan onlaýn simulýasiýalary “metaversities” diýlip atlandyrylýar.
Täze wirtual hakykat tejribeleri üçin hyzmatlar ulgamyny Irlandiýanyň “Engage” kompaniýasy üpjün eder. Şeýle-de bilim ulgamynyň täze giňişligi üçin dizaýn interfeýsi wirtual hakykat bilim tehnologiýasyny satýan “VictoryXR” kompaniýasy ýola goýar.
Şeýle-de bu taslama üçin maliýe serişdelerini, ulgama birikdirilen kollejleriň talyplary üçin VR gulaklyklaryny sowgatlyk hökmünde “Facebook” -yň eýeçiligindäki «Meta» kompaniýasy amala aşyrar.
Taslamanyň iň gyzykly tarapy her bir hyzmatdaş edarasy üçin döredilýän sanly “ekizler” şäherçesidir. Bu pikir talyplaryň kollejdäki otaglarynyň we synp otaglarynyň nusgalarynda gezip ýörkäler, awatarlary ulanmak bilen, internete girip, biri-biri bilen aragatnaşyk saklamak mümkinçiliginden peýdalanmaklarydyr. (Bular uniwersitetleriň 15 ýyl mundan ozal “Second Life”-ny ulanyp guran sanly uniwersitet şäherçelerini ýada salmagy mümkin. Emma täze taslamanyň ýolbaşçylary munuň has kämilleşdirilendigini öňe sürýärler).
Täze synanyşyk 3D obýektleri dolandyrmaga, ylym synaglaryny geçirmäge ýa-da taryhy sazlamalary öwrenmäge mümkinçilik berýän okuw wirtual hakykat gurallaryny ulanmaga mümkinçilik berer. VR görnüşiniň bu görnüşiniň başda geň ýa-da ajaýyp eşidilmegi mümkin. Ýöne Stenford uniwersitetiniň täze gözleglerine görä, wagtyň geçmegi bilen, bu wirtual bilim taslamasy talyplar üçin has lezzetli we has hakykat bolar.
Bilim ulgamynyň täze wirtual onlaýn ulgamy barada Simmons uniwersitetiniň tejribe boýunça dosenti we VR bilim we dizaýn kompaniýasy bolan “Proximal LLC” -iň esaslandyryjysy Jeffri Pomerantz: “Bilim ulgamyndaky giňeldilen hakykatyň asyl gymmatlygy, ýagny ähmiýeti başga ýol bilen mümkin bolmajak zatlary amal etmekdir” diýip nygtaýar.
Gülnahal GURBANOWA,
Mary welaýatynyň Wekilbazar etrabynyň 10-njy orta mekdebiniň mugallymy
